Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
E enjte, 20 shtator 2012<br />
Sipas portalit NME, kështu<br />
quhet singli i parë i grupit<br />
Soundgarden, i cili pas<br />
më shumë se një dekade<br />
paralajmëron albumin e ri<br />
të grupit, që kultivon stilin<br />
new age.<br />
Singlin e parë që do t’i para-<br />
oxhës<br />
Ishim larg tepër gjatë<br />
kam ditur dhe që e kam parë<br />
(vizituar) atë apartament<br />
gjatë ndërtimit, kështu që, si<br />
ndëshkim (nënkuptohet) nuk<br />
do të ma japin.<br />
Ju e dini, shoqja Nexhmije,<br />
se edhe një herë tjetër keni<br />
ndërhyrë, është e njëjta histori,<br />
e cila më ka detyruar të vij<br />
te ju. Unë nuk e kuptoj përse<br />
disa njerëz me kaq këmbëngulje<br />
vazhdojnë të më mërzisin<br />
vite me radhë për këtë<br />
apartament. Nuk e teproj po<br />
të them se, për mua është një<br />
gjë shumë dëshpëruese që,<br />
pasi kam pritur shumë vite<br />
në kondita të vështira strehimi,<br />
me shpresë se më në<br />
fund do të kem një dhomë<br />
për të punuar, tani më njoftojnë<br />
refuzimin e saj. Gjendjen<br />
time të vështirë e shton<br />
fakti se unë, me qëllim që<br />
kur të hyja në shtëpinë e re,<br />
të mos humbisja muaj të tërë<br />
me rregullimin e dhomës së<br />
punës, qysh prej kohësh kam<br />
porositur (bërë) pajisjet e nevojshme<br />
(si bibliotekë etj.)<br />
sipas dimensioneve të apartamentit<br />
të premtuar. Por në<br />
rast ndërrimi të apartamentit,<br />
ato do të më dalin jashtë<br />
përdorimit, meqenëse është<br />
i vetmi apartament në atë godinë<br />
me një dhomë pune, me<br />
dimensione më të mëdha se<br />
dhomat e zakonshme.<br />
Edhe në qoftë se vizita e<br />
godinës në ndërtim konsiderohet<br />
një gabim (në fund të<br />
fundit, unë kam shkuar për<br />
arsyet që tregova më lart), nuk<br />
ma merrte kurrsesi mendja se<br />
për këtë gabim duhet të meritoja<br />
një kundërveprim të tillë.<br />
Të them të drejtën, më shumë<br />
se arsye, kjo më duket vetëm<br />
pretekst sa për t’ia dhënë<br />
apartamentin dikujt tjetër,<br />
(aq më tepër kur dihet që për<br />
atë godinë ka shumë kërkesa<br />
dhe ndërhyrje).<br />
Ju kërkoj edhe një herë<br />
ndjesë që detyrohem për të<br />
dytën herë të kërkoj ndihmën<br />
tuaj për këtë gjë. E ndjej veten,<br />
në një farë mënyre, fatkeq që<br />
në vend që t’ju drejtohesha<br />
për probleme më të rëndësishme,<br />
detyrohem t’ju shkruaj<br />
prapë për çështje strehimi.<br />
Por, besoj se ju do të më kuptoni<br />
drejt, që kjo është vërtetë<br />
diçka e rëndësishme për<br />
punën dhe jetën time.<br />
Me respekt,<br />
Ismail Kadare<br />
Tiranë, më 26 korrik 1973<br />
prijë albumit, dhe që mban<br />
një emër tejet adekuat,<br />
“Been Away Too Long”, grupi<br />
Soundgarden do ta publikojë<br />
në fund të këtij muaji.<br />
Ndryshe, pas një pauze<br />
mjaft të gjatë, grupi Soundgarden<br />
u tubua në vitin<br />
2010, dhe që nga ajo kohë<br />
ka publikuar një album ‘live’<br />
