6-7 EYLÜL OLAYLARI

6-7 EYLÜL OLAYLARIre tercih edildiler. 424 Çoğu durumda, hükümet mercileri yabancı firmalara biralternatif de sunuyor; ya tüm gayrimüslim personelin Müslümanlarla değiştirilmesiniistiyor ya da gayrimüslim personelin yanı sıra, kararlaştırılansayıda Müslümanın da işe alınmasını talep ediyordu. Halihazırda var olanpersonele ek olarak Müslümanların istihdam edilmesi uzun vadede kârlı olmayacağıiçin, bu talimat zamanla gayrimüslim çalışanların işten çıkartılmasınayol açtı. İngiliz Dışişleri Bakanlığı'nın 1929 yılına ait raporlarına göre,Hıristiyanların büyük bir kısmının yerini Müslümanlar almıştı. Sadece İstanbul'da,1926 yılına kadar işten çıkartılan Rumların sayısı 5.000'dir. 425Özellikle ticari yazışmaların sadece Türkçe yapılmasını düzenleyen yönetmelik,idari kadrolarda çalışan ve Türkçe yazı diline hâkim olmayan gayrimüslimlerinişten çıkartılacağı anlamına geliyordu. 426 Yabancı banka ve firmalardaçalışan Türklerin oranını yüzde 75 olarak belirlemek üzere geliştirilenyasa tasarısı Meclis'te henüz tartışılmadan, idari makamlar ve emniyet makamlarıfirma, banka ve dükkânlarda yüzde 75 kotasına uyulması gerektiğinedair sözlü talimatlar vermişti. Genel olarak idari makamlar, işyerlerinde sadeceMüslümanların istihdam edilmesini sağlamaya gayret ediyordu. Örneğin,yabancıların ve gayrimüslimlerin trafik ehliyetlerinin süresi artık uzatılmıyor,böylece şoför olarak iş bulmaları mümkün olamıyordu. 427 Devlet Demir Yollarıİşletmesi'nin tüm gayrimüslim personeli işten çıkartılmıştı. 428 "AvukatlıkKanunu" olarak anılan yasa uyarınca, 1924 yılında 960 avukatın "iyi ahlaklı"olup olmadığı değerlendirildi ve 460 avukatın çalışma izni iptal edildi. Bu sayı,Yahudi avukatların yüzde 57'sine, Rum avukatların -ise üçte birine tekabületmektedir. Türk vatandaşı olan Rum, Yahudi ve Ermenilerden oluşan birmemur grubu, Milletler Cemiyeti'ne gayrimüslimlerin işten çıkarılmasınınLozan Antlaşmasıyla güvence altına alınan eşit muamele prensibine aykırıolduğunun ifade edildiği bir protesto mektubu yazmış, ancak yanıt ala-424 PRO FO 371/11540/E10203, İstanbul Başkonsolosluğu Raporu, 18 11.1924 425 PRO FO 371/13811/E2514, istanbulBaşkonsolosluğu Raporu, 21,05,1929. 426 William Hale, "Ideology and Economic Development in Turkey 1930-1945", BritishSociety for Middle Eastern StudiesBulletin, 7/1980, s 52-64. 427 PRO FO 3711/E 1072/373/44, İstanbulBaşkonsolosluğu Raporu, 08.02.1926 428 PRO FO 371/E 1470/373/44, İstanbulBaşkonsolosluğu Raporu, 02.03.1926.