11.07.2015 Views

amerikan edebiyatının ana hatları

amerikan edebiyatının ana hatları

amerikan edebiyatının ana hatları

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Leaves of Grass Amerikan kıtası kadar engin, enerjik ve doğaldır; farkınavarmadıysalar bile pek çok kuşak Amerikan eleştirmeninin aradığı destandı.Hareket, bir sabırsız müzik gibi, Song of Myself içinde dalgalanır.My ties and ballasts leave me. . .I skirt sierras, my palms cover continentsI am afoot with my vision.Şiir bir sürü somut görüntü ve sesle dolup taşar. Whitman’ın kuşları şiirinalışılmış “k<strong>ana</strong>tlı ruhları” değildir. Onun “sarı taçlı balıkçılı geceleri bataklığınkenarına gelir ve küçük yengeçlerle beslenir”. Whitman gördüğü veya hayalettiği her şeye kendini yansıtır gibidir. O kalabalıktan birisidir, “macera vekıyasıya pazarlık etmek için her lim<strong>ana</strong> seyahat eden, / kimseden aşağıkalmayacak kadar istekli ve dönekçe modern kalabalıkla birlikte acele, acelehareket eden.” Ama aynı miktarda da acı çeken bireydir; “eskilerin annesi, bircadı gibi lanetlenmiş, çocukları izlerken kuru odunlarla yakılmış. . . . benavl<strong>ana</strong>n köleyim, köpeklerin ısırığından ürküyorum. . . ben göğüs kafesi kırıkezilmiş itfaiyeciyim. . . ”Her yazardan fazla, Whitman demokratik Amerika mitini icat etti. “Dünyaüstünde herhangi bir zamanda bütün uluslar içinde herhalde Amerikalılar enyüksek şiirsel mizaca sahiptir. Amerika temelde en büyük şiirdir“. Whitmanbunu yazdığı zaman, Amerika’nın şiirsel olmak için fazla küstah ve yeniolduğuna dair genel kanıyı cesaretle tersyüz etmiş oldu. Tüm ulusların öncüruha sahip insanlarından oluşan nüfusu ile özgür hayal gücünün zamansız birAmerika’sını yarattı. Britanyalı romancı ve şair D. H. Lawrence ona, doğru birdeyimle, “açık yol” şairi diyordu.Whitman’ın büyüklüğü, aralarında Crossing Brooklyn Ferry (BrooklynFeribotu), Out of the Cradle Endlessly Rocking (Sonsuz Sall<strong>ana</strong>n BeşiktenÇıkış) ve Abraham Lincoln’un ölümü üzerine dokunaklı bir ağıt olan WhenLilacs Last in the Dooryard Bloom’d (Kapıdaki Leylaklar Son Kez Açtığında)olan şiirlerinden pek çoğunda görülür. S<strong>ana</strong>yileşmenin “altın çağı” dönemininzapt edilmemiş materyalizmi sırasında yazılan uzun denemesi DemocraticVistas (Demokratik Manzaralar, 1871) bir diğer önemli eseridir. Bu denemedeWhitman haklı olarak Amerika’yı alttan alta süregelen bir ”kuru ve düz Sahra”ruhunu maskeleyen “güçlü, çok kaynaklı zenginliği ve s<strong>ana</strong>yi”si yüzündeneleştirir. Amerikan halkını canlandırmak için yeni bir tür edebiyat çağrısı yapar(“Kitabın bütün bir şey olmaya ihtiyacı yoktur, ama okuyucunun öyledir.”).Ancak nihayetinde, Whitman’ın ölümsüzlük için <strong>ana</strong> iddiası Song of Myselfşiirinde yatar. Burada Romantik benliği şiirin bilinçliliğinin merkezine koyar:I celebrate myself, and sing myself,And what I assume you shall assume,For every atom belonging to me as good belongs to you.Whitman’ın sesi, yaradılışın canlı gücü ve birliğini ilanıyla modern okuyucularıbile ateşler. Whitman muazzam yenilikçiydi. Otobiyografi olarak şiir, ozanolarak sıradan Amerikalı, yaratıcı olarak okuyucu ve hala çağdaş bir keşif olan“deneysel” ya da organik biçim ondan çıktı.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!