You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Osmanlı MaddiKültüründe Temaşa22-23 Eylül 2006Boğaziçi Üni<strong>ve</strong>rsitesiKültürel Miras MüzesiDeğerlendirme:Abdullah SaçmalıBoğaziçi Üni<strong>ve</strong>rsitesi Tarih Bölümü tarafından on biryıldır düzenlenen workshoplar’ın bu seneki konusu“Osmanlı maddî kültürü”ydü. “11 th Annual Workshopon Ottoman Material Culture Temaşa: Performancesin the Ottoman World” Sempozyumda, özelde“Osmanlı’daki Temaşalar” üzerinde duruldu. İkigün boyunca bu çerçe<strong>ve</strong>de tebliğler sunuldu.İlk olarak Tarih Bölümü Başkanı Selim Deringil kısabir selamlama konuşması yaptıktan sonra SüreyyaFaruki açılış konuşmasını yaptı. Faruki konuşmasında,Osmanlı’da temaşaların öneminden<strong>ve</strong> nasıl araçsallaştırıldığından bahsetti; ayrıca kısacaişlevlerine de değindi. Bu bağlamda, büyükelçiliklerdeyapılan şenliklerin bir diplomasi aracı olmasınıörnek olarak <strong>ve</strong>rdi. Türkiye Cumhuriyeti’ndetiyatro <strong>ve</strong> oyunlar tarihiyle ilgilenen MetinAnd <strong>ve</strong> Özdemir Nutku’dan özellikle bahsetti <strong>ve</strong>bugünkü anlamıyla tiyatroyla ilk iştigal edenin MetinAnd olduğunu söyledi. Faruki konuşmasındaşenliklere de değindi <strong>ve</strong> şenliklerin iki ana <strong>ve</strong>çhesiolduğunu söyledi: (1) Törensel kısım <strong>ve</strong> (2) masraflarabakan kısım. Şenliklerin çok değişik şekillerdeyapılabildiğinden söz eden Faruki, resmî geçitlerin(parades) bunlardan biri olduğunu ifade etti.Şenliklere dair bilgilerin kaynaklarına değinen Faruki,içeriden <strong>ve</strong> dışarıdan olmak üzere şenlikleriniki ana kaynağının olduğunu; dahili kaynaklarınsurnamelerle, harici kaynakların ise tasvirlerle sabitolduğunu söyledi. Örnek olarak, Joseph vonHammer’in tasvirlerinin 1582 şenlikleri için çok iyibir kaynak olduğunu belirtti.Faruki, daha sonra, Osmanlı’da tiyatro <strong>ve</strong> temaşayailişkin yapılan çalışmalardan önemli gördüklerindenbazılarını zikretti <strong>ve</strong> Derin Terzioğlu tarafındanyapılan doktora tezine dikkat çekti. Bu tezdeTerzioğlu’nun sorusunun, Avrupa’da bütün kurallarıngeçici olarak kaldırıldığı karnavalların Osmanlı’dada örnekleri olup olmadığına bakmak olduğunusöyledi.Faruki’nin açılış konuşmasından sonra, Yaşar Üni<strong>ve</strong>rsitesi’ndenProf. Dr. Efdal Sevinçli, “Şenliklerimiz<strong>ve</strong> Surnamelerimiz: 1675 <strong>ve</strong> 1724 ŞenliklerineDair İki Surname” başlıklı tebliğini sundu. Surnamelerinne anlama geldiğinden <strong>ve</strong> surnameler arasındakifarklı anlatımlardan bahsetti. Bazılarınınbir meseleyi detaylı bir şekilde anlatırken, bazılarındaaynı konunun sathi bir şekilde geçildiğinedeğindi.Bilkent Üni<strong>ve</strong>rsitesi’nden Ezgi Korkmaz, “Osmanlıİmajının İki Yüzü: 1582 Şenliklerinde ZanaatkârPerformansları” başlıklı tebliğinde, mübalağanınOsmanlı şenliklerinin ağır basan bir özelliği olduğunadikkat çekti. Ayrıca ekonomik <strong>ve</strong> siyasî krizlerdensonra, geçici de olsa halkın unutmasını kolaylaştırmakiçin, şenliklerin daha şaşaalı kutlandığınıbelirtti.Ludwig-Maximillan Üni<strong>ve</strong>rsitesi’nden Markus Koller,“Valinin Karşılanışı: 18. yüzyıl Osmanlı Bosnası’ndaŞenlikler” başlıklı tebliğinde, merkez tarafındanatanan valinin Saraybosna halkı tarafındannasıl karşılandığını anlattı <strong>ve</strong> valinin hem merkezîhükümetçe atanmış bir devlet adamı olarak, hemde yerel halkın idarecisi olarak önemli bir kişi olduğunuvurguladı.80