6-7 <strong>EYLÜL</strong> <strong>OLAYLARI</strong>Kadıköy Karakolu'ndan Beyoğlu Özel Mahkemesi'ne yazdıkları birmektupta, polis memurları, iki buçuk saat içerisinde iki binin üzerinde kişinintutuklandığını belirtmişler ve bu kişilerin yalnızca gösterici mı olduklarının, işyerlerinintahrip edilmesine katılıp katılmadıklarının veya emniyet güçlerinemukavemet edip etmediklerinin belirlenmesinin imkânsız olduğunu ifade etmişlerdi.Ancak kesin olan, bu kişilerin olaylara şu veya bu şekilde katıldığı idi; dolayısıyla,tutuklananlar arasında suçsuz olanların küçük bir azınlığı oluşturduğusöylenebilirdi. 247 1956 Aralık'ının sonunda İstanbul'da 3.525, İzmir'de 251 veAnkara'da 288, yani toplam 3.933 kişi serbest bırakıldı. Ocak 1956 sonunda,228 kişi mahkûm edildi, 61 kişi beraat etti, 208 vakada ise dava düştü. 248Binlerce tutuklunun aniden salıverilmesi öncelikle, muhalefet lideri İsmet İnönü'nünMeclis'te yaptığı ve Başbakan Menderes'in ise "Paşa, vatan bu konuşmanı affetmeyecek"diyerek sitem ettiği, eleştirel bir konuşmaya dayandırılmalıdır. 249 İnönü,her şeyden evvel, ayaklanmalardan üç ay sonra dahi hâlâ örfi idare organlarının incelemesonuçlarının açıklanmamış olmasını eleştirmişti. Ayrıca, binlerce yoksul vatandaşahapishanelerde eziyet edilmesinin yanlışlığına değinip, onun yerme 6-7 Eylül1955'in gerçek sorumlularının bulunması gerektiğine dikkat çekmişti. Tutuklulardan,dört aydır herhangi bir yargılama olmaksızın hapishanede tutulduklarına dair telgraflaralıyorlardı. 250 Moralleri öylesine bozuktu ki, aralarında intihar girişiminde bulunanlaroluyordu. 251 Bu bağlamda, İstanbul ve İzmir valilerinin hâlâ görevlerinin başındaolmaları anlaşılır gibi değildi. 252 İnönü'nün konuşmasını takip eden günlerde Menderes,İzmir ve Ankara'daki örfi idare uygulamasını kaldırdı ve 6 Eylül 1955'ten sonratutuklanmış olan çok sayıdaki kişinin serbest bırakılmasını sağladı. 253 Beyoğlu 2.Özel Mahkemesi'nce tutuklananlar dışındaki tutuklular, 28-30 Aralık 1955 tarihleriarasında kışlalardan alınıp, koşulları daha iyi olan Tuzla'daki bir kampa götürüldü. 254247 AESF, Fahri Çöker Dosyası, Kadıköy Emniyet Amirliği, Sayı 263, 06.12.1955.248 AA PA 9 Türkiye 205-00/92.42, Ankara Büyükelçiliği Raporu, 13.03.1956249 AA PA 9 Türkiye 205-00/92.42, Ankara Büyükelçiliği Raporu, 03.01.1956.250 TBMM ZC, Devre 10, İçtima 2, cilt 8, 15. İnikat, 16.12.1955.251 AA PA 9 Türkiye 205-00/92.42, Ankara Büyükelçiliği Raporu, 03.01.1956.252 TBMM ZC, Devre 10, İçtima 2, cilt 8, 15. İnikat, 16.12.1955.253 AA PA 9 Türkiye 205-00/92.42, Ankara Büyükelçiliği Raporu, 03.01 1956.254 AESF, Fahri Çöker Dosyası, Örfi İdare Kumandanlığı Kurmayı, 1. Şube 3. Kısım, Sayı 2598/15358, Aralık 1955; AA PA9 Türkiye 205-00/92.42, Ankara Büyükelçiliği Raporu, 03.01 195654
