Sayi9kasimaralik
Sayi9kasimaralik
Sayi9kasimaralik
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Kasım-Aralık 2012 Yıl : 2 Sayı : 9<br />
sans programlarını görmekteyiz. İstatistik bölümleri<br />
kuruldukları tarihte uyguladıkları ders programlarını<br />
belli sürelerde güncelleme gereksinimi duymuşlar ve<br />
değiştirmişlerdir. Ancak Uygulamalı İstatistik dersi<br />
her programda yer almış, gelişen teknolojiye paralel<br />
olarak içerik değişikliklerine uğramıştır.<br />
Örneğin; Hacettepe Üniversitesi’nde bölümün ilk<br />
kuruluş yıllarında Uygulamalı İstatistik dersinin hesaplama<br />
yöntemlerinde formüllerin doğru kullanımları<br />
öncelikte iken, bilgisayarın hayatımıza girmesi ile<br />
formüllerin FORTRAN programlama dili ile yazılması<br />
önem kazanmıştır. İlerleyen yıllarda, uzman programların<br />
hızlı bir ivme ile bilgisayar kullanıcılarına<br />
sunulması, bu programların etkin kullanılabilme gereksinimini<br />
beraberinde getirmiş, Uygulamalı İstatistik<br />
derslerinin içeriği bu yönde yapılandırılmıştır.<br />
Bizim derslerimizde yaşadığımız değişim sürecinin<br />
istatistik bölümlerinde okutulan diğer derslerde de<br />
yaşanmış olduğu bilinen gerçektir.<br />
İstatistik Lisans eğitimi Ülkemizde kolay kabul görmüş<br />
bir görüş değildi. Lisans programları açıldıktan<br />
sonra bile istatistiğin anabilim dalı olarak kabulü,<br />
dolayısı ile lisans programlarının tam yerleşmesi için<br />
çok mücadeleler verilmiştir. Bu konuda emeği geçmiş<br />
Prof.Dr.Necati İşçil, Porf.Dr. Alaettin Kutsal, Prof.<br />
Dr. Orhan Düzgüneş, Prof.Dr. Yalçın Tuncer’i rahmet<br />
ve saygı ile anmak isterim. Hacettepe Fen Fakültesi<br />
İstatistik Bölümünün kuruluşunda ve gelişmesinde<br />
büyük katkıları olan, uzun yıllar bölüm başkanlığını<br />
başarı ile yürütüp bizlerin ve genç arkadaşlarımızın<br />
sevgi ve takdirini kazanan Prof.Dr. Ceyhan İnal’a<br />
teşekkür etmek isterim. Kuruluş yıllarında daima<br />
yanımızda gördüğümüz, bilgisi ile bizleri aydınlatan<br />
Prof Dr. Saim Kendir’e, birlikte yola çıktığımız Prof.<br />
Dr. Soner Gönen, Prof.Dr. Gülsüm<br />
Hocaoğlu’nun ve bu kuşaktan sora<br />
gelen tüm genç arkadaşlarımızın bu<br />
günlere gelmemizde katkıları büyüktür.<br />
Ülkemizde istatistik bilimine<br />
katkıda bulunmuş çok bilim adamı<br />
vardır. Benim isimlerine burada yer<br />
veremediğim ve bu mücadelede<br />
yer almış tüm öğretim üyelerine<br />
sonsuz şükranlarımı sunarım.<br />
AKADEMİK<br />
3. Kullandığımız Teknik Araçlar<br />
Yönünden Yaşadıklarım<br />
Hacettepe Üniversitesi, Sayın Prof.Dr. İhsan Doğramacı<br />
önderliğinde kuruluşu ve gelişmesi ile Türk<br />
Eğitim tarihinde modern bir yapılanmanın önemli<br />
örneğidir. Türkiye’de istatistik eğitiminde gördüğümüz<br />
atılım da bu sürecin sonuçlarından biridir. 1965<br />
yılında Ankara Üniversitesi Matematik Bölümü’nü<br />
bitirdiğimizde istatistik sözcüğünün ne anlama geldiğini<br />
bile bilmiyordum. Hacettepe Tıp Fakültesine<br />
başvururken matematik konusunda çalışabileceğimi<br />
düşünüyordum. Bize matematik yerine istatistik alanında<br />
çalışmamız önerildiğinde, bu konuyu bilmediğimi<br />
belirttim. Kendisini her zaman saygı ve rahmet<br />
ile andığım değerli Hocam Prof.Dr. Alaettin Kutsal,<br />
istatistiği matematikçilerin daha iyi yapabileceğini<br />
ve bizi yeterli bulurlar ise istatistiği öğretebileceğini<br />
söyledi. Bu görüş ile iki yıl içinde aynı yerde çalışan<br />
dört matematik mezunu olduk.<br />
Hacettepe Üniversitesine girdiğimiz yıllardan başlayarak<br />
akademik çalışmalarımızda ve eğitimde kullandığımız<br />
teknik donanımları dört evre olarak aktarmak<br />
istiyorum. Teknolojik olanakların artması bir önce<br />
kullandığımız gereçleri tamamen ortadan kaldırmamış,<br />
her iki teknoloji bir süre beraber kullanılmıştır.<br />
3.1 Mekanik Hesap Makinelerinin Kullanıldığı<br />
Dönem<br />
İlk yıllar arkadaşlarım ile tıp ve sağlık bilimleri fakültelerinde<br />
verilen istatistik derslerinde hocamıza<br />
