Arketip Psikoloji Dergisi Sayı - 1

Çocuklar İçin Felsefe (Philosophy for Children)
Amerikalı filozof Matthew Lipman tarafından
1960’lı yıllarda ortaya atılmış pedagojik bir
yaklaşımdır. Felsefe öğretilerinin eğitime
adaptesiyle mümkün kılınan bu yaklaşım özellikle
son zamanlarda oldukça popüler hale gelmiştir.
Peki, çocuklarla felsefe yapmak nedir? Nasıl yapılır
ve faydaları nelerdir? Öncelikle tüm bilimlerin anası
olarak bilinen felsefe insana düşünmeyi,
araştırmayı ve temelde soru sormayı öğretir (Tepe,
2015: 80).
Hayatına felsefe kavramı giren çocuk;
davranışlarının, doğrularının ve yanlışlarının
anlamlandırmasını yapar. Hatta daha doğru bir
ifadeyle felsefe yapmak denilen şey doğaldır ve
düşünen her canlıda mevcuttur. Nitekim
Aristoteles’e göre insanlar doğal olarak bilmek
isterler. Matthew Lipman ise tüm bu felsefe
sorunlarının çocukluktan itibaren bireylerde
farkındalık oluşturması üzerinde durmuştur.
Düşünen, soru soran çocuk; yaşamı ve yaşamın
getirdiği olumsuzlukları daha kolay
anlamlandıracaktır. Çocuklar için felsefe Lipman’ın
soruşturma topluluğu modelini felsefeye
uyarlamasıyla oluşmuştur. Bu topluluğa detaylı
olarak bakmak gerekirse çocuklar için eğitim
ortamı olan sınıf; bilginin tartışıldığı, paylaşıldığı,
kabul edildiği veya edilmediği ortamdır. Çocuklar
sınıflarında bulunan arkadaşlarıyla ve
öğretmenleriyle birlikte verilen bilgiyi sınarlar. Bu
sınama bilginin adeta süzgeçten geçirilmesini
ifade eder. Burada sınıf sadece mekân olarak değil
bir topluluk olarak da düşünülmelidir (Boyacı,
Karadağ, Gülenç, 2018: 151).
ARKETİP PSİKOLOJİ DERGİSİ 45