BAŞ AKTÖRLERBurası sekiz bölüme ayrılmıştı ve 700 yataklık bir kapasitesi vardı. Beyazıt, Kadıköyve Beyoğlu Özel Mahkemeleri de aynı biçimde Tuzla'ya alındılar ve mahkeme personeliiçin bir servis aracı tahsis edildi. Örfi İdare nedeniyle 6 Eylül ile bağlantılı her türlüsoruyu aydınlatma yasağı konan basın da, bu vesileyle rahatlamıştı. 2 "Komünistlerin SuçlanmasıHükümet olaylar nedeniyle duyduğu derin üzüntüyü ifade eden keskin biraçıklamada, ayaklanmaların sorumluları olarak önce "komünistleri" ve "hainprovokatörleri" gösterdi. Yabancı gözlemciler bu açıklamayı şüpheyle karşıladılar;zira istenmeyen sosyopolitik eylemler ya da girişimler, hükümet tarafındanderhal, "kamufle edilmiş komünizm" olarak tanımlanıyordu, oysa Türkiye'dekikomünistlerin sayısı oldukça düşüktü. 256 Ayrıca, komünistlerin ve sol gruplarınfaaliyetlerinin gizli polis tarafından dikkatle takip edildiği de biliniyordu; dolayısıyla,saldırıların komünistler tarafından örgütlenmiş olması olanaksız görünüyordu.257 7 Eylül 1955'te Emniyet amirliklerince komünist olarak bilinen 48 kişi218 tahrik ve tahrip suçlamasıyla tutuklanıp Harbiye'ye getirildi. Tutuklananlararasında, diğerlerinin yanı sıra Aziz Nesin, Kemal Tahir, Ratip Tahir, İsmet Selimoğlu,Emin Sekun, Zıya Tüzmen, Muzaffer Kolçak, Hadi Malkoç, Recep Yelkendağ,Tahsin Güzel, Fehmi Kurucu, Hasan Kaşarcı, Dr. Hulusi Dosdoğru, Dr.Müeyyet Boratav, Dr. Can Boratav, Dr. Nihat Sargın, İsmet Selimoğlu, Faik MuzafferAmaç, Aslan Kaynardağ, Asım Bezirci, Ali Ertekin, Hasan İzettin Dinamo,Mustafa Börklüce, İlhan Berktay, Suni Büyük ve Ali Akça da bulunuyordu. 259 Bukişilerin tutuklanmasının nedeni, sol eğilimli siyasi faaliyet içerisinde bulunduklarıgerekçesiyle polis tarafından takip ediliyor olmalarıydı. Hiçbir biçimde ayaklanmalarakatılmamışlardı. Dahası, Emniyet Müdürlüğü tarafından keyfi olarakhazırlanan bir şüpheliler listesi söz konusuydu. Bu listede, yıllar önce ölmüş255 AA PA 9 Türkiye 205-00/92.42, Ankara Büyükelçiliği Raporu, 03.01.1956.256 AA PA 270 Türkiye 21 1-00/92,42, İstanbul Başkonsolosluğu Raporu, 10.09,1955,257 CADN B Seri C 26, istanbul Başkonsolosluğu Raporu, 10,09 1955258 AESF, Fahri Çöker Dosyası, Örfi idare Beyoğlu Bölgesi 2 No'lu Mahkemesi, 02.12,1955259 Dosdoğru, 6-7 Eylül Olayları, s. 35; Son Saat, 11,09,1955.55
- Page 2 and 3:
Dilek GüvenCumhuriyet Dönemi Azı
- Page 4 and 5:
Dilek GüvenCumhuriyet Dönemi Azı
- Page 6 and 7:
Önsöz6-7 Eylül 1955 Olaylarına
- Page 8 and 9:
