11.07.2015 Views

amerikan edebiyatının ana hatları

amerikan edebiyatının ana hatları

amerikan edebiyatının ana hatları

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

1674 ile 1729 arasındaki yılların kaydedildiği Samuel Sewall'ın Diary’si(Günce) hem canlı hem de ilgi çekicidir. Sewall, Bradford ve Taylor’dagördüğümüz erken dönem New England yazarlarının modeline uyar.İngiltere’de doğan Sewall sömürgeye küçükken getirilmişti. Boston bölgesineyerleşti ve Harvard’dan mezun olarak hukuksal, idari ve dinsel işlerde çalıştı.Sewall New England sömürgelerindeki ilk dönem Püritenlerin sıkı dinselyaşamından daha sonraki, daha dünyevi Yankiler dönemindeki ticarizenginliğe geçişi görecek kadar geç doğmuştu. Samuel Pepys’in aynıdönemdeki İngiliz günlüğüyle kıyasl<strong>ana</strong>n güncesinde farkına varmadan bugeçişi kaydetmiştir.Pepys’in günlüğü gibi Sewall’ınki de günlük yaşamının ayrıntılı kayıtlarını içerirve Tanrıya saygılı ve iyi yaşamak konusundaki çabalarını yansıtır. Flört ettiğibir kadına aldığı şekerleri not ettiği gibi peruk takıp atlı araba kullanmak gibisoylu ve pahalı şeyler yapması konusundaki tartışmalarını da kaydetmiştir.Mary Rowlandson (c. 1635-c. 1678)Bilinen en eski kadın düzyazı yazarı, bir rahibin karısı olan ve 1676’daki birKızılderili katliamında Kızılderililerin elinde geçirdiği 11 haftalık süreninhikayesini açık ve duygulu bir biçimde anlatan Mary Rowlandson’dur. AynıJohn Williams’ın The Redeemed Captive (Geri Alınan Tutsak, 1707) başlıklı birkatliamın ardından Fransızlar ve Kızılderililer tarafından iki yıl boyunca tutsakedilmesini anlatan kitabı gibi, bu kitap da hiç şüphe yok ki, Kızılderili karşıtıduyguları alevlendirdi. Kadınların ürettiği böyle yazılar genellikle özel bireğitim gerektirmeyen, evcil hikayelerdir. Kadın edebiyatının rahatgerçekçiliğinden ve sağduyulu espri anlayışından yararlandığını söyleyebiliriz;kuşkusuz, Sarah Kemble Knight’ın 1704'de yalnız başına ve korkusuzcaBoston’dan New York’a ve tekrar geriye yaptığı gezinin Journal’i (Günlük)(1825'de yazarın ölümünden sonra yayınlanmıştır) Püriten yazıların barokkarmaşıklığından kurtulmuştur.Cotton Mather (1663-1728)Bilgiçlik taslama konusunda usta olan Cotton Mather’den söz etmeden NewEngland sömürge edebiyatını tamamlanmış sayamayız. MassachusettsBay’deki dört kuşaklık Mather hanedanının üçüncüsü olan Mather, NewEngland hakkında 500’den fazla kitap ve broşür yazmıştır. Mather’in en iddialıeseri olan 1702 tarihli Magnalia Christi Americ<strong>ana</strong> (Ecclesiastical History ofNew England) (New England’ın Dinsel Tarihi) bir dizi biyografi aracılığıyla NewEngland yerleşimini ayrıntılı olarak tarihsel kayda geçirir. Bu büyük kitapTanrının krallığını kurmak için kutsal görevle el değmemiş topraklaragönderilen Püritenleri tanıtır. Yapısal olarak, bir dizi hikayeyle örnek oluşturanAmerikalı “Azizlerin Hayatları”nın anlatımıdır. Coşkusu bir dereceye kadarazametli tavırlarını affettirir: “Ben Avrupa’nın yokluklarından Amerikansahillerine uçarak Hıristiyan dininin mucizelerini yazıyorum. ”Roger Williams (c. 1603-1683)1660'li yıllardan 1700 yıllara geçildiğinde, hoşgörü eğilimini durdurmak içinortaya konan tek tük, sert Püriten çabalara karşın dinsel dogmatizm yavaşyavaş azaldı. Papaz Roger Williams din üzerine görüşleri nedeniyle sıkıntıçekti. Bir terzinin İngiltere doğumlu oğlu olarak 1635’te New England’ın

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!