bülten 62 (pdf) - Bilim ve Sanat Vakfı

SanatAraflt›rmalar›MerkeziSAMCemal Süreya fliirinde küçük insanlar›n küçükolaylar› da vard›r, dünya insanlar›n›n büyükolgular› da.nada keyifli kovboyun şapkasını sallayarak dünyanınkıyamet silahına merhaba demesi sağlanır.Filmde kullanılan müzikler de dikkate değer; şöyleki, film Vera Lynn’in romantik şarkısı “We’ll MeetAgain / Tekrar Buluşacağız” eşliğinde patlayan onlarcabombanın seyri ile son buluyor.Dr.Garipaşk ustalıkla hazırlanmış, düşünen her insanıürkütmeyi başaran bir yapım olarak karşımızdaduruyor. Sistemin insan unsurunu hiçe sayantuhaf işleyişine ve silahlanma çılgınlığının varabileceğimuhtemel sona gönderme yapan Kubrick, filminisminde bile egemenlerin imha ve öldürme aşkınamuzip bir göndermede bulunur. Ayrıca filmiönemli kılan bir diğer nokta ise ne yazık ki günümüzdeuygulanan politikalara filmde vurgulananpolitikaların yakınlığıdır. Dikkate değer bir görüşise, ünlü eleştirmen Pauline Kael’in Dr. Garipaşkiçin yazdığı uzun eleştirinin son bölümünde yer almakta:“Kahramanları ve sloganları abartan, hicvedenfilmler neşe ve ilgi ile seyrediliyor. Dr. Strangelovebu alanda yeni bir dönem açtı. İçindeki her şeyiçok iyi ortaya koydu. Böyle olunca, filmin kendisiiçindekiler gibi gülünç olmaktan kurtuldu.”SAM fiiir Akflamlar›Cemal Süreya22 Kas›m 2006De¤erlendirme: Gülsüm EkinciBilim ve Sanat Vakfı Şiir Akşamları programında Kasımayında muhatabı olmaya çalıştığımız şair CemalSüreya idi. Şairliği hakkında kısa bir konuşmadansonra onu anlamamızı sağlayan şiirleri, şiir atölyesiüyeleri (Gülsüm Ekinci, Hüseyin Duran, Ayşe Pay veSamet Yalçın) tarafından okundu. Kısaca Cemal Süreyave şiiri için dile getirilenler aşağıdadır:Garip Hareketi geleneğe bir tepki olarak ortaya çıkar.Belirlenen ilkeleriyle, yapmak istedikleri ve istemediklerini“şu şöyle, bu da böyle olacak” kesinliğindesunarlar. Günümüzden bakıldığında artıkkabul edilir ki Orhan Veli ve arkadaşları istediklerişiiri üretemeseler de tavırları ve cesaretleriyle Türkşiirinde önemli bir devrim gerçekleştirmişlerdir. Tabiiki her devrim kabul edildiğinde devrim olmaktançıkar. Ve karşı devrimi gerektirdiği bir zaman elbettegelir. 50’li yılların başlarında özellikle PazarPostası’nda çıkan şiirler bu devrimi haber verir; zatenbirkaç yıl sonra da yine aynı dergide adı konur:İkinci Yeni.Cemal Süreya bu akımın kurucularından biri olarakanılır. Tabii ona ve diğerlerine göre ortada kurulanbir şey yoktur. Aynı öneme denk gelen şiirler ve şiiranlayışları, ortaya görülmemesi mümkün olmayanbir yenilik getirmiştir. Bunun da sonradan adlandırılmasıkadar doğal bir şey yoktur.Garip Hareketi gibi İkinci Yeni de üzerine düşeniyapacak, eski devrimden kalan ne varsa süpürüpatacaktır; dili değiştirerek neredeyse bozacak, anlamsızlıkisteğiyle yeni bir anlam üretecek, imgeyesarılacak, biçim-sizlik-le şeklini kuracaktır. Bu penceredenbakarsak şiirin güzergâhından hiçbir zamansapmadığını, biraz zorlarsak Yeni Şiir’in BirinciŞiir’in devamı olduğunu çok rahatlıkla söyleyebiliriz.Orhan Veli’nin yapmak istediklerini Cemal Süreyaşiirinde gerçekleştirmiştir. Şiirinde küçük in-35