Arketip Psikoloji Dergisi Sayı - 1

Recommendations

Info

Otorite ve Vicdan Arasında BirYolculuk: Milgram’ın İtaat Deneyi"Vicdan bir tür pusuladır,insana doğru-yanlışekseninin nerede olduğunugösterir, ahlaki yargı vedavranışlara rehberlik yapar.Vicdan bir pusulaysagörüyoruz ki bu pusula bazenkilitlenir, güç ya da güceitaat gibi başka bir manyetikalanın etkisinde hep kendikıblesini göstermeyebaşlayabilir.’’-GÜVEN GÜZELDERE-Psk. İlknur KatarAvrupalı Yahudilerin soykırım sırasındasürgün edilmelerinin baş aktörlerindenbiriydi Adolf Eichmann. MOSSAD ajanlarıtarafından 1960 yılında kaçırılıp yargılanmaküzere İsrail’e getirildi. Kudüs’teki birEichmann dava boyunca; yalnızcaüstlerinden gelen emirlere itaat ettiğini,kendisinin bir karar verici değil sadeceuygulayıcı olduğunu, dolayısıyla soykırımdayitirilen hayatlardan sorumlumahkemede görülen dava uluslararası basıntutulamayacağınısavunmuştur.tarafından yakından takip edildi veEichmann’ın davada anlattıkları, o dönemsosyal bilimler alanında çalışmalar yürütenbirçok felsefeci ve psikolog üzerinde derinetkiler oluşturmuş ve yeni çalışmalarınbaşlangıç noktası olmuştur. Nazisoykırımının başlıca sorumlularındanEichmann’ın sanki hiçbir vicdani sızıhissetmiyormuş izlenimi veren buaçıklamaları, sorumlu olduğu yıkımıakılcılaştırma yoluyla savunmasıkamuoyunun kanını dondurmuştu. Kanıdonanlardan biri de Amerikalı psikologStanley Milgram’dı. Milgram HarvardARKETİP PSİKOLOJİ DERGİSİ 37
Üniversitesi’nden doktorasını aldıktan sonraYale Üniversitesi’nde sosyal psikolojialanında yardımcı doçent olarak çalışmayabaşlamış genç bir bilim adamıdır. Holokostolayları ve Adolf Eichmann’ın buaçıklamalarından sonra daha sonralarıliteratürde "Milgram Deneyi" diye anılacakve üzerinde çok konuşulacak bir araştırmadüzenledi.AraştırmaMilgram’ın başladığı bu çalışmanın amacıkatılımcıların kişisel inanç ve ahlaklaörtüşmeyen emirlere itaat etmekte ne kadarmotive olduklarını araştırmaktı.Katılımcıların sıradan Amerikalı vatandaşlarolmaları gerekiyordu bu sebeple Milgramgazetelere ilan vererek "öğrenme ve hafızaile ilgili bir araştırmada görev alacakkatılımcılar" aradığını duyurdu. Katılımcılarbulunup ardından çalışmaya başlanırkenonlara "cezanın öğrenme üzerindeki etkileri"ile ilgili bir araştırmaya katıldıkları söylendi.Sonrasında, katılımcılar arasında kuraçekilerek bazılarının öğretmen bazılarınınise öğrenci rolüne atanacağı söylendi. Fakatbu kura hileliydi çünkü araştırmanınbaşında öğrenci olarak seçilecek işbirlikçilerzaten belliydi ve diğer katılımcılar bundanhabersizdi. Öğretmenlerin öğrencilere bellisözcük gruplarını okuması ve öğrencilerinbunları hatırlaması gerektiği, öğrencininhatırlayamadığı veya hata yaptığı takdirdeise öğretmen tarafından öğrenciye belirlidüzeyde artacak şekilde elektrik şokuverilerek öğrencinin cezalandırılmasıistendi. Milgram bu düzenekte öğretmenrolündeki bu katılımcıların öğrencirolündeki kişilere hangi düzeye kadarelektrik vereceğini merak etmekteydi. Şokdüğmeleri 15 volttan 450 volta kadaryükselmekteydi ve 450 voltun üzerinde"dikkat çok tehlikeli" uyarısı bulunmaktaydı.