Antik Çağlarda Doğu Karadeniz - Surmene.Net

aynı dönemde Pacatus tarafından yazılan ve MS.389 yılına tarihlenen bir eserde,
Kolha ülkesinin, Roma impraratorluğundan ayrı bağımsız bir ülke olduğu
vurgulanmaktadır. 140
Ravenna’lı isimsiz bir coğrafyacının, MS.7 yüzyıl dünya haritası.
Bu haritada Karadeniz’in doğusu “LAZI” ibaresiyle belirtilmiştir.
MS.396 yılı civarında yazıldığı düşünülen 141 “Notitia Dignitatum” isimli resmî bir
belgede, Roma imparatorluğunun askeri ve idari yapılanmasına ilişkin durumu
rapor edilmiştir. 142 Tüm eyalet ve bağlı bölgelerdeki kale ve askeri birliklerin ayrıntılı
olarak sıralandığı bu raporun, Doğu Karadeniz ile ilgili kısmının topoğrafyası üzerine
en ciddi çalışmalardan biri C.Zuckerman tarafından gerçekleştirilmiştir. Bölgede,
aynı isimleri taşıyan farklı yerlere sıkça rastlanılması nedeniyle ortaya çıkan
karışıklıklar, Zuckerman’ın tahlilleriyle olabildiğince giderilmiş ve bu çalışma ile
listede adı geçen garnizonlardan bazılarının yerleri yaklaşık olarak netlik
kazanmıştır. 143 Buna göre;
Yssi porto ; Yssi limanı. Trabzon’un 30 km doğusunda, Karadere nehri ağzında,
bugünkü Arakli yakınlarındadır.
Kaene Parembole ; Bu yıllarda Romalıların en doğudaki sınır karakolu olan bu yer,
Rize'nin 15 km batısında, Kalo deresi ağzında, bugünkü İyidere yakınlarındadır.
Khaszanenika ; Trabzon’un yaklaşık 25 km güneyindedir.
Mohora ; Bazı yazarlar, bu yeri, o sıralarda bağımsız bir devlet olan Kolha’nın
topraklarındaki Moherisis kalesi ile karıştırmışlardır. Oysa, bu listede Mohora ismiyle
geçen bu yer, gerçekte, Trabzon’un yaklaşık 55 km güneyindedir.
140
Zuckerman, C. (1989)
141
Ag.e.
142
Seeck, O (1876)
143
Zuckerman, C. (1989)