Prizma 14-15

Recommendations

Info

Aynada yansıyan aksine baktı ve ”mülteci olduğumainanamıyorum” diye mırıldandı. Yutkunmak istedi,yutkunamadı. Ağlamak, gözyaşlarına boğulmak,hıçkırıklara nağme katıp, kaderini sorgulamak istiyorduaslında; ”Neydi günahım, Allahım! Ben ne yaptım dabana bu acıyı yaşattın?” diye söylenirken adının İsveçşivesiyle çağırıldığını duyup lavabodan çıktı.Oysa üç ay önce Göteborg’a geldiğinde ne mutluydu.Hem Avrupa Şampiyonasını, izleyecek, hem de yıllardırgörmediği akrabalarıyla özlem giderecekti.Bursa’dan gelen haber, ikilem hatta üçlem içerisindebırakmıştı O’nu. Akrabaları önüne üç alternatifkoymuştu, karar verip seçmesi için: Ya geri dönüpkaderiyle yüzleşecekti, ya kalabildigi kadar kaçakkalacaktı; ya da... O, ’’ya da’’ yı seçti.Kaderin bir tecellisi mi nedir bilinmez, yıllarca önce,İkinci Dünya savaşının hemen ardından başlayanBalkanlar’dan Türkiye’ye göç furyası, 1950’li yıllarınbaşında babasını ve annesini Türkiye’ye mülteciyapmıştı. Eski Yugoslavya’da Tito döneminde, şimdikiMakedonya sınırları icerisinde kalan Kumanovakasabasının Mateq ve Slipcan köylerinden, baskılaradayanamayıp, topraklarını, yerlerini, yurtlarını bırakıpgözü kapalı Anadolu’ya kaçan mülteci bir ailenin çocuğuolarak, doğup büyüdüğü Türkiye’de yaşadığı tüm düşkırıklıklarına, acı tatlı gözyaşlarına rağmen, hiçbirzaman Türkiye’yi terk edip kaçmayı düşünmediğinianımsadı.Çoğunluğu ellili yaşlardaki bayan görevliler, parmakizlerini alıyor, dijital fotografını çekiyor, hakkındaayrıntılı bilgiler alıyordu. O’nun aklı ise hala geridebıraktıklarındaydı...O, diger ilticacılarla birlikte, özel bir otobüsle Göteborg’abir saat uzak, en yakın yerlesim yerine yedi kilometremesafede Varberg yakınlarındaki Mäshult isimli birmülteci kampına getirildi. 13 numaralı koğuşa girdiğinde,Filistinli Bessam’ın sürekli gülümseyen ve yardımahazır yüzüyle karşılaştı. Bessam’ın yıllarca İsrail baskısıaltında yaşayıp da hâlâ gülümsemeyi becerebilmesiO’nu umutlandırmıştı. ”Öyle ya da böyle, hayat devamediyor.” diye düşündü.Beş vakit namazını doğuracaktı.hissediyordu.20 PRİZMA/14-15mültecioğlum ü l t eYazı, resimler ve şiir: Suat MateqiAnlaşmak ve uyum sağlamak için ille de aynı dilikonuşmak gerekmiyordu. Aynı Dünya’da, aynı atmosferisoluyup da ilk kez karşılaştığı insanları incelemeyebaşladı.İki Azerbaycanlı Azeri, bir İranlı Azeri, bir Filistinli,dokuz Sırp Çingene, iki Hırvat, bir Bosnalı Hırvat, birNijeryalı, bir Liberyalı, altı Somalili, beş MakedonyalıTürk, on yedi Bulgar Çingenesi, bir Burneolu,iki Gürcistanlı Azeri, bir Rumen, üç Afgan, dörtIraklı Arap, dört Türkiyeli Kürt, toplam altmış birDünyalıyla kader birliği yapıyordu.Trajedinin çok büyük olduğunu düşündü ilk defa.Oysa, daha önceleri, mesleği ve kişiliği gereği birçok haber izlemiş, okumuş ve gözlemlemişti. Yıllarönce Bulgaristan’dan Türkiye’ye kaçıp okullarda vecamilerde barınarak sefalet çeken mültecileri anımsadı.Türkiye’den, kamyon, tır, gemi ya da salla kaçarkenyakalanan mültecileri de... İnsan tacirlerinin insafınakalmış kaderleriyle buralara kadar gelebilen, ya birbaşka yere gitmeyi hayal ederken kendini Mäshultkampında bulmuş, ya da İstanbul’da, belki de Egedenizinin serin sularında son bulmuş hikayeleri.”Buinsanların kültürsüz, eğitimsiz, parasız, pulsuz, yarınsızve umutsuz bırakılması onların suçu değil. Bu bir kadermi? Peki ya çocukların, bebelerin günahı ne?” diyedüşünürken, kendi çocukları ve sevdikleri geldi aklına,”Ben olsam böyle bir riske girmeyi göze alamazdım...Aileme bu cefayı çektirmeye ne hakkım olurdu, ne decesaretim”Kampa ilk geldikleri gün takvim yaprakları 23Aralık’ı gösteriyordu. Dünya yeni bir yıla girmeninhazırlıklarını yaparken o bu mülteci kampında, yeni yılcoşkusundan uzak, dipsiz bir kuyuya inmekte olduğunu