Öğretmen rolündeki katılımcıya çalışmabaşlamadan önce cihazın etkisi konusundafikir vermesi adına 45 voltluk elektrikuygulandı. Öğrenci rolündeki işbirlikçininhangi soruları doğru hangilerini yanlışcevaplayacağı öncesinde belirlenmişti.Deneyin bazı varyasyonlarında ise öğrenci,deneye başlamadan deney yöneticisine kalprahatsızlığı olduğunu söylemiş, öğretmenrolündeki katılımcı da bu diyaloğa şahitolmuştu. Deney başladığında elbette kiöğrencinin koltuğunda öğretmen rolündekikatılımcının zannettiği gibi elektrik yoktu.Fakat öğrenci her cezalandırmada acıçekiyormuş izlenimi verecek şekilde rolünüve deneyi sürdürmekteydi. Bu acı düşükvoltta yüz ekşitme gibiyken artan volttaduvarları yumruklama vb. şekilde dışavurulmuştu. Öğretmen rolündekikatılımcılar deneyi bırakmak istediklerinde,(elektrik vermeyi sonlandırmak vb.)araştırmacıdan sırasıyla:"Lütfen devam edin.""Deneyin başarılı olması için devam etmenizgerekiyor.""Başka seçeneğiniz yok devam etmekzorundasınız.""Deneyin tamamlanabilmesi devametmenize bağlı."cevaplarını alıyordu. Deney iki şekildesonlanıyordu: ya öğretmen rolündekikatılımcı araştırmacının bu yanıtlarınaARKETİP PSİKOLOJİ DERGİSİ 38
Page 1 and 2: ARKETİPPsikoloji Dergisisayı. 1 |
Page 3 and 4: İçindekilerCARL GUSTAV JUNG: ANAL
Page 5 and 6: CARL GUSTAV JUNG:ANALİTİK PSİKOL
Page 7 and 8: “bahsetmektedir. Bu arketipler (k
Page 9 and 10: zamanla ortaya çıkmaktadır. İli
Page 11 and 12: zorlanmış ve bildiği bir bağlan
Page 13 and 14: Bir varmış bir yokmuş, bir zaman
Page 15 and 16: BENLİĞİN İNŞASI"Senin canın i
Page 17 and 18: Beden dağının içinde mücevher
Page 19 and 20: YASA BAKIŞ: "GİDENİN ARDINDAN"Ps
Page 21 and 22: yasta da kastedilen şey ölüm kay
Page 23 and 24: kaybeden kişi, öfke, suçluluk ve
Page 25 and 26: Bazı filmler vardır ki izlenmesi
Page 27 and 28: pişmanlıklarla dolu hayatına de
Page 29 and 30: Kendisinin kullanıldığını ve k
Page 31 and 32: karakterin tek bir kişiymiş gibi
Page 33 and 34: Film bizi kendi gerçekliğimiz ke
Page 35 and 36: Daha sonraki yıllarda Amerika Birl
Page 37: Normal hareketlilik ve aşırı har
Page 41 and 42: Psikolojinin Alt Dalı:Nöropsikolo
Page 43 and 44: hazırlanabilir. (Lezak, 1995). İk
Page 45 and 46: ÇOCUKLARİÇİNFELSEFEP4CYeni nesi
Page 47 and 48: Programın devamındaysa çocuklarl
Page 49 and 50: RöportajPSİKİYATRİST DR. HATİC
Page 51 and 52: Kapıyı çalıp üniversiteden mez
Page 53 and 54: Rüyalara da özel bir ilginiz var.
Page 55 and 56: KAYNAKÇACarl Gustav Jung: Analitik
Page 57 and 58: 6 Şubat DepreminiUnutmayacağız!

Arketip Psikoloji Dergisi Sayı - 1

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?