Partijske borbe u Srbiji u postoktobarskom ... - Izborna Reforma

Partijske borbe u Srbiji u postoktobarskom razdoblju
Osnovnim političkim ciljevima SSJ usvojenim 2001. i dalje istrajava
na nepriznavanju Bosne i Hercegovine kao nezavisne države.
Premda SSJ nije bio na vlasti pre 5. oktobra 2000, politički preokret
do kojeg je tada došlo vođa stranke Borislav Pelević je u više
navrata osudio kao nasilno zauzimanje vlasti. Podaci o socijalnim
obeležjima pristalica SSJ-a pre decembarskih izbora 2000. su sasvim
šturi, pa je nemoguća komparacija sa kasnije prikupljenim
podacima. Početkom 2001, sudeći prema podacima empirijskih
istraživanja IDN-a, najširu podršku SSJ–u pružaju penzioneri,
domaćice i radnici. Među pristalicama zastupljeni su, u malom procentu,
učenici i studenti, seljaci i (skoro beznačajno) privatnici. U
stvari, podršku SSJ-u obezbeđuju iste grupacije koje čine socijalni
oslonac SRS-a, zbog čega se o SSJ-u može govoriti ne samo kao
o ideološkom nego i kao o strukturalnom blizancu SRS-a. Imajući to
u vidu, pretpostavljamo da se deo pristalica SRS-a posle neuspeha
te partije na septembarskim saveznim izborima 2000. priklonio u
decembru 2000. SSJ–u kao “čistijoj verziji” partije koja sublimira
ultranacionalističku ideju, ali koja za razliku od SRS-a, nije u predoktobarskom
razdoblju bila na vlasti sa “crvenim strankama” (SPS-om
i JUL-om). Verujemo, takođe, da je u postoktobarskom razdoblju
opisani trend zadobio obrnut smer i da je deo privremenih simpatizera
SSJ-a ponovo podržao SRS kao neuporedivo jaču stranku
koja ima više izgleda da realizuje identične ideje. Vrednosna
opredeljenja simpatizera SSJ-a su: naglašena religioznost, široka
podrška uvođenju veronauke u škole, izrazita autoritarnost, zalaganje
za centralizaciju i dominantno nepoverenje u druge narode.
U odnosu na sledbenike SRS-a, pristalice SSJ-a se jedino razlikuju
po nešto većem načelnom prihvatanju promena. Simpatizeri SSJ-a
imaju prema Haškom sudu izrazito odbojan stav, o čemu govore
već izneti nalazi istraživanja BCLJP-a (2003.) u kojima su stavovi
pristalica ove stranke (iz prethodno navedenog razloga) iskazani
zajedno sa stavom pristalica SRS-a.
“Najmlađa” među relevantnim strankama je Pokret snaga Srbije-Bogoljub
Karić (PSS-BK) koja je obrazovana sredinom 2004.
godine. U svojoj Programskoj deklaraciji (2004.) sačinjenoj od od
“legure” modernih i tradicionalnih ideja, PSS-BK se načelno zalaže
za modernu, Evropsku Srbiju i u tom cilju insistira na korenitoj reformi
društva zasnovanoj na »četiri vrednosna stuba«: ekonomiji,
44