Enerji Panorama Ağustos 2021
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
YAKIN PLAN<br />
Deniz Suphi<br />
<strong>Enerji</strong> santralleri doğal<br />
afetlere ne kadar hazır?<br />
Tüm halkımızı derin bir üzüntüye sürükleyen orman yangınlarının bazı termik santrallerinin kapısına<br />
dayanması kaygıları daha da artırdı. Özellikle Kemerköy Termik Santrali’ne zarar veren ancak büyük bir<br />
hasara neden olmayan yangın, akla bazı soruları getirdi. Türkiye’de kritik önem taşıyan enerji santralleri;<br />
deprem, yangın, sel gibi afetlere ne kadar hazırlıklı ve hangi önlemler alınıyor?<br />
Türkiye’yi hüzne boğan, geniş bir coğrafyada yüzlerce<br />
hektar ormanı küle döndüren yangınlar, binbir<br />
çeşit endemik bitki ve ağacı, böceğinden tavşanına,<br />
kuşundan ayısına onlarca havyanı ve insanlığın paha<br />
biçilmez hazinesini yok etmekle kalmadı, dalga dalga<br />
yayılma sonucu bazı kritik enerji santrallerini de tehdit<br />
etti. Özel sektörün işlettiği Kemerköy Termik Santrali,<br />
ateşin ortasında kaldı. Santral, hasar gördü ancak gereken<br />
önlemler alındığı için korkulan olmadı. Bu büyük<br />
ve beklenmedik, günlerce kontrol altına alınamayan<br />
yangın, daha genel bir deyişle afet, Türkiye’deki<br />
santrallerin (kömürden doğal gaza, hidroelektrikten<br />
ithal kömürü dek) inşa edildiği bölgelerin ve olası zararların<br />
karşılanmasına yönelik güvencelerin sorgulanmasına<br />
yol açtı.<br />
<strong>Enerji</strong> <strong>Panorama</strong> olarak bu soruların yanıtının arkasına<br />
düştük, gerek kamu gerekse de özel sektör<br />
kontrolünde bulunan santrallerin durumunu araştırdık.<br />
Ankara’da, enerji sektörüne yön veren yetkililerle<br />
ve santral işleten şirketleri üst düzey yöneticileriyle<br />
görüştük.<br />
Önce, kısa bir teknik bilgi verelim. Türkiye’nin,<br />
elektrikte kurulu gücü, <strong>2021</strong> yılı Temmuz sonu<br />
itibarıyla 98 bin megavatı aştı. Doğal gaz yüzde 30,02,<br />
hidrolik yüzde 20,15, yenilenebilir (jeotermal, rüzgar,<br />
güneş ve atık ve çöp) yüzde 18,54, linyit yüzde 12,79 ve<br />
ithal kömür yüzde 16,40 paya sahip.<br />
Peki bu santraller kurulmadan önce çeşitli afetlerden<br />
korunması için nasıl önlemler alınıyor, yer seçiminde<br />
bunlara dikkat ediliyor mu? Yaptığımız araştırmalardan<br />
şunu öğrendik: Evet herhangi bir santral<br />
inşa edilmeden önce deprem dahil bir dizi konuyla<br />
ilgili inceleme yapılıyor, zemin etütleri gerçekleştiriliyor.<br />
Araştırmamızdan çıkan çarpıcı sonuçları okuma<br />
kolaylığı oluşturacak biçimde soru-yanıt olarak maddeler<br />
halinde sıraladık. İşte, o sonuçlar:<br />
Bölge ve lokasyonlar nasıl belirleniyor?<br />
Türkiye’de, dört temel kaynaktan elektrik üretiliyor.<br />
Yerli kömür linyit, doğal gaz, su ve ithal kömür. Yerli kömür<br />
santralleri; Afşin Elbistan, Çayırhan, Soma’da olduğu<br />
gibi kömür rezervinin bulunduğu alanlarda inşa<br />
ediliyor. Yerli kömürde temel ölçüt, rezerve yakınlık.<br />
32 • Ağustos <strong>2021</strong> • ENERJİ PANORAMA