Rishikimi funksional i Sistemeve për Koordinim të Asistencës

4. KAPACITETI INSTITUCIONAL PËR SISTEMIN E KORDINIMIT TË ASISTENCËS
Kapitulli ndahet në dy nën-kapituj – i pari shqyrton AKZhIE si institucioni që pritet të luajë një rol kryesor
në sistemin e KA dhe i dyti shqyrton kapacitetet në periferi të sistemit – capacitetet për KA në nivelin e
ministrive të linjës.
4.1. Kapaciteti qëndror i sistemit të KA - AKZhIE
K pasur dis përpjekje për ndërtiin e institucionit qëndror të KA në QK. Ka ekzistuar një njësi për Rritjen e
Kapaciteteve (kjo njësi ishte e ngarkuar/kordinonte asistencën ndërkombëtare në Rritjen e Kapaciteteve
dhe gjithashtu përditësonte databazën e përmendur më sipër) ngritur dhe vendosur në MEF dhe Zyrën e
Kryeministrit (ZKM) e transformuar më vonë në Qëndrën e KOrdinimit të Donatorëve (QKD). Gjithësesi
këto përpjekje për ndërtimin e këtij institucioni dështuan pasi këto struktura në qeveri nuk patën
ompetencat e nevojshme, kredibilitetin, dhe kapacitetin për të realizuar efektivisht KA. Ka disa arsye
sepse dështuan këto përpjekje për ngritjen e strukturës qëndrore qeveritare të ngarkuar me KA:
institucionalisht ishte vendosur e ndarë nga kordinimi dhe formësimi i politikave për IE dhe zhvillimin
shtetëror gjë që çoi në pamundësinë e lidhjes së ANZh me prioritetet shtetërore;
për shkak të stafit të paplotë i mungonte e kompetenca e analizës së politikave për të marrë
lidershipin në përcaktimin e politikave të ANZh dhe kordinimin e partnerëve rreth këtyre prioriteteve;
pozicionimi i saj institucional nuk i jepte qasje të drejtpërdrejtë në axhendën e qeverisë;
disa organizata donatore nuk e njohën kornizën institucionale për KA si të besueshme dhe për këtë
ndërtuan kanale paralelë informacioni dhe mekanizma vendim-marrje me QK (psh. Kordinimi i IPA-s
u krye nëpërmjet një rruge të ndryshme intitucionale më afër vendim-marrjes për çështjet e IE);
kapaciteti i kufizuar (mungesa e stafit dhe aftësive) nuk lejoi avancimin e qënësishëm përtej
mbledhjes së thjeshtë të të dhënave prej organizatave donatore dhe nuk i dha mundësi krijimit të një
dialogu më të strukturuar dhe të bazuar në strategji mbi nevojat dhe efektivitetin e ANZh;
nuk ekzistonin forume efektive të kordinimit që të lejonin dialogun e rregullt ndërmjet organit qëndror
të kordinimit dhe ministrive të linjës apo komunitetit të donatorëve.
QK dhe komuniteti i donatorëve njohën mangësitë institucionale dhe në një vendim në 2008 e vendosën
AKZhIE në qëndër të sistemit të KA. AKZhIE trashëgoi si stafin ashtu dhe funksionet e QKD. Termat e
reja të Referencës së AKZhIE parashikojnë që agjensia luan rolin kryesor në sistemin e KA dhe i jep atij
mandatin e nevojshëm. FNL është krijuar si forum për kordinimin e strategjive ndërmjet QK dhe
organizatave ndërkombëtare dhe AKZhIE është ngarkuar të luajë rolin e sekretariatit për të. Avantazhi i
kësaj zgjidhje është se në këtë mënyrë konsolidohet funksioni i kordinimit të përgjithshëm të ANZh me
atë të kordinimit të IPA-s. AKZhIE ka mandat për të kryer funksionet lidhur me KA por dhe ato lidhur me
IE, çka lejon ndërlidhjen e këtyre dy proceseve.
Korniza institucionale e KA në Kosovë është shumë e ngjashme më atë të ngritur në Maqedoni ku
Sekretariati për Çështje Europiane është i ngarkuar gjithashtu me rolin e kordinimit të donatorëve.
Sekretariati në Maqedoni kryen funksionet si të kordinimit të IPA-s ashtu dhe kordinimin e përgjithshëm të
asistencës. Si në Kosovë ashtu dhe në Maqedoni zyra për kordinimin e asistencës raporton para
Zëvendës Kryeministrit për Çështje Europiane. Departamenti i strategjive dhe Kordinimit të Donatorëve
(DSKD) në zyrën e Kryeministrit është organi kryesor përgjegjës për Kordiniimin e Asistencës në
Shqipëri. SSKD është përgjegjës gjithashtu për kordinimin e përgjithshëm të strategjisë së zhvillimit
nëpërmjet procesit të pregatitjes dhe ndjekjes së Strategjisë Kombëtare për Zhvillim dhe Integrim.
Megjithatë në rastin e Shqipërisë kordinimi i I procesit të IE si dhe kordinimi i IPA-s janë vendosur në
duart e një institucioni - Ministrisë së Integrimit Europian. QK duhet të përpiqet të përfitojë sa më tepër të
mundet prej faktit që funksionet e kordinimit të IE, zhvillimit të përgjithshëm dhe ANZh janë vendosur
institucionalisht brenda së njëjtës çati sepse kjo lejon përdorim efikas të kapaciteteve të kufizuara
administrative si deh integrim të ngushtë të tre funksioneve.
Megjithatë gjatë periudhës së pregatitjes së rishikimit shumë pak shenja pati që AKZhIE ka nisur në
mënyrë efikase zbatimin e funksionit të KA. As përfaqësuesit e ministrive të linjës dhe as organizatat
38