c iSven’i,”Elhamdulilah Hıristiyanım?” diyerek Türkleriti’ye alan Liberyalı Dallas’ı, Iraklı vurdum duymazHaydar’ın hamileliğine rağmen pofur pofur sigaraiçen karısını, dünya umurlarında olmayan Çingeneleri,sürekli ağlayan Burneo’lu on sekiz yaşındaki genç kızSiri’yi ve mülteci sorununu aklından çıkaramıyordu.Yurtlarından çeşitli bahaneler ve gerekçelerlekaçan insanlar insan tacirlerine beş ile on bin arasıdolar ya da euro ödüyorlardı. Umut tacirlerinin, insankaçakçılığından cebine giren bu paraların kaba taslak birhesabını yaptı.”Sadece İsveç’e günde 100 kişi ilticaiçin girse, 365 günden, yılda 36 bin 500 kişi yapar. Buinsanlar buralara gelmek icin ortalama 6 bin dolarödese, yılda 219 milyon dolar eder. Bu parayla neleryapılmaz ki? Bu sadece İsveç’e gelenlerin hesabı...Pekiya Norveç, Danimarka, İngiltere, Almanya, Fransa’yagelenler...”O, şimdi dilinde yeni yazdığı bir şiirle diğer mültecilergibi Göteborg yakınlarındaki Nödinge’de hakkında kararverilmesini bekliyor.Bu yazı yayınlandığında ya dipsiz kuyunun içineçakılmış olacak, ya da kendisine uzatılan ipe tutunupaydınlığa çıkacakNoel tatiline rağmen 61 kişilik kampta kendilerinehizmet eden, herhalde sabırlı İsveçliler’in en çarpıcıörneği olan yemekhane görevlisi Sven, asistanı birbayanla birlikte uzun yıllardır bu işi yapıyor olmalıydı.Zaman zaman Sven’in on yaşlarında ki oğlu Erik deonlara yardım ediyordu.”Ama biz onu şurada bir kaç gündür tanıyoruz!” diyedüşündü. ” Bir ara beni de sinirlendirse bile, diğermültecileri, vurdum duymaz ve kendine göre haklıtavırlarıyla çileden çıkarsa da, o bu işi iyi yapıyor vekime nasıl davranacağını biliyor. Kim bilir yıllarcane insanlarla karşılaştı ve başından neler geçti. Bizonun için, hiçbir zaman anımsamayacağı gereksiz birerayrıntıdan öte ne olabiliriz ki?”Yılbaşından bir kaç gece önce, kamptaki Hıristiyanlarıalmaya bir araç geldi. Yedi kilometre ötedeki köykilisesinde Noel ayini yapılacakmış. Hıristiyanmültecilerle birlikte Müslüman Bessam, Iraklı Haydarve hamile eşi, Azeriler ve O. ayini izlemek için kiliseyegittiler. İsveçliler dua ederken, O. da kendi dini inancınave düşüncesine göre dipsiz kuyunun içinden Tanrısınaseslendi.Kiliseden sonra, Filistinli Bessam’ın ısrarıyla,kampta Cuma namazı kılmaya karar verdiler. Bessam’ınimamlığında, Somalili, Azeri, Gürcü, Türkiyeli Kürt C.ile birlikte namaz kıldı O.Bir hafta kaldığı Mäshult kampındaki son gününde,Arnavut, Kürt, Rus, Moğol, Afgan ve Burundulu yirmiyedi kişi daha geldi. O. Toplam seksen yedi kişiyibulan kamptan yılbaşından iki gün önce ayrıldı. Ama,yemekhanede omuzuna dokunarak ketçap istediğiSomalili kadının İngilizce”D’ont touch mi... I’amMuslim Women!” (Dokunma bana. Ben Müslümankadınım) şeklindeki tepkisini, yemekhane görevlisiPRİZMA/14-15Burada günler kısa, gölgeler uzun oluyor bebegim!kışları soğuk ve karanlık...Biraz çıkınca güneş, uzyayıveriyor gölgeler;gri adamlar gibi, yayılıyor kar üzerine...Ben gölgeden hiç korkmadım bebeğim;varsın gölge korkakları yavşak olsun!ben asla korkmam:ne gölgeden, ne yalnızlıktan,ne de yalancıdan...lakin yalandır, zemberek olanzemberek çözülüp, yalan soktu mu?yılanı da, seni de, beni de zehirler bebeğim...yalan gerçeğin zehri, zehrin gerçeği!ben senin kadar gerçek, gerçek kadar zehirim...yılan beni ısıramaz,benim gölgem burada daha da uzuyor, çünkü...unuttun mu, yoksa?boyum 1.94`tü, bebeğim!21
Page 1 and 2: InterkulturellSamhällsmagasin på
Page 3 and 4: Efter många år i Sverige har för
Page 5 and 6: SIRÇA BİRMEKTUPTUKALBİMHamdi Öz
Page 7 and 8: ürünlerinde Andolu’nun kokusunu
Page 9 and 10: yaptığı “İzmir Saat Üç” i
Page 11 and 12: Rasim Örsan’ın enbüyük tutkus
Page 13 and 14: AtatürkçüDüşünceDerneğiSolda
Page 15 and 16: Bende yurduma benzerim….Her insan
Page 17 and 18: AFERİTriumfaşk öyküsü sinema f
Page 19: öyküStockholm’den Portreler IOr
Page 23 and 24: Özellikle darbe sonrası 80’li y
Page 25 and 26: 3- Her isteyen sigarayı bırakabil
Page 27 and 28: VISBYHamdi ÖzyurtETKİNLİKLERİYa
Page 29 and 30: Äntligen icke-rökareAllen CarrSto
Page 31 and 32: İsveç artık eski İsveç değilB

Prizma 14-15

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?