Antik Çağlarda Doğu Karadeniz - Surmene.Net

ucu, diğerinde ise üç tane demir mızrak ve altı tane bronz ok ucuna rastlanmıştır. Bu
yıllarda, yerli Kolhalı asilzadelere ait mezarlarda, ­kendi yazı dilleri olmamasına
rağmen­ Grek harfleri ile ölen kişinin isminin kazınmış olması bu kültürel etkileşimin ilk
belirtileridir. Örneğin, Kolha’nın kuzeydoğu kısmında, Sairke civarında bulunan ve
yine aynı yüzyılda yaşamış Kolhalı savaşçılara ait olduğu sanılan mezarlardan birinin
üzerinde, ölen savaşçının ismi, Grek harfleri ile “Metos” olarak yazılmıştır. 27
Bir Kolkha sikkesi 28
Yine bu döneme ait çok sayıda Kolha sikkesi örneklerinin günümüze kadar ulaşmış
olması, ülkede merkezi bir krallığın hüküm sürmeye devam ettiğini göstermektedir.
Aynı yüzyılın sonunda, Babil bölgesindeki bir savaştan ülkelerine dönmekte olan bir
Yunan ordusuyla birlikte bugünkü Trabzon bölgesinde yaklaşık bir ay konaklayan
Ksenofon da bunu doğrulamakta ve o sıralar Phasis bölgesinde “Aietes” soyundan
gelen bir kralın hüküm sürdüğünü bildirmektedir. Güçlü ve bağımsız bir merkezi
yönetime sahip olduğu anlaşılan Kolha’nın aynı zamanda da zengin bir ülke
olduğu, yine Ksenofon’un notlarından anlaşılmaktadır. Zira, normalde Trapezus
üzerinden deniz yolu ile Yunanistan’a geri dönmeyi amaçlayan Yunan komutanlar
bir süre sonra fikir değiştirerek, daha doğudaki Kolha krallığını istila etmeye karar
vermişler, ancak askerlerini ikna edemediklerinden dolayı bu düşüncelerini
gerçekleştirememişlerdir. 29 Onların bu niyetlerinin, daha doğudaki Kolha krallığı
hakkında, Trabzon’da elde ettikleri bilgilerden kaynaklandığı ve bu bilgilerin de, bu
krallığı istila etmeye değer finansal veriler içerdiği şüphesizdir.
Ksenofon’nun Trabzon Notları
Ksenofon, Anabasis isimli eserinde, Doğu seferinden dönen bir Yunan ordusunun,
Doğu Anadolu’yu Güney’den Kuzey’e geçerek MÖ.400 yılında 30 Karadeniz’e
ulaşmasını ve Trapesoz'daki Yunan ticaret kolonisinin yardımıyla Yunanistan’a geri
dönmesini anlatır. Tarihe “Onbinlerin dönüşü” olarak geçen bu seferin tüm ayrıntılı
kayıtları, bu sefere katılan Ksenofon tarafından tutulmuştur. Ksenofon’un kendi
gözlemlerine dayanan bu kayıtlar, yerli halkı Kolha kültürüne mensup olan, ancak
Kolha krallığının yönetim sınırları dışında kalan, bugünkü Trabzon bölgesine dair en
27 Tsetskhladze, G. R. (1994)
28 Lang, D.M. (1955)
29 Gökçöl, T. (1974)
30 Glombiowski, K. (1994)