dhe një album/retrospektivë<br />
të këngëve të mëhershme.<br />
Në muajin prill të këtij viti,<br />
grupi publikoi singlin “Live<br />
to Rise”, ndërkohë që tani<br />
po përgatitet të rikthehet<br />
JEZUSI KISHTE GRUA?<br />
Një fragment nga shekulli i 4’të, i shkruar në gjuhën kopte, përmban fjalinë:<br />
“Jezusi iu tha, gruaja ime”. Shkencëtarët konsiderojnë që kjo është dëshmia<br />
e parë se të krishterët e hershëm besonin që Jezusi ishte i martuar.<br />
Sipas agjencisë Reuters,<br />
fragmenti i shkruar në papirus,<br />
në gjuhën e vjetër kopte,<br />
përmban fjalinë: ““Jezusi<br />
iu tha, gruaja ime”, e cila,<br />
me gjasë, do të nxis debate<br />
të ashpra brenda botës së<br />
krishterë lidhur me atë nëse<br />
Jezusi ishte i martuar, apo jo.<br />
Fragmenti, që i takon shekullit<br />
të 4’të, është prezantuar nga<br />
profesoresha e Teologjisë,<br />
në Harvard Divinity School,<br />
Karen King, gjatë një konference<br />
të organizuar në Romë.<br />
“Tradita e krishterë për shumë<br />
kohë ka konsideruar se Jezusi<br />
nuk ishe i martuar, edhe<br />
pse nuk ekzistojnë dëshmi<br />
historike që e mbështesin këtë<br />
pohim”, thekson King në një<br />
komunikatë të publikuar nga<br />
Harvard. Sipas saj, zbulimi i<br />
fragmentit nuk e vërteton se<br />
Jezusi ishte i martuar, por na<br />
e zbulon se kjo çështje ishte<br />
pjesë e debateve të ashpra për<br />
seksualitetit dhe martesën.<br />
Përkundër insistimit të Kishës<br />
Katolike se, Jezusi nuk ishte<br />
i martuar, kjo çështje rihapet<br />
vazhdimisht. Kështu, bestselleri<br />
i Dan Brown, “Kodi i<br />
Da Vincit” zemëroi shumë të<br />
krishterë, sepse bazohet në<br />
idenë se Jezusi ishte i martuar<br />
me Maria Magdalenën, me<br />
të cilën kishte edhe fëmijë.<br />
‘BIN LADEN’ TEJKALON<br />
ROMANET EROTIKE<br />
Libri “No Easy Day”, që fl et për vrasjen e terroristit, Osma bin<br />
Laden, javën e kaluar ishte më i shituri në SHBA. Libri la pas edhe<br />
romanin e njohur erotik “50 Nuancat e të Hirtës”.<br />
New York, 19 shtator - Memoaret<br />
e Mark Owen (emri i<br />
vërtetë i të cilit është Matt<br />
Bissonnette), që ishte njëri<br />
prej pjesëmarrësve në operacionin<br />
ushtarak për vrasjen e<br />
udhëheqësit të rrjetit Al-Qaeda,<br />
u publikuan më 4 shtator,<br />
dhe menjëherë e pushtuan<br />
tregun librar në SHBA, njofton<br />
revista amerikane ‘Time’.<br />
Pas një promovimi aktiv<br />
në media, ky libër u radhit<br />
i pari në listën e botimeve<br />
më të shitura të web-faqes<br />
Amazon.com, ku muajve të<br />
fundit ‘sundonte’ romani<br />
“50 Nuancat e të Hirtës”.<br />
Është interesante se libri i<br />
Owen është paralajmëruar<br />
para më tepër se një muaji,<br />
dhe se në fund të muajit gusht<br />
radhitej në mesin e dhjetë<br />
botimeve më të porositura<br />
për blerje. Veç kësaj, në<br />
javën mes 4 dhe 11 shtatorit,<br />
mediat fl inin për të për<br />
çdo ditë, duke e lidhur atë<br />
me shënimin e 11-vjetorit të<br />
