You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
irleştirilmeden önce ayrı ayrı tasarlanır, üretilir<br />
ve testlerden geçirilir. Kilometrelerce kablolama,<br />
binlerce elektriksel ve elektronik bileşen,<br />
parçacık algıçları mühendisliğin son derece karmaşık<br />
bir başarısı olarak karşımıza çıkar. İşte<br />
bu sebeplerden dolayı CERN gibi temel bilim<br />
araştırmalarının yürütüldüğü laboratuvarlarda<br />
mühendisler yaşamsal önem taşır. Deneysel fiziğin<br />
sınırlarını zorlayarak doğa hakkında yeni<br />
bilgilere ulaşabilmemiz onların inşa ettikleri en<br />
ileri düzeydeki makine ve sistemlerle mümkün<br />
olur.<br />
CERN ve BİLGİ TRANSFERİ<br />
CERN’ i bu kadar önemli kılan, aslında bu deneyleri<br />
yapabilmek için 1954’te başlayan Ar-Ge<br />
süreci oldu. Gelinen teknik noktaya ulaşabilmek<br />
için mühendislik birimleri ile pek çok üniversite<br />
ve bilim insanı el ele vererek sanayide üretim<br />
yapan kurum ve kuruluşlar kanalı ile elde edilen<br />
bilgileri paylaştı. Şu anda bu teknik deneylere<br />
ev sahipliği yapan tesislerin inşa sürecinde<br />
sağlıktan mikro-elektroniğe, güneş enerjisinden<br />
bilgisayar modellemelerine kadar pek çok alanda<br />
yeni keşifler yapıldı. İşte bunlardan bazıları:<br />
PWorld Wide Web (www) ilk olarak CERN’de<br />
çalışan bir İngiliz tarafından 1989 yılında teklif<br />
edildi. CERN’ in ve dünyanın ilk www sunucuları<br />
ve web sitesi 1990 yılında CERN’de<br />
hizmete girdi.<br />
PBugün elimizden düşürmediğimiz cep telefonları<br />
ve tabletlerimizde kullanılan dokunmatik<br />
ekran ve bilgisayarlarımızdaki fare teknolojileri<br />
ilk defa CERN’de kullanıldı.<br />
PKanser alanında kimyasal (kemoterapi) tedavilere<br />
cevap vermesi zor, ameliyat veya<br />
radyoterapi mümkün olmayan kanserli tümörlerin<br />
noktasal olarak vurularak yok<br />
edilmesinin önünü açan HADRON (Proton) Terapisi<br />
CERN’in paylaşımı ile modellendi.<br />
Bugün pek çok ülkede kullanıma girdi.<br />
PCT ve PET-Scan olarak bilinen tomografi cihazlarının<br />
görüntüleme teknolojileri CERN ile<br />
gerçekleşti ve geliştirilmeye devam ediyor.<br />
PMedikal ve endüstriyel alanda kullanılan pek<br />
çok izotop CERN tarafından bulundu.<br />
PGüneş enerji panellerinde verimi en üst noktaya<br />
taşıyan ultra yüksek vakum teknolojisi<br />
CERN tarafından bulundu ve patentlendi.<br />
PHalojensiz kablo kullanımı CERN tarafından<br />
1980 yılında başlatılan girişim ve araştırmalarla<br />
günümüze geldi.<br />
Yukarıda verilen örnekler haricinde kriyojenik<br />
valfler, makaslı hidrolik taşıyıcılar, hasarsız metal<br />
tarayıcılar, özel basınçlı kaplar, özel Getter<br />
ve Paladyum film kaplamaları, süper iletken<br />
akım taşıyıcı kablolar gibi pek çok buluş; CERN<br />
de yaşanan ihtiyaçlardan doğarak bu ihtiyaçlara<br />
cevap vermek üzere bilgilerin sanayi ile paylaşılması<br />
sonucu araştırılmış ve doğmuştur.<br />
CERN Bilgi Transfer Ofisi ise işbirlikleri ve/<br />
veya lisanslama yöntemleriyle CERN’de geliştirilen<br />
teknolojilerin transferine izin veriyor.<br />
CERN ortak üyeliğimiz ile açılan bu fırsatlara<br />
ve mevcut teknolojilere “CERN Knowledge<br />
Transfer” sitesinden ulaşılabilir.<br />
CERN’DE TEKNOLOJİK YENİLENME<br />
2010’lu yıllarda yapımı tamamlanarak deneylere<br />
başlanan ve CERN’de şu anda faaliyet gösteren<br />
Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (BHÇ) yenileniyor.<br />
Daha yüksek enerjili ve daha yüksek<br />
sayıda çarpışmalara hazırlanan BHÇ’deki bu<br />
teknolojik yenilenme aynı zamanda bu çarpışmaları<br />
yakalayan algıç ve veri toplama/depolama<br />
sistemlerinde de yapılacak pek çok değişikliği<br />
beraberinde getirecek. Kurulu sistemlerin<br />
yaklaşık %40-45’nin değişikliğini içerecek bu<br />
altyapı çalışmaları için düğmeye basıldı ve<br />
2023 senesine kadar sürecek pek çok alım ve<br />
ihale duyuruları başladı.<br />
<strong>Metod</strong>ergi<br />
13
Change language