FAVORIES TEMMUZ 2014

tarih |BATTAL GAZİ HİKAYESİ“Atı alan üsküdarı geçti”Kızkulesi ile ilgili olarak en sık anlatılan hikâyelerinsonuncusu ise Osmanlı Dönemi’nde geçer. Hikaye;Battal Gazi’nin askerleri ile birlikte Kızkulesi’ne baskınyaptığını ve kulede saklanan hazineleri alarak, buradayaşayan Üsküdar Tekfuru’nun kızını kaçırdığını anlatır.İstanbul’u (Constantinopoli) kuşatmaya gelen Battal Gazi,kuşatmadan bir sonuç alamayınca Kızkulesi önündekikıyıya karargahını kurar ve yedi sene burada kalır.Hikayeye göre, Battal Gazi’nin Üsküdar kıyılarındabu kadar uzun süre kalmasının asıl nedeni, tekfurunkızına aşık olmasıdır. Üsküdar tekfuru, Battal Gazi’ninkorkusuyla, kızını hazineleri ile birlikte kuleye kapatır.Şam seferini tamamlayarak Üsküdar’a dönen Battal Gazi,kayık ile Kızkulesi’ne gelerek, tekfurun kızı ve hazinelerinialdıktan sonra Üsküdar’dan atına atlayıp oradan uzaklaşır.Çokça bilinen “Atı alan Üsküdar’ı geçti” lafı bu hikâyedengelir. Bu hikâyeden zamanımıza gelen bir diğer miras daKızkulesi’nin ismi ile ilgilidir. Türkler, bu olaydan sonra,diğer efsanelerdeki prenseslere de atfen buraya Kızkulesiismini vermiştir.Roma DönemiM.S. 1110’lara gelindiğinde ise bu küçükadacığın üzerindeki ilk belirgin yapı(kule), İmparator Manuel Comnenos tarafındaninşa ettirilir. 1143 – 1178 yıllarıarasında hükümdarlık süren İmparatorManuel, şehrin savunmasına yardımiçin iki tane kule yaptırmıştır. Bunlardanbirini Mangana Manastırı yakınına(Topkapı Sarayı’nın sahili) diğerini iseKızkulesi’nin bulunduğu yere inşa ettirenİmparator Manuel, hem düşmangemilerini Boğaz’a sokmamak, hemde ticaret gemilerinin gümrük vergisivermeden geçişine engel olmak için, ikikule arasına zincir bağlatmıştır.Bizans DönemiDaha önceleri zaman zaman harap olanve yeniden onarılan Kızkulesi, İstanbul’unfethi sırasında Venedikliler tarafındanüs olarak kullanılır. Fatih SultanMehmet İstanbul’u kuşattığı sıradaBizans’a yardım etmek için Venedik’tenGabriel Treviziano komutasında gelenbir filo burada üslenmiştir.Osmanlı DönemiFetihten sonra Fatih Sultan Mehmetbu küçük kaleyi yıktırır ve yerinetaştan, etrafı mazgallarla çevriliküçük bir kalecik yaptırır ve burayatoplar yerleştirir. Kaleye konulan butoplar, liman içindeki gemiler içinetkili bir silah olmuştur. Ancak kule,Osmanlı döneminde savunma kalesiolmaktan çok bir gösteri platformuolarak kullanılmış ve Mehterler buradatop atışları ile birlikte nevbet (bir çeşitİstiklal Marşı) okumuşlardır. Bugüngördüğümüz kulenin temelleri vealt katın önemli kısımları Fatih devriyapısıdır. Osmanlı dönemi boyuncaKızkulesi’nin onarılarak ya da yeryer yeniden yapılarak yaşatıldığıbilinmektedir. 1510 yılında meydanagelen ve “küçük kıyamet” olarakanılan depremde İstanbul’daki pekçok yapı gibi Kızkulesi de büyük hasar74temmuz 2014