kemija-za-pripremu-prijemnih-ispita-na-fakultetima - Hinus
kemija-za-pripremu-prijemnih-ispita-na-fakultetima - Hinus
kemija-za-pripremu-prijemnih-ispita-na-fakultetima - Hinus
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Pri stalnoj temperaturi omjer umnožaka koncentracija produkata i reakta<strong>na</strong>ta koji<br />
su potencirani njihovim stehiometrijskim koeficijentom je konstantan (Kc). Slijedi da je <strong>za</strong><br />
reakciju<br />
konstanta<br />
aA + bB cC + dD<br />
K c<br />
c<br />
d<br />
c ( C)<br />
⋅c<br />
( D)<br />
=<br />
a b<br />
c ( A)<br />
⋅c<br />
( B)<br />
Primjer: Treba izraču<strong>na</strong>ti konstantu ravnoteže <strong>za</strong> reakciju<br />
PCl5 PCl3 + Cl2 pri 25 °C. A<strong>na</strong>lizom je ustanovljeno da su ravnotežne koncentracije kompone<strong>na</strong>ta u<br />
smjesi c(PCl5) = 0,1 mol dm −3 , c(PCl3) = 0,18 mol dm −3 i c(Cl2) = 0,18 mol dm −3 .<br />
Kako je ravnoteža već uspostavlje<strong>na</strong> vrijednosti koncentracija se mogu izravno uvrstiti u<br />
izraz <strong>za</strong> konstantu ravnoteže<br />
c(<br />
PCl<br />
3<br />
3<br />
3 ) ⋅c(<br />
Cl2<br />
)<br />
−<br />
−<br />
0,<br />
18 mol dm ⋅0,<br />
18 mol dm<br />
−3<br />
K c =<br />
=<br />
= 0,<br />
324 mol dm<br />
c(<br />
PCl<br />
3<br />
5 )<br />
−<br />
0,<br />
1mol<br />
dm<br />
KISELINE I BAZE<br />
Primjeri kiseli<strong>na</strong> su sumpor<strong>na</strong> H2SO4, dušič<strong>na</strong> HNO3, octe<strong>na</strong> CH3COOH,<br />
klorovodič<strong>na</strong> HCl itd.<br />
Pod utjecajem vode (polarno otapalo!) polarne molekule kiseli<strong>na</strong> cijepati će se,<br />
disocirati <strong>na</strong> ione vodika H + i negativne ione kiselinskog ostatka. Vodikov ion nosilac je<br />
kiselog okusa, kiselih svojstava.<br />
HNO3 → H + + NO3 −<br />
CH3COOH → H + + CH3COO −<br />
H2SO4 → 2H + + SO4 2−<br />
Vodikov ion veže se <strong>na</strong> molekulu vode te tako <strong>na</strong>staje hidronijev ion H3O + (<strong>na</strong>prijed<br />
<strong>na</strong>vedeni <strong>na</strong>čin pisanja disocijacije kiseli<strong>na</strong> <strong>za</strong>držan je zbog jednostavnosti). Spojeve<br />
koji disociranjem u vodi daju hidronijev ion <strong>na</strong>zivamo kiseline, prema S. Arrheniusu.<br />
Osim kiseli<strong>na</strong> imamo spojeve koje zovemo baze. Veliku skupinu ba<strong>za</strong> čine<br />
hidroksidi, npr. <strong>na</strong>trijev hidroksid NaOH, kalcijev hidroksid Ca(OH)2. Svi oni sadrže<br />
hidroksidnu skupinu OH koja se u vodi odcjepljuje dajući hidroksidni ion OH − što je<br />
karakteristika ba<strong>za</strong> prema S. Arrheniusu. Otopinu hidroksida u vodi <strong>na</strong>zivamo luži<strong>na</strong>.<br />
NaOH → Na + + OH −<br />
Ca(OH)2 → Ca 2+ + 2OH −<br />
25