Barış Tunç İsa Demir Okay Bensoy Cihad Özsöz - Sosyoloji Notları ...
Barış Tunç İsa Demir Okay Bensoy Cihad Özsöz - Sosyoloji Notları ...
Barış Tunç İsa Demir Okay Bensoy Cihad Özsöz - Sosyoloji Notları ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
DURKHEIM’IN “AHLAK EĞĠTĠMĠ”<br />
ADLI ESERĠ ÜZERĠNE BĠR ĠNCELEME<br />
<strong>İsa</strong> <strong>Demir</strong><br />
GĠRĠġ<br />
Klasik sosyoloji geleneğinin en önemli<br />
figürlerinden olup görüşleriyle halen birçok<br />
sosyoloji teorisini etkileyen Durkheim,<br />
sosyolojik araştırmaların alanını ve yöntemini<br />
ilk kez ortaya koyan sosyolog olarak kabul<br />
edilmektedir. Toplum tanımlaması, sosyal<br />
olguların yapısına ilişkin çözümlemeleri ve<br />
normal ile anormal durumlara ilişkin<br />
görüşleriyle tartışılan bir düşünürdür. İnsana<br />
ait hemen her durumun sosyal bir olgu olarak<br />
görülmesi gerektiğini dile getiren Durkheim<br />
bireysel ve psikolojik bir gerçeklik olarak<br />
kabul edilen “İntihar” üzerine yaptığı<br />
incelemede, intiharın esasında tamamen<br />
sosyolojik bir olgu olduğunu göstermiştir. 1<br />
Toplumun, kendisini oluşturan bireylerin<br />
toplamından farklı bir yapı olduğunu ve<br />
kendine özgü (sui generis) bir gerçekliği<br />
bulunduğunu iddia eden Durkheim, eserlerine<br />
genel bir perspektiften bakıldığında bir<br />
toplum düşünürü olmasının yanı sıra<br />
toplumun savunucusu bir düşünür olduğu da<br />
anlaşılacaktır. 2 Bilimin tarafsızlığı kendisi<br />
için çok önemli olsa da inceleme nesnesine<br />
yönelik hassasiyeti Durkheim’de gözle<br />
görünür bir gerçektir. Ortaya koyduğu<br />
eserlerde yapısal bütünlüğünü kaybetmiş<br />
toplumların karşılaşacağı kuralsızlık (anomi)<br />
1 Bu görüşü destekler yargılar Durkheim’in eserlerinde<br />
bulunabileceği gibi Coser de aynı düşünceyi paylaşır.<br />
(2008: 127)<br />
2 Örneğin Tiryakian Durkheim’in, sosyolojiyi sosyal<br />
koşulları düzeltmenin bir aracı şeklinde gördüğünü<br />
belirtir. (1997: 196)<br />
10<br />
<strong>Sosyoloji</strong> <strong>Notları</strong><br />
durumlarını ve bunun sonuçlarını<br />
göstermiştir. Fransa’nın yaşadığı ekonomik ve<br />
siyasal dönüşümün topluma nasıl<br />
uyarlanacağına cevap bulmaya çalışan<br />
Durkheim sosyolojiyi bu sorunlara cevap<br />
üretecek bir mekanizma olarak kullanmıştır.<br />
“İntihar”da toplumsal kuralsızlığın yaratacağı<br />
olumsuz durumları gözler önüne sermiş,<br />
“Toplumsal İşbölümü”nde ekonomik alanın<br />
korporasyonlar vasıtasıyla bir düzene<br />
kavuşturulabileceğini ileri sürmüş, “Ahlak<br />
Eğitimi” adlı eserinde de eğitim sisteminin<br />
toplumun yeni yapısal özelliklerine göre nasıl<br />
biçimlendirilebileceğini göstermeye<br />
çalışmıştır. Biz de bu çalışmada Durkheim’in<br />
“Ahlak Eğitimi” adlı eserini inceleyeceğiz.<br />
“Ahlak Eğitimi” adlı eseri<br />
betimlemeye çalışırken ilk olarak söz konusu<br />
eserin üzerine inşa edildiği temel kavramları<br />
ele alacağız. Bu kavramlar “toplum”, “ahlak”,<br />
“ahlak yasası” gibi genel nosyonlardır ve<br />
Durkheim’in tüm çalışmalarında bu<br />
kavramlar sıklıkla işlenir. Belirtilen<br />
kavramların tanımlanmasından sonra<br />
Durkheimcı eğitim anlayışının yapı taşları<br />
olan “disiplin, “gruba bağlılık” ve “irade<br />
özerkliği” ilkeleri açıklanmaya çalışılacaktır.<br />
Bu açıklamalar yapıldıktan sonra okulun ve<br />
öğretmen figürünün ana vazifeleri de ayrı bir<br />
bölümde incelenecektir.
Change language