sulmeve terroriste në SHBA.<br />
Përpos në Amazon.com, libri u<br />
gjend edhe në krye të listës së<br />
librave në gazetën ‘USA Today’.<br />
Ishte planifi kuar që botimi<br />
i parë i memoareve të ketë<br />
300,000 ekzemplarë, por, për<br />
shkak të interesimit të madh,<br />
tirazhi është shtuar, dhe ka<br />
arritur në mbi 500,000 kopje.<br />
Ndryshe, edhe në listën e<br />
bestsellerëve, të gazetës ‘The<br />
New York Times’, e cila do të<br />
publikohet më 23 shtator, libri<br />
“No Easy Day” radhitet i pari.<br />
në skenë me një album<br />
krejtësisht të ri. Albumi, që<br />
do të quhet “King Animal”,<br />
është i pari që nga “Down<br />
on the Upside” (1996). Sipas<br />
NME, ai do t’i ketë 13 këngë,<br />
dhe në shitje do të dalë më<br />
13 nëntor.<br />
A thua pse këto koka janë pa<br />
veshë, enigmatike, melankolike,<br />
të heshtura, pa zhurmë, pa zë?<br />
Ngaqë janë ngopur me zhurmë<br />
dhe nuk duan asgjë të dëgjojnë.<br />
Gjenialiteti qëndron pikërisht në<br />
kryqëzimin e realizmit dhe idesë;<br />
tek lëvizja e ngjyrës, kufizimit të<br />
figuracionit, dhe psikologjisë ballkanike<br />
- duke identifikuar popujt,<br />
por jo edhe psikologjitë; duke unifikuar<br />
mendimet që çojnë në një<br />
globalizim efektiv , egocentrik,<br />
kalamendës, me plotë shpresë<br />
e magmë poetike. Krejt kjo<br />
kërkon pjekuri në perceptim dhe<br />
konkretizim. Ky është Kaleshi. I<br />
sinqertë, si një fëmijë që shpreh<br />
tërë realitetin objektiv e subjektiv.<br />
Ne pranojmë, dëgjojmë, ngacmohemi,<br />
prekemi nga arti i tij, por e<br />
vërteta sillet rreth kokave që na<br />
vështrojnë me sy të padefinuar.<br />
Si duket, krijuesi gjymtoi shpirtin<br />
eskilian tragjik dhe e shndërroi<br />
në një qetësi absolute, që bredh<br />
mes galaksisë enigmatike. Kokat<br />
e piktorit Kaleshi zbrazen nga një<br />
kokë qiellore e një universi, që<br />
shtrydhet nga ngjyrat e ngrohta<br />
dhe neutrale, që vërshohen dhe<br />
aterojnë mbi pëlhurë. Punimet<br />
e ekspozuara në Kolegjin<br />
Iliria janë një meritë e madhe e<br />
këtij kolegji, ngaqë në emër të<br />
mjeshtrit aty u inaugurua galeria<br />
e përhershme Omer Kaleshi,<br />
dhe u përurua monografia e<br />
Jordan Plevnesh dedikuar atij.<br />
Pse janë këto koka? Çfarë<br />
përmbajtje kanë ato në thelb? A<br />
mos shpalosin forcën morale dhe<br />
historike, meloditë antike, apo<br />
tragjeditë e Sofokliut? Gjymtimi<br />
i tyre, i krijuar në treshe - si<br />
apostujt e Jezu Krishtit, edhe pse<br />
mes tyre mungon Juda - paraqesin<br />
realitetin ballkanik. Gjërat që i<br />
shohim janë po ato që ekzistojnë<br />
brenda nesh. S’ka asnjë realitet<br />
jashtë asaj që kemi brenda vetes.<br />
Portretet nuk jetojnë jashtë nesh,<br />
por e rrokullisin realitetin e botës<br />
së dukshme dhe të padukshme.<br />
Nuk duhet të jemi kundër kërkimeve<br />
të thelluara e të përparuara,<br />
që puqen mbi egon tonë.<br />
Arti shpesh provon thelbësoren<br />
brenda nesh, që nuk lidhet me<br />
botën e jashtme. Të ngjanë rrezatimet<br />
e brendshme që projektohen<br />
jashtë. Pra, nuk ka rëndësi<br />
ARTE<br />
21<br />
Kokat qiellore të Kaleshit<br />
Ajo që më bënë të kontaktojë me pikturat e krijuesit Omer<br />
kaleshi është ngjyra, ideja, koncepti dhe mesazhi. Kokat janë<br />
një emër kuptimplotë, ngaqë çdo gjë rrjedh nga kokat, vërtitet e<br />
shërbehet me ndihmën e kokës.<br />
Ilir Muharremi<br />
të madhe objektive nëse e ndërtojmë<br />
në formë miteash, kënaqësish,<br />
zotash, dervishësh, të<br />
humburish, të gjykuarish... sepse,<br />
kjo është mimika dhe pantomima<br />
e heshtur e kokave të Kaleshit.<br />
Ato kanë kujt t’i binden, kanë një<br />
e pavarësi artistike të bindjes.<br />
Pavarësia e tyre nuk i nënshtrohet<br />
ligjeve objektive, por subjektive,<br />
ndërsa bindja e tyre i bindet<br />
ligjeve të unit. Arti i tyre është<br />
shpirt i gjakut, dhe krijohet nga<br />
diçka e prekshme që nuk na çon<br />
në abstraksion, por ateron në<br />
rrënjët e realizmit shpirtëror dhe<br />
në përkthimin ideor të ndjenjës.<br />
Kokat nuk buzëqeshin rrezikshëm,<br />
por vështrojnë si engjëjt<br />
mbi mishërimin ballkanik kohor<br />
të një globalizmi postmodern.<br />
Gjëja më qetësuese është bukuria<br />
e tyre. Të gjithë që jemi të<br />
dhënë pas kësaj dukurie, arrijmë<br />
ta harrojmë vetveten, dhe mbi të<br />
gjitha dhimbjen përvëluese të një<br />
bote artistike. Lumturia kthehet<br />
tek vetëdija e një uni të dhimbjes,<br />
kokat shpërthejnë nga paqja -<br />
por të kapluara nga një trishtim,<br />
e qielli i tyre vezullues ngjanë në<br />
një luginë të humbur e të errët,<br />
që ekziston vetëm në hapësirën<br />
dy dimensionale të figuracionit.<br />
Tingujt nuk janë belbëzues, e as<br />
gjestet nuk janë të reja, sepse<br />
u ka ardhur në maje të hundës.<br />
Sepse, gjuha e së shkuarës<br />
përpëlitet mbi sytë e padefinuar,<br />
dhe shprehë një melodi<br />
vallëzuese me kapelë të mbrapshtë<br />
ballkanike të një kulture të<br />
vjetër. Ne luajmë muzikën tonë<br />
moraliste dhe intelektuale me<br />
monedha mbi kapele. Çdo rrugë<br />
që krijohet mes hapësirës së<br />
madhe, të çon tek arti i qetë i<br />
një nevoje dhe lëvizjeje që sjell<br />
siguri artistike. Ashtu si ylli<br />
dritën, ta sjellë ndërmend idenë<br />
e rregullit, harmonisë, orientimit<br />
të një kaosi, pa peshë e gravitet.<br />
Ne ballkanasit s’jemi aq të zotë<br />
që të depërtojmë në misterin e<br />
bashkësisë. Aftësia jonë bazohet<br />
në aftësinë e vlerësimit subjektiv,<br />
duke pohuar gjithnjë se s’ka<br />
art, por Kaleshi artin e bashkon<br />
dhe e krijon në bashkësi, jo në<br />
individualitet figurativ. Pra, individualiteti<br />
- vetmia e Nietzches<br />
- dominon prapa syve të tij, dhe<br />
dhurohet pa definim e kuptim.<br />
Shpirti i piktori Kaleshi është<br />
fisnik, ngaqë i bindet së vërtetës<br />
subjektive. Krijon rregull<br />
në parregullsinë galaktike.