III. Perde Arkası ................
- Page 10 and 11:
6-7 EYLÜL OLAYLARItaşları olacak
- Page 12 and 13: 6-7 EYLÜL OLAYLARI2) İstanbul Eks
- Page 14 and 15: 6-7 EYLÜL OLAYLARIrik etme ya da "
- Page 16 and 17: 6-7 EYLÜL OLAYLARImümkün mertebe
- Page 18 and 19: 6-7 EYLÜL OLAYLARIBerlin'deki Dı
- Page 20 and 21: 6-7 EYLÜL OLAYLARI- Şiddet olayla
- Page 22 and 23: 6-7 EYLÜL OLAYLARIkiliseleri ve me
- Page 24 and 25: 6-7 EYLÜL OLAYLARİDaha uzak semtl
- Page 26 and 27: 6-7 EYLÜL OLAYLARIHatta, özel ara
- Page 28 and 29: 6-7 EYLÜL OLAYLAR!"Kumkapı'da bir
- Page 30 and 31: 6-7 EYLÜL OLAYLARIsolosluğu iki h
- Page 32 and 33: 6-7 EYLÜL OLAYLARI"Bizim sokağım
- Page 34 and 35: 6-7 EYLÜL OLAYLARIİzmir'deki Sald
- Page 36 and 37: 6-7 EYLÜL OLAYLARI"Olayların gitt
- Page 38 and 39: 6-7 EYLÜL OLAYLAR!Olayların Ardı
- Page 40 and 41: 6-7 EYLÜL OLAYLARI"Arkadaşlar pol
- Page 42 and 43: 6-7 EYLÜL OLAYLARIHasarMaddi Hasar
- Page 44 and 45: 6-7 EYLÜL OLAYLARIAyrıca St. Sina
- Page 46 and 47: 6-7 EYLÜL OLAYLARIiçin sistemli o
- Page 48 and 49: 6-7 EYLÜL OLAYLARI"Ahlaka aykırı
- Page 50 and 51: 6-7 EYLÜL OLAYLAR!teye Ziraat Bank
- Page 52 and 53: 6-7 EYLÜL OLAYLARInat talepleri is
- Page 54 and 55: 6-7 EYLÜL OLAYLAR]okuluna 150-500
- Page 56 and 57: 6-7 EYLÜL OLAYLARItutarlarda ödem
- Page 58 and 59: 6-7 EYLÜL OLAYLARIbinasının anah
- Page 60 and 61: 6-7 EYLÜL OLAYLARISelimiye Kışla
- Page 64 and 65: 6-7 EYLÜL OLAYLARIya da o sırada
- Page 66 and 67: 6-7 EYLÜL OLAYLARİSimavi'ye dava
- Page 68 and 69: 6-7 EYLÜL OLAYLARIolmuştu. Sendik
- Page 70 and 71: 6-7 EYLÜL OLAYLARIistemiş ve aral
- Page 72 and 73: 6-7 EYLÜL OLAYLARIyısının çok
- Page 74 and 75: 6-7 EYLÜL OLAYLARI"Davutpaşa Kı
- Page 76 and 77: 6-7 EYLÜL OLAYLARI"Beni, Önal'ın
- Page 78 and 79: 6-7 EYLÜL OLAYLARIolduğunun bir b
- Page 80 and 81: 6-7 EYLÜL OLAYLARIgin'e, eylemi ka
- Page 82 and 83: 6-7 EYLÜL OLAYLARIsaldırıların
- Page 84 and 85: 6-7 EYLÜL OLAYLARIAnkara yolculukl
- Page 86 and 87: 6-7 EYLÜL OLAYLARIdikkate alınmam
- Page 88 and 89: 6-7 EYLÜL OLAYLARItalep edenlerin
- Page 90 and 91: 6-7 EYLÜL OLAYLARImaktan kaçınd
- Page 92 and 93: 6-7 EYLÜL OLAYLARIFakat Kemalist m
- Page 94 and 95: 6-7 EYLÜL OLAYLARIre tercih edildi
- Page 96 and 97: 6-7 EYLÜL OLAYLARIçalışan memur
- Page 98 and 99: 6-7 EYLÜL OLAYLAR!- Türkçe dış
- Page 100 and 101: 6-7 EYLÜL OLAYLARImuştur. 449 İs
- Page 102 and 103: 6-7 EYLÜL OLAYLARIliginin oluşumu
- Page 104 and 105: 6-7 EYLÜL OLAYLARIlamıştı. 464Y
- Page 106 and 107: 6-7 EYLÜL OLAYLARIAsya ve Afrika y
