BAġKENT ÜNĠVERSĠTESĠ TIP FAKÜLTESĠ Biyokimya Anabilim ...

Katekinler oksidasyon sonrası dimerik ürünler oluşturmakta ve bu ürünler süperoksitradikali süpürücü ve demir şelasyonunu arttırıcı etki göstermektedirler.EGCG‟nin, yapılan hücre kültürü çalışmalarında redoks duyarlı transkripsiyonfaktörlerini (NF- B, AP1 gibi) inhibe ettiği gösterilmiştir (7, 8).Katekinler doğrudan antioksidan etki göstermekle birlikte dolaylı olarak da organizmadaendojen antioksidanları arttırarak oksidatif hasarı azaltabilmektedir. Sıçanlarda, yeşil çayuygulamasının GPx, GR, SOD ve katalaz gibi antioksidan enzim aktivitelerinde artışayol açtığı gösterilmiştir. Aynı zamanda katekinler, -tokoferol ve -karoten düzeylerinide etkilemektedir. Klinik bir çalışmada 42 gün boyunca yeşil çay tüketiminin kişilerinendojen plazma antioksidan aktivitesinde artışa, plazma peroksitlerinde ve oksidatifhasarda azalmaya yol açtığı bulunmuştur (7, 8).Ksantin oksidaz enzimi pürin katabolizmasında işlev göstererek ürik asit ve ROSoluşumuna neden olmaktadır. EGCG‟nin ksantin oksidazı inhibe ederek ROS oluşumunuönlediği bildirilmiştir (8).Katekinlerin antioksidan etkileri özellikle de radikal süpürücü etkisi her katekininkimyasal yapısı ile ilişkilidir. EGCG, EGC, EC ve ECG‟nin radikal süpürücüetkinliklerinin karşılaştırıldığı birçok çalışma yapılmıştır. Sonuç olarak en etkin radikalsüpürücü katekinlerin EGCG ve ECG olduğu bulunmuştur. Her ikiside C halkası 3.pozisyonunda gallat grubuna sahip olup, bu nedenle daha güçlü antioksidan etkileresahiptirler. EGCG, ECG‟ye göre daha etkin bulunmuştur. Bunun nedeninin ise Bhalkasında 5. Pozisyonda bir hidroksil grubu bulundurması olduğu kabul edilmektedir(8).Yeşil çayın koruyucu etkilerinin yanı sıra toksik etkileri de bulunmaktadır. Bu etkininderecesi yeşil çay polifenollerinin tipine ve/veya derişimine bağlı olarak değişimgöstermektedir. Toksisitesinde ana etki, in vivo deneysel çalışmalarda yüksek dozlardakaraciğer üzerinde gösterilmiştir (56, 57). Sitotoksik etkiler, hücre redoks durumunabağlı olarak, özellikle yüksek derişimde EGCG varlığında, prooksidan etkiye ikincilolarak, mitokondrial membran potansiyelinin bozulması sonucu mitokondrial hasarınortaya çıkması ile sonuçlanmaktadır. Bu toksik etki, EGCG ≥ propilgallat > ECG > gallikasit, EGC ≥ EC şeklinde ortaya çıkmaktadır. Birçok toksik çay polifenolleri gallik asit28