Manual mbi Identitetin dhe Ideologjine e Partive Politike.pdf

Historia dhe Formimi i Ideologjisë së Partisë
“Ne mund të themi që demokracia sociale është më shumë demokraci dhe më pak socializëm. Një socialdemokrat
beson se një grup mekanizmash të ndershëm dhe të arsyeshëm për prezantimin elektoral nuk janë të mjaftueshëm për
të kualifikuar një shoqëri si vërtetë demokratike. Demokracia e vërtetë varet në krijimin e një rrjeti të fuqishëm
egalitar të marrëdhënieve shoqërore.”
(Enciklopedia e Demokracisë)
Ideologjia socialdemokrate bazohet në filozofinë e socializmit të paraqitur nga Karl
Marks në fund të viteve 1800. Vlerësimi ekonomik i Marksit për kapitalizmin nxori
përfundimin se kapitalizmi i dha mundësinë zotëruesve të industrive të shfrytëzojnë
krahun e punës duke nxjerrë vlerën e shtuar të prodhimit në mënyrë që të sillte
përfitime. Vetë Marksi nuk ishte një ithtar i komunizmit si një sistem i zbatueshëm
ekonomik apo politik. Ai mori me mend se progresi i sistemeve ekonomike
industriale që shfrytëzonin krahun e punës do të rezultonte në një revolucion të
udhëhequr nga klasa punëtore, duke çuar në një sistem ekonomik dhe shoqëror
bazuar në një zotërim komunal të prodhimeve ekonomike.
Karl Marx
Përkrahësit e filozofisë së Marksit në fillim të shekullit 20 ishin të idesë se revolucioni shoqëror ishte i
nevojshëm për të larguar pushtetin nga duart e kapitalistëve dhe t’ia linin në dorë të klasës punëtore.
Socialistët reformatorë u shfaqën gjatë kësaj periudhe dhe besonin që reforma brenda sistemit kapitalist
ishte rruga drejt socializmit dhe demokracisë më tepër se sa organizimi i një
Figura të Shquara:
Eduard Bernstein (1850 – 1932)
Eduard Bernstein ishte një socialist
Gjerman i cili drejtoi shkëputjen
nga socializmi revolucionar në
fillim të shekullit 20 duke thënë
se shkëputja nga kapitalizmi ishte
e panevojshme dhe baza e
revolucionit mund të
neutralizohej duke rritur të
drejtat dhe mbrojtjen e
punëtorëve brenda sistemit
kapitalist. Bernstein filloi diskutimin
duke ndërmarrë politika socialiste me mjete
demokratike.
revolucioni dhe heqja e sistemit kapitalist.
Socialdemokratët që dolën nga ky krah reformator
mbështetën implementimin e parimeve demokratike brenda
sistemit kapitalist dhe demokratik. Pas Luftës së Parë
Botërore dhe revolucionit Rus në vitin 1917, pjesa më e
madhe e social demokratëve iu bashkua socializmit jorevolucionar
dhe advokoi brenda sistemeve ekzistuese
ekonomike dhe politike për shtetëzimin e bizneseve të
mëdha, vendosjen e programeve të shërbimit social siç është
edukimi publik, kujdesi shëndetësor, dhe implementimi i një
statusi të mirëqenies me taksë progresive.
Partia socialdemokrate në Suedi u bë partia e parë kryesore e llojit të saj në Evropë që erdhi në pushtet
përmes zgjedhjeve në vitin 1920. Social demokratët suedez implementuan disa politika për të përmirësuar
kushtet e jetesës së zgjedhësve të saj, që përfshinin: sigurimin e strehimit publik, uljen e papunësisë, pagat
minimale, taksat mbi të ardhurat dhe trashëgiminë dhe pensionet për të moshuarit. Qeveria i çoi këto politika
sociale në një nivel tjetër pasi Depresioni i Madh goditi Evropën në vitin 1930, duke ofruar punësim publik
në qeveri atyre që kishin humbur vendet e punës. Kjo rindezi ekonominë e shkatërruar. Më vonë, Presidenti i
Shteteve të Bashkuara Franklin D. Roosvelt miratoi politika të ngjashme, duke rritur shpenzimet publike mbi
programe shoqërore dhe në zhvillimin e infrastrukturës për të futur kapitalin në ekonomi në mënyrë që të
rriste prodhimin dhe të nxirrte vendin nga depresioni.
Socialdemokratët sot vazhdojnë të ndjekin platforma të ngjashme, duke parë vlera në dispozitat e shërbimeve
publike, siç janë rrugët, urat, edukimi, kujdesi shëndetësor dhe duke konsideruar rishpërndarjen e pasurisë
përmes taksimeve dhe statusin e mirëqenies një parim të drejtësisë sociale.
11