- Page 108 and 109: 6-7 EYLÜL OLAYLARIulaşınca durum
- Page 110 and 111: 6-7 EYLÜL OLAYLARImek üzere, yaş
- Page 112 and 113:
6-7 EYLÜL OLAYLARIdüşünüldüğ
- Page 114 and 115:
6-7 EYLÜL OLAYLARIBir sonraki aşa
- Page 116 and 117:
6-7 EYLÜL OLAYLARIaltyapı eksikli
- Page 118 and 119:
6-7 EYLÜL OLAYLARIYürütülen gay
- Page 120 and 121:
6-7 EYLÜL OLAYLARIrılarına maruz
- Page 122 and 123:
6-7 EYLÜL OLAYLARİiki haftalık m
- Page 124 and 125:
6-7 EYLÜL OLAYLARIOdada soba dış
- Page 126 and 127:
6-7 EYLÜL OLAYLARIDevletin diğer
- Page 128 and 129:
6-7 EYLÜL OLAYLARIİstanbul Ünive
- Page 130 and 131:
6-7 EYLÜL OLAYLARI"DP'nin Varlık
- Page 132 and 133:
6-7 EYLÜL OLAYLAR]meyen yabancıla
- Page 134 and 135:
6-7 EYLÜL OLAYLARIhafta sonra 500'
- Page 136 and 137:
6-7 EYLÜL OLAYLARIDahası, her iki
- Page 138 and 139:
6-7 EYLÜL OLAYLARIları arasında,
- Page 140 and 141:
6-7 EYLÜL OLAYLARIrin bakanlıklar
- Page 142 and 143:
6-7 EYLÜL OLAYLARI1955 yazında,
- Page 144 and 145:
6-7 EYLÜL OLAYLARITürk gazeteleri
- Page 146 and 147:
6-7 EYLÜL OLAYLARIrikalarına tama
- Page 148 and 149:
6-7 EYLÜL OLAYLAR!lanmıştır. On
- Page 150 and 151:
6-7 EYLÜL OLAYLARIBurada bir yanl
- Page 152 and 153:
6-7 EYLÜL OLAYLARI"Patrik bize: 'S
- Page 154 and 155:
6-7 EYLÜL OLAYLARItanbul'daki Amer
- Page 156 and 157:
PERDE ARKASIlül'deki şiddet eylem
- Page 158 and 159:
PERDE ARKASIUlaşımı Anlaşmasın
- Page 160 and 161:
PERDE ARKASIplanları, özel sektö
- Page 162 and 163:
tedbirle, her şeyden önce hem muh
- Page 164 and 165:
PERDE ARKASItürk'ün doğduğu eve
- Page 166 and 167:
PERDE ARKASIrından çıkmış olma
- Page 168 and 169:
PERDE ARKASIrar verildi. 746 Papago
- Page 170 and 171:
PERDE ARKASIterileri düzenlenmekte
- Page 172 and 173:
PERDE ARKASIBu kez, her iki tarafa,
- Page 174 and 175:
PERDE ARKASIBu bağlamda, Yunanlar
- Page 176 and 177:
PERDE ARKASInin sürmesi daha muhte
- Page 178 and 179:
PERDE ARKASIti. 789Yunan basının
- Page 180 and 181:
6-7 EYLÜL OLAYLARİolsa da, günde
- Page 182 and 183:
6-7 EYLÜL OLAYLARIyan ve Yahudiler
- Page 204 and 205:
SummaryThis study is regarding the
- Page 206 and 207:
SUMMARYIn addition to the assimilat
- Page 208 and 209:
SUMMARYThe third party, destroyers,
- Page 210 and 211:
SUMMARYsings, Beyoglu Special Tribu
- Page 212 and 213:
SUMMARYMinister Adnan Menderes had
- Page 214 and 215:
SUMMARYin serious newspapers but on
- Page 216 and 217:
SUMMARYa complete end to the goodwi
- Page 218:
SUMMARYIn his memoirs published lat