yardımcı olduk. Öğrencilerimiz uygulama saatlerinde<br />
hesaplamalarını sürgülü hesap cetveli ile ya da el ile<br />
yapıyorlardı (Bkz. Şekil1). Üzerinde rakamlar bulunan<br />
ve ortasında hareketli bir parçası olan<br />
bu cetvel, o zamanlar kimya ve fiziköğrencilerinin<br />
de kullandığı basit<br />
bir hesap makinesi idi.<br />
Hacettepe Tıp ve Sağlık Bilimleri<br />
Fakültesi’nin üniversite haline dönüşmesi<br />
8 Temmuz 1967 tarihinde<br />
892 sayılı yasa ile gerçekleşti.<br />
Akademik kadronun çoğunluğu<br />
tıp mensubu olduğu için Hocamızın<br />
önemli görevlerinden biri<br />
de biyoistatistik konusunu tıp<br />
mensuplarına tanıtmak, kabul<br />
ettirmek ve araştırmalarındaistatistik<br />
kullanımını sağlamak ve bu<br />
konuda yardımcı olmaktı. Bizleri<br />
de danışmanlık konusunda yetiştiriyordu.<br />
Onlar ile konuşurken<br />
bizim de dinlememizi istiyor, bazı<br />
hesaplamaları bize yaptırıyordu.<br />
Hesaplamalar için kollu hesap<br />
makinesi (Facit marka) kullanıyorduk<br />
(Bkz Şekil 2). Yazılar için<br />
daktilo, hesaplar için kollu Facit<br />
hesap makinesi en büyük kolaylığımızdı.<br />
Doktora tez çalışmamı<br />
1968-1970 yıllarında yaptım. Doktora<br />
konum prematüre çocukların<br />
gelişimlerinin modellenmesiydi.<br />
726 çocuğun beş değişkeni ile<br />
çalıştım, tüm hesaplamaları kollu<br />
Facit kullanarak uzun bir zaman<br />
süresi içinde gerçekleştirdim.<br />
Benden hemen sonra doktoralarını<br />
yapan iki arkadaşım hesaplarını<br />
elektrikli Monroe hesap makinesinde<br />
gerçekleştirdiler. Bu bizim<br />
için büyük bir gelişme idi. Elektrikli<br />
Monroe hesap makineleri sonuçları<br />
özel rulo kağıdakaydediyordu. (Bkz.<br />
Şekil 3). Aynı zamanda bölümümüze<br />
Monroe hesap makinesine göre<br />
daha sessiz çalışan ve sonuçlarını<br />
ekranda veren elektrikli Facit hesap<br />
makinesi de alınmıştı (Bkz Şekil 4).<br />
Uygulamalı istatistik dersinde verdiğimiz<br />
problemler çok hesaplama gerektirdiği<br />
için öğrencilerimize makinelerin<br />
bulunduğu bir laboratuar oluşturmamız<br />
gerekti. İlk öğrencilerimiz kollu<br />
Facit’leri kullandılar. İkinci dönem öğrencilerimiz<br />
için elektrikli Facit’lerden<br />
oluşan bir laboratuar düzenlendi.<br />
Facit makineler o dönem için ülkemizde<br />
olan en kullanışlı hesap<br />
makineleri idi. Elektrikli Facit’leri<br />
öğrenci uygulamalarında uzun<br />
yıllar kullandık. Büyük sistem bilgisayarların<br />
kullanılmaya başladığı<br />
yıllarda da bu laboratuarlar kullanıldı.<br />
Özellikle Tıp Fakültelerinden<br />
gelen araştırmacıların istatistiksel<br />
değerlendirmelerinde hocamız<br />
ve bizler yol gösteriyor sonuçları<br />
yorumluyorduk. İşlemleri yapmak<br />
için bir teknisyen çalışıyordu. Bu<br />
arkadaşımız elektrikli Fasit hesap<br />
makinesini kullanarak hesaplamaları<br />
yapıyor, bu hesaplamalar bizlerin<br />
kontrolünden geçiriliyordu.<br />
Hesaplama işleri çok vakit alan ve<br />
çok dikkat isteyenbir süreçti.<br />
Beytepe kampüsüne taşınmadan<br />
sanırım bir yıl önce uygulama<br />
laboratuarlarımıza daha sessiz<br />
çalışan ve artık mekanik olmayan<br />
Canon ve benzeri hesap makinelerinin<br />
alınması planlandı (Bkz.<br />
Şekil 5). Öğretim elemanlarına<br />
alınanların dışında üç makine alındı;<br />
ancak o günlerde öğrencilerin<br />
ellerinde ve çevremizde Texas Instruments<br />
(SR-51A)[8] küçük hesap<br />
makinelerini görmeye başladık. Bu<br />
hesap makinelerinde bazı işlemler<br />
programlanmış olup hemen çözüm<br />
de veriyordu. Hesaplama süresini<br />
çok kısaltmıştı (Bkz. Şekil 6). Laboratuara<br />
almayı düşündüğümüz<br />
Canon’lardan hem daha ucuz hem<br />
daha gelişmiş makinelerdi. Hesaplama<br />
işlerimizde artık uzun yıllar elimizin<br />
altında olacak Texas Instruments’lar<br />
istatistik bölüm elemanları için alındı<br />
(Bkz.Şekil 6). Zimmet ile bizlere teslim<br />
edildi. İlerleyen yıllarda öğrencilerin<br />
kendi hesap makineleri oldu. La-<br />
12 13
Change language