6-7 EYLÜL OLAYLARI

PERDE ARKASIyoğunlaştırma hedefi, 50li yıllarda gerçekleşmişti bile. 644 1955 yılında Cumhuriyetinneredeyse tüm gayrimüslimleri İstanbul'da yaşıyordu. Amerikan Konsolosluğumunverdiği sayılara göre, aralarındaki dağılım şu şekildeydi: 103.809 Rum-Ortodoks;60.260 Ermeni-Gregoryen; 76.965 Yahudi ve 21.950 Roman-Katolık. 645CHP'nin azınlıklarla ilgili raporunda belirtildiği gibi, Anadolu'dan sonraşimdi sıra İstanbul'daki gayrimüslimlerin ekonomik varoluş koşullan ortadankaldırılarak kentin Hırıstıyanlardan ve Yahudilerden arındırılmasına gelmişti. 646Sadece tahrip edilen işletmelerin yüzde 59'unun Rumlara, geri kalan yüzde17'sinin Ermenilere ve yüzde 12'sinin de Yahudilere ait olduğu gerçeği bile, şiddeteylemlerinin, Yunanistan'ın Kıbrıs politikasına karşılık Rum azınlığın devletelitleri tarafından "cezalandırılması" olarak açıklanamayacağını gösterir. 647 ÖzellikleRum azınlığın saldırıların hedefi olması, her şeyden önce Rumların sayısalolarak en büyük grubu oluşturmaları ve CHP'nin azınlık raporunda belirtildiğiüzere, 648 siyasi elitlerin gözünde ulus-devlet için Ermeni ve Yahudilerden dahabüyük bir "tehlike" arz etmeleriyle açıklanabilir.Bilhassa Yunanistan'la aralarındaki bağlantı nedeniyle, İstanbul'daki Rumazınlık, Türkler tarafından Türkiye Cumhuriyeti'nin sadakatsiz vatandaşları olarakgörülüyordu. 6 Eylül 1955 saldırılarıyla, aslında 40larda provası yapılan hedefe-"İstanbul'un 500. yıl kutlamalarına kadar İstanbul'da tek bir Rum bırakmama"hedefine- bir adım daha yaklaşılmış oluyordu. Ancak 6 Eylül 1955'temeydana gelen şiddet eylemlerinin Rumların yanı sıra önemli sayıda Ermeni veYahudiyi de zarara uğratmış olduğu gerçeği dikkate alındığında saldırılar doğruşekilde yorumlanabilir. Mağdurların kendileri de (Ermeni ve Yahudiler) saldırılarınTürk toplumunda tek taraflı biçimde, sadece Rum karşıtı bir ayaklanmaolarak algılanmasından yakınmaktadır:"Ermeniler de mağdur olmuştu. Zaten bizim için 6 Eylül Olaylarının en sancılıtarafı budur. Ermeniler ve Yahudiler de tıpkı Rumlar gibi saldırıya uğramıştır.644 Bkz. Bölüm 3: Çok-partılı Sisteme Geçişten Sonra Gayrimüslimlerin Durumu.645 NARA 782 00/10-855, ABD Başkonsolosluğu, İstanbul'dan Devlet Departmanına, 14.09.1955646 Bkz. s. 123.647 Bkz. Bölüm 3. Kıbrıs Sorunu648 Bkz. Bölüm 3: Çok-partili Sisteme Geçişten Sonra Gayrimüslimlerin Durumu.141