Cinedergi 99

Türkiye’de yaban hayatını çeken çok az belgeselci
var. Sen de bunlardan birisin belki de tek
kadınsın? Nedir sizin ortak özellikleriniz? Bir
insan neden bu kadar zor süreçlere katlanarak
bu işi yapar,
Bunu yine ancak doğa sevgisiyle açıklayabilirim
sanırım. Bize aslında çekim için gittiğimiz
köylerde, ilçelerde yaşayanlar da bu soruyu
çok soruyor. Sıcak soğuk demeden saatlerce
beklediğimizi ve bazen çekim alanlarına ulaşmak
için bile büyük çaba harcadığımızı görünce, “Siz
ya bu işten çok para kazanıyorsunuz, ya da
delisiniz” diyorlar. Sonra bizim devlet memuru
olduğumuzu, TRT yapımı olduğunu öğrenince,
ikinci seçenekte karar kılıyorlar! Ben bu kadar
çaba harcamanın çok da delilik olduğunu
düşünmüyorum tabii ki. Doğada olmak, saatlerce
gözlemlediğiniz araziyi artık taşına kadar ezberlemek,
beklediğiniz ya da hiç beklemediğiniz hayvanlar
geldiğinde onları doğal ortamlarında uzun
uzun izlemek, ve tabii bunları kaydederek öyküsü
olan bir belgesel haline getirmek, katlandığınız
tüm zorluklara değiyor.
Çekimler sırasında ne tür tepkilerle
karşılaşıyorsun?
Bir önceki soruda anlattığım delilik durumundan
başka, öncelikle kadın olarak bu işi yapmama çok
şaşırıyorlar. Ben de sürekli bunun garip olmadığını
anlatmaya çalışıyorum, yurt dışındaki yaban
hayatı belgeselcilerinin neredeyse yarısının kadın
olduğunu söylüyorum. Ama tabii Türkiye’de yine
de hâlâ bir kadın olarak bu işi yaptığım için gereksiz
bir saygı görüyorum. Bunun dışında, çekimle
ilgili çok benzer tepkilerle karşılaşıyoruz. Örneğin
araştırma için bir yere gidiyoruz, diyelim ki ayılarla
ilgili bilgi almaya çalışıyoruz, ilk duyduğumuz şey
“göremezsiniz ki, çekemezsiniz ki” gibi sözler
oluyor. Uzun uzun anlatmak zorunda kalıyoruz,
biz sonra geleceğiz, saatlerce bekleyeceğiz diye.
Bir de “Buradan her zaman ayı geçer” diyen
birine orada en son ne zaman ayı gördüğünü
sorduğumuzda “3 yıl önce” gibi cevaplar alabiliyoruz!
Bunlar istisnasız her yerde karşılaştığımız
şeyler. Ama neyse ki bizim ne istediğimizi çok iyi
anlayan, bölgeyi ve hayvan trafiğini çok iyi bilen
kişiler de oluyor. Zaten onların çekimlere katkısı
çok büyük oluyor.
Çekimlerde ya da filmlerin gösteriminden sonar en
çok hangi sorularlarla karşılaşıyorsun?
Bize en çok sorulan sorulardan biri özellikle
yabancı belgesellerdeki bazı sahnelerin nasıl
çekildiği. Aslında çoğu kişi, bazı belgesellerdeki
çekimlerin doğada değil, kapalı alanlarda,
parklarda, hatta stüdyoda çekildiğini, ya da
eğitimli hayvanların kullanıldığını anlamıyor. Bunu
anlamamaları çok doğal tabii ki. Bunu söylemek,
aslında belgeselcinin görevi. Daha birkaç yıl önce
bile BBC’nin milyon dolarlık işlerinden olan Frozen