διερευνηση των παραγοντων

3.1.4.3 Μικρορρηγμάτωση (Crizzling)
Τα γυαλιά, που παρουσιάζουν μικρορηγμάτωση της επιφάνειάς τους, έχουν
μειωμένη διαφάνεια και μη διαυγή εμφάνιση, εξαιτίας της παρουσίας πολλών μικρών
επιφανειακών ρωγμών. Σε εξέταση κάτω από μικροσκόπιο, το δίκτυο των
μικρορηγματώσεων μπορεί να γίνει εμφανές. Σε έντονα διαβρωτικές συνθήκες τμήματα
γυαλιού μπορούν να απολεπιστούν, ενώ παρουσιάζουν προβλήματα και από την έκπλυση
αλκαλικών ιόντων. Τα γυαλιά, που παρουσιάζουν μικρορηγμάτωση ή εφίδρωση
χαρακτηρίζονται σαν «άρρωστα γυαλιά» (sick glasses).
O Brill (1975) ανέλυσε τη σύσταση των «άρρωστων γυαλιών» και βρήκε ότι αυτά
περιέχουν μικρή ποσότητα οξειδίου του ασβεστίου, 0,3 – 4,7 % και μεγάλες ποσότητες
αλκαλίων. Τα γυαλιά αυτά αναπτύσσουν την επιφάνεια τύπου 5. Ο Organ (1975) έδειξε ότι
τα γυαλιά αυτού του τύπου πρέπει να διατηρούνται σε περιβάλλον με σχετική υγρασία
χαμηλότερη του 42 %, ώστε να εμποδίζεται η μετακίνηση των αλκαλικών ιόντων στην
επιφάνεια τους [33].
3.1.4.4 Αρχόμενη μικρορηγμάτωση (incipient crizzling)
Αυτός ο τύπος διάβρωσης αναφέρεται σε γυαλιά, που βρίσκονται στο πρώτο στάδιο
μικρορηγμάτωσης (Brill 1972, 1975). Εμφανίζεται σε γυαλιά, που ανήκουν σε επιφάνεια
του τύπου 4, μια και τα γυαλιά αυτά έχουν μεγάλου πάχους ενυδατωμένη επιφάνεια, η
οποία φαίνεται λαμπερή και υγιής, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι. Γυαλιά στα οποία
το φαινόμενο είναι πιο έντονο, ανήκουν στην επιφάνεια τύπου 5.
Τέτοιου είδους γυαλιά μπορούν να αναπτύξουν τη μορφή αυτή της διάβρωσης αν
εκτεθούν σε σχετική υγρασία χαμηλότερη του 20 % ή θερμανθούν από κάποια λάμπα
(spot), όπως θα μπορούσε να συμβεί σε συνθήκες μουσείου [33].
3.1.4.5 Ρηγμάτωση
Η ρηγμάτωση ενός γυαλιού μπορεί να οφείλεται είτε στην εφαρμογή πίεσης στην
επιφάνειά του είτε στην αυθόρμητη ρηγμάτωση αυτής (spontaneous fracturing: φαινόμενο
ρηγμάτωσης μιας επιφάνειας χωρίς κάποια αιτία). Κατά την ταξινόμηση, που έγινε από
τους Newton κ.ά. (1981), τα αίτια της αυθόρμητης ρηγμάτωσης θεωρούντια ότι είναι:
α. Αρχικά, ο σχηματισμός ενός επιφανειακού ενυδατωμένου στρώματος γυαλιού
και κατόπιν η αφύγρανση του, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε συρρίκνωση του στρώματος
αυτού. Οι πιέσεις, που δημιουργούνται κατά τη συρρίκνωσή του, μπορούν να σχηματίσουν
ρωγμές στην επιφάνεια ή κάθετα στο επιφανειακό στρώμα, κάτι που πολλές φορές οδηγεί
στην ολική καταστροφή του γυάλινου αντικειμένου, από τον αλλεπάλληλο θρυμματισμό
του (φαινόμενο ζαχάρωσης). Η αφυδάτωση της ενυδατωμένης επιφάνειας τύπου 4,
αποτελεί φαινόμενο διάβρωσης, το οποίο έχει χαρακτηριστεί σαν πάγωμα (frosting),
εξαιτίας της μορφολογικής του ομοιότητας με την εντύπωση, που προκαλεί η πάχνη στα
τζάμια των παραθύρων.
72