Enerji Panorama Ağustos 2021
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
geçti. Ülkede, çok sınırlı sayıda ilçede doğal gaz kullanılmıyor.<br />
Bu ilçelere de gaz alt yapısının götürülmesi<br />
için çalışmalar devam ediyor. Kısa süre içinde ülkenin<br />
tamamı gaz kullanacak alt yapıya kavuşacak.<br />
Konutlarda ısınma amaçlı olarak kullanılan doğal<br />
gaz, sanayi ve elektrik üretiminde de yoğun olarak<br />
tüketiliyor. Bu nedenle doğal gaz fiyat hareketleri,<br />
tek tek bireyler için olduğu kadar ticarethane, sanayi<br />
ve elektrik üretim sektörleri için de büyük önem taşıyor.<br />
İthalat bağımlılığının etkisi<br />
Türkiye, yıllık 50 milyar metreküp doğal gaz tüketiyor.<br />
Doğal gaz gereksiniminin, hemen hemen<br />
tamamına yakın bölümü ithalat yoluyla karşılanıyor.<br />
Türkiye, bu gazın önemli bir bölümünü Rusya, İran,<br />
Azerbaycan’dan boru hatları üzerinden uzun dönemli<br />
sözleşmelerle ithal ediyor. Bazı ülkelerden de<br />
(Katar, Cezayir, ABD) sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG)<br />
satın alıyor. BOTAŞ, önceki yıllarda fiyatların dip<br />
yapması üzerine ciddi miktarda LNG aldı. Boru gazı<br />
yerine LNG ithalatına fiyat avantajı nedeniyle ağırlık<br />
verdi. Yıllık toplam ithalat içinde LNG’nin payı yüzde<br />
30’lara dek ulaşmıştı.<br />
Gaz fiyatları, 2020 yılında salgının etkisiyle petrol<br />
fiyatlarının düşmesi sonrasında ciddi biçimde gerilemişti.<br />
Küresel ölçekte atılan normalleşme adımlarıyla<br />
birlikte petrol ve bağlı olarak doğal gaz fiyatları,<br />
hızla yükselmeye başladı. Bu gelişmenin bir sonucu<br />
olarak doğal gazda, yukarı yönlü fiyat hareketlerinin<br />
devam etmesi öngörülüyor.<br />
Peki, neden? Doğal gaz fiyatları, petrol ve türevlerindeki<br />
değişime göre artıyor ya da azalıyor.<br />
BOTAŞ’ın gaz alım veya ithalat fiyatları, petrol fiyatlarına<br />
bağlı olarak üçer aylık dönemlerde yeniden<br />
hesaplanıyor. Her yeni çeyrek dönemde gaz ithalat<br />
fiyatları bir önceki çeyreğe oranla (petrol yukarı<br />
yönlü olduğu için) yükseliyor. Öte yandan yükselen<br />
dolar kuru etkisi de var. Bir yandan ithalat fiyatının<br />
artması, diğer yandan kurun yükselmesi doğal<br />
gazda zamların devam edeceğine işaret ediyor.<br />
Uzmanlar, BOTAŞ’ın halen başta konutlar olmak<br />
üzere piyasaya satın aldığının altında fiyatla gaz<br />
verdiğini belirterek, doğal gazda “çift haneli” artışların<br />
görülebileceğine dikkat çekiyor. Bazı uzmanlar,<br />
yüzde 40’a varan oranlarda fiyat artışlarının söz konusu<br />
olabileceği yönünde değerlendirmelerde bulunuyor.<br />
ELEKTRİK BİRİM ÜRETİM<br />
FİYATLARI ARTIYOR<br />
Doğal gaza gelen her zam, otomatik olarak elektrikte<br />
de fiyat artışlarını tetikleyecek. Zira, elektriğin yüzde<br />
30-40’ı, doğal gazdan üretiliyor. Yaz döneminde<br />
yüksek sıcaklıklar nedeniyle özellikle klima kullanımı<br />
etkisiyle elektrik tüketimi rekor kırdı. Kuraklık<br />
nedeniyle hidroelektrik santrallarda su düzeyi<br />
çok düşük. Bu nedenle sudan üretim kısıldı. Artan<br />
talep, doğal gaz santrallerinden karşılanıyor. Buna<br />
bağlı olarak, doğal gaz ithalat miktarı da artıyor. Bu<br />
yılın ilk yedi ayında Türkiye’nin iletim şebekesine<br />
giren toplam doğal gaz miktarı 35.9 milyar metreküp<br />
ile geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 31.7<br />
arttı.<br />
Birim elektrik üretim maliyetleri de yükseldi. Piyasa<br />
takas fiyatlarındaki artış da bu durumu teyit ediyor.<br />
Dolayısıyla yılın geri kalan bölümünde elektrik<br />
için de yeni zamlar kapıda!<br />
ENERJİ PANORAMA • Ağustos <strong>2021</strong> • 25
Change language