Barış Tunç İsa Demir Okay Bensoy Cihad Özsöz - Sosyoloji Notları ...

İkinci Cins‟in „Toplum içi Yaşayış‟
adlı bölümünde Beauvoir, kadınlık
durumunun inşasıyla ilgili bu somut
gerçekleri göz önüne serme çabasındadır.
Çocukluk, gençlik ve cinsel uyanma
temalarına değinen yazar; bu gelişim çağlarını
analiz ederek “Kadın doğulmaz, kadın
olunur” sözünü daha somut bir temelde ve
daha detaylı biçimde açıklamaya girişir.
Kadının yetiştirilme sürecinin ayrıntılı bir
tasviri bir genç kızın pasifliğe, bağımlılığa,
tek tipliğe ve içkinliğe adım adım nasıl
koşullandığını gözler önüne serer. Bu tür bir
bakış açısından irdelendiğinde toplumdaki her
güç, kadını özgün özelliklerinden yoksun
bırakmak ve onu bir objeye çevirmek için bir
araya gelmiş gibi bir izlenim bırakmaktadır.
Yetişkinliğe geçen kadın için ise
Beauvoir içselleştirilmiş “durumlar” ve
rollerden bahseder. Burjuva kadının annelik,
eşlik ve eğlence aracı olma rollerine değinir
ve bu rollerin dışarıdan ne kadar hoş
görünürse görünsün ve hangi ortamlarda
gerçekleştiriliyor olursa olsun kadınları
içkinliğe ve çok derin bir bıkkınlık hissine
sürükleyeceğini iddia eder. Bu durum
varoluşçu bakış açısının daha geniş kapsamda
ele aldığı toplumsal yapılar içerisinde
yığınlaşmak -bir bütünün parçası olmak-
zorunda kalan bireyin yaşadığı bunalım
haliyle paralellik gösterir. Burada bahsedilen
ise söz konusu bunalım halinin iki farklı
toplumsal grup olarak kadın ve erkek arasında
yaşanan biçimi gibi görünmektedir. Beauvoir,
kadının sözü geçen annelik ya da eşlik
rollerini kabullenmeyen daha az geleneksel
bir konumda olması durumunda bile
toplumdaki varlığını sürdürmek için hayatı
boyunca erkekler tarafından belirlenmiş pek
çok emre ve kurala uymak zorunda kaldığına
da dikkat çeker.
Beauvoir, kadının fiziksel yaşam
eğrisine olan bağlılığından bahsederek devam
eder ve bunun sebebinin kadının “hala dişilik
görevleri içerisinde hapsolmuş olduğunu”dan
(Beauvoir, 1993 : 225) ileri geldiğini öne
sürer. Bu bağlamda kadının olgunluktan
yaşlılığa geçiş travmasının ne kadar derin
olabileceğini şu çarpıcı sözlerle ifade eder:
43
Sosyoloji Notları
Bu eğri erkeğinkinden çok daha
sarsıntılı ve kopuktur. Kadın
yaşamının tüm dönemleri durgun
ve tekdüzedir; ama bir dönemden
öbürüne geçişler tehlikeli bir
hoyratlıktadır; erkeğinkinden daha
etkili bunalımlara yol açarlar:
ergenlik, cinsel yaşamın başlaması,
yaşdönümü başlı başına birer
bunalımdırlar. Erkek aralıksız
yaşadığı halde, kadın, ansızın
dişiliğinden yoksun kalır; genç
sayılacak yaşta kendisini topluma
ve kendisine karşı doğrulayan,
mutlu kılmaya yarayan cinsel
çekiciliğiyle doğruganlığını yitirir:
gelecekten yoksundur, yetişkin bir
insanın yaşamının aşağı yukarı
yarısını yaşamak durumundadır
artık (Beauvoir, 1993 : 226).
Beauvoir‟e göre yeniden üretim
kapasitesini kaybeden kadın, toplumun ona
dayattığı öncül amacını ve dolayısıyla da
kimliğini kaybeder. Bu bölümün sonunda
genel olarak vardığı sonuç; kadının
durumunun karakterinden kaynaklanmadığı,
aksine kadının karakterinin ona dayatılan
kadınlık durumunun bir sonucu olarak
meydana geldiğidir. Kadının sıradan olması,
başarısızlığı, tembelliği, pasifliği, kayıtsız hali
onun ezilmesinin sebepleri değil, maruz
kaldığı ezilmişliğin ve “ötekiliğinin” ortaya
çıkardığı sonuçlardır. Böyle bir ortamda
kadının kendi aşkınlığına ulaşması mümkün
görünmemektedir çünkü ona göre bireysel
özgürlük, insanlar kendilerini ezen bir düzen
içinde yaşadıkları sürece asla
yakalanamayacak bir şeydir. Dolayısıyla
birbirinden böylesine kopuk ve eşitsiz iki
grubun bulunduğu bir ortamda “evrensel
ahlak da olanaksızdır” (Beauvoir, 1991: 63 ).
Bu bize bir önceki bölümde değindiğimiz
Thomas Kuhn‟un paradigma kavramını bir
kez daha hatırlatır; zira belli bir grubun
hegemonyasında varlığını sürdüren bir
topluluğun değer ve bilgi birikimlerini
sorgulamadan kabul etmek mümkün değildir.