894 - Senat RP - Senat Rzeczypospolitej Polskiej

ciàgów ze stacji kolejowej Bia∏ystok, mordowali osoby uciekajàce z wi´zienia bia∏ostockiego, zabijali
ksi´˝y katolickich, m.in. w