FAVORIES TEMMUZ 2014

Münir NurettinSelçuk Türkmûsıkîsineyenilikler getirenbüyük bir üstâddır.“Müziğimizi ayağakaldıran, Türkmûsıkîsine frakgiydiren adam”diye anılır.Kendi tarihi gelişimiiçersinde, saray, tekkeve medreselerdendestek görmüş, kısmende olsa zümre müziğidiyebileceğimiz KlasikTürk Müziği’ni, “tarihi süreçiçersinde tek sesli olarakgelişen, yenilenen; kendineöz makam, usul ve tekniğesahip, sesli ve sözlüTürk Sanat türü”dür diyetanımlayabiliriz.sürdüren ve yeni eserler verenler yokdeğildir. Hacı Arif Bey ile başladığı ilerisürülen modernleşme dönemindeklasik üslubu ve anlayışı devamettiren Fehmi Tokay, Zeki Arif Erginve Ahmet Avni Konak gibi bestekarlarda yer almıştır. Günümüzde de buanlayışa bağlı genç bestekarlar eserlervermektedir.Türk Sanat Müziği kamu radyo vetelevizyonları kadar gazino gibi eğlencemekanlarının da temel tercihinioluşturmuş, bu nedenle kitlelereticari açıdan da ulaşabilmiştir. Buevrenin önemli bestecileri arasındaSadettin Kaynak, Bimen Şen, RefikFersan, Yesari Asım Arsoy ve Avni Anılsayılabilir. Türk Sanat Müziği’nin bubestecilerden başka “piyasa müziği”olarak anılan daha popüler türevindede bazı önemli besteciler yer almıştır.Bunlara örnek olarak Yusuf Nalkesen,Şekip Ayhan Özışık ve Teoman Alpayverilebilir. Günümüz TRT repertuarında19 bine yakın Türk musikisi eseribulunmaktadır.Türk MüziğindeEnstrümanların ÖnemiTürk müziğinde başlıca çalgılarşunlardır; Ud, kanun, keman, ney,tanbur, lavta, klasik kemençe, rebab,santur, kudüm, def ve zildir.İslamiyetten sonra din adamlarınınetkisiyle Mehterhane, Enderun ve sazınserbest olduğu tekkelerle şuurlu dinadamlarının koruması sayesinde buçalgılar kurtulabilmiştir.Osmanlı klasik ve halk musikisindekullanılan bütün telli/saplı çalgılarınatası olan Kopuz’un ömrü 18.yy’a kadardevam edebilmiş, 10. ila 16. yy.lar arasıçok revaçta olan Ud yerini l9.yy.’ınsonunda yeniden almak üzere 17.yy.dan itibaren Tanbur’a bırakmış,tarihiTürk harpi Çeng’le,Türk pan flütüMiskal 19.yy.da Santur ise 20.yy.da artıkkullanılmaz olmuşlardır.Önce viola d’amore şeklindeSinekemanı adı ile Batıdan gelenKeman,daha sonra Viyola,Viyolonselve Kontrbas ile,önceleri Köçekçe veTavşanca adı verilen saray rakslarınıneşlik sazı olan Kemençe ve Lavta 20.yy.da klasik musikiye de girmiş;Kaşık’laZilli Maşa’nın halk oyunlarındayaşamasına mukabil,Çalpara dadenen Çengi Çubuğu,Köçekçeve Tavşanca’larla birlikte tarihekarışmıştır.Musiki aletleri bilimi demek olan“Organoloji”de çalgılar,hangi Müzik sözkonusu olursa olsun,bu sanatın insanlabirlikte doğuşundan bu yana geçirdiğimerhaleler gözönüne alınarak,vurmalıçalgılar,nefesli çalgılar ve telli çalgılarsırası içinde incelenmektedir.Kaynak:http://turksanatmuzigi.nedir.comtemmuz 201465