894 - Senat RP - Senat Rzeczypospolitej Polskiej

w I instancji oraz 21 decyzji administracyjnych w II instancji. 22 decyzje zosta∏y zaskar˝one do Naczelnego
Sàdu Administracyjnego, w tym 3 skargi zosta∏y oddalone, a 2 odrzucone; (2) realizacjà
ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o IPN Wydzia∏ w II instancji przygotowa∏ 6 decyzji administracyjnych
dotyczàcych podania nazwisk i dalszych danych osobowych informatorów, 3 decyzje administracyjne
utrzymujàce w mocy decyzje o odmowie wykorzystania dokumentów do badaƒ naukowych
oraz 30 postanowieƒ w sprawie odmowy wydania zaÊwiadczenia stwierdzajàcego status osoby
pokrzywdzonej. W zwiàzku z realizacjà ustawy o IPN wp∏yn´∏o 8 skarg do Naczelnego Sàdu Administracyjnego.
Post´powanie sàdowe w sprawie tych skarg nie zosta∏o zakoƒczone.
* * *
W Rezolucji o Êrodkach przezwyci´˝enia dziedzictwa by∏ych totalitarnych re˝imów komunistycznych,
przyj´tej 26 lipca 1996 r. przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy, czytamy, ˝e
nie jest ∏atwe trwa∏e pozostawienie za sobà skrajnej centralizacji, militaryzacji instytucji cywilnych,
biurokratyzacji, monopolizacji, programowego kolektywizowania ró˝nych dzia∏aƒ gospodarczych
i spo∏ecznych, wymuszania Êlepego konformizmu. W rezolucji tej uznaje si´ za Êrodki wychodzenia
z tego dziedzictwa, wspomagajàce budowanie gospodarki wolnorynkowej, rzàdów prawa, demokracji
i praw cz∏owieka, tak˝e Êciganie przest´pstw pope∏nionych w tym okresie, procedury lustracyjne
oraz otwarcie archiwów by∏ych tajnych s∏u˝b. Takie dzia∏ania s∏u˝à umacnianiu demokracji
i rzàdów prawa.
W preambule do Rekomendacji o europejskiej polityce dost´pu do archiwów, przyj´tej 13 lipca
2000 r. przez Komitet Ministrów Rady Europy, czytamy, ˝e obserwuje si´ wzrost zainteresowania
opinii publicznej historià. Rada Europy jest przekonana, ˝e „˝aden kraj nie stanie si´ w pe∏ni
demokratyczny, dopóki ka˝dy z jego mieszkaƒców nie b´dzie mia∏ mo˝liwoÊci poznania w obiektywny
sposób poszczególnych dziejów swojego kraju” oraz „uznaje dà˝enie historyków do prowadzenia
badaƒ, a spo∏eczeƒstwa obywatelskiego do lepszego zrozumienia ca∏ej z∏o˝onoÊci procesu
historycznego w ogólnoÊci, w tym historii XX wieku w szczególnoÊci”.
Nie mo˝emy myliç przebaczenia z bagatelizowaniem winy. Demokracji i rzàdów prawa nie sposób
budowaç na wyparciu odpowiedzialnoÊci i winy do betonowego sarkofagu. Jak przekonujà
zgodne poglàdy specjalistów, demokratyczna kultura polityczna wymaga mechanizmów umacniajàcych
zaufanie do siebie obywateli, sk∏onnych i zdolnych do odpowiedzialnego i trwa∏ego wsparcia
oraz obrony takich wartoÊci, jak sprawiedliwoÊç, poszanowanie prawa oraz poszanowanie instytucji
publicznych. Instytut Pami´ci Narodowej s∏u˝y i b´dzie s∏u˝y∏ tym wartoÊciom.
23