1. Książka "Jakość życia i jakość szkoły" - Wydział Nauk Pedagogiki ...

Edukacja i nierówności społeczne 47
się głównie nacisk na dyscyplinowanie uczniów, co „nakłada na dyrektorów
i nauczycieli konieczność wprowadzania relacji społecznych, które w sposób
bezpośredni odzwierciedlają relacje istniejące w fabrykach”. Równolegle
funkcjonują dobrze finansowane szkoły dla dzieci z uprzywilejowanych
warstw społecznych, które – jak stwierdzają teoretycy reprodukcji – „mogą
zaoferować daleko większe szanse dla rozwoju zdolności wymaganych dla
adekwatnego przygotowania do pracy na wyższych poziomach zawodowej
hierarchii” (Bowles, Gintis, 1976, s. 132). Widać wyraźnie, że to ekonomiczny
status rodziców decyduje o tym do jakiej szkoły uczęszcza dziecko; dzieci
z bogatszych rodzin osiągną lepsze pozycje zawodowe (finansowe) i społeczne
niż ich rówieśnicy z rodzin biedniejszych. Można więc stwierdzić, iż pomimo
istnienia (pozornie) wolnego i równego dostępu do edukacji, przyczyny leżące
w systemie ekonomicznym uniemożliwiają młodzieży z niższych klas społecznych
podobny (równy) start oraz sprawiedliwe uczestnictwo w „wyścigu”
o dobrą pozycję zawodową i społeczny sukces.
Wspomniane zależności dostrzegalne są w większości krajów świata.
Równocześnie trzeba stwierdzić, że w wielu krajach dysproporcje ekonomiczne
i nierówności w sferze dostępu do szkolnictwa są coraz to bardziej wyraźne.
Trzeba zatem jeszcze raz powtórzyć, że problem dostępności kształcenia dobrej
jakości (dostarczający w przyszłości znakomitych możliwości na rynku pracy),
powiązany jest z możliwościami jego finansowania. Na przykład zróżnicowanie
w zakresie prywatnych wydatków przeznaczanych na kształcenie w Federacji
Rosyjskiej jest ściśle uwarunkowane poziomem dochodów jakie uzyskują
członkowie rodzin. W rzeczywistości, pomiędzy poszczególnymi grupami
dochodów istnieją ogromne dysproporcje w sferze możliwości finansowania
kształcenia (por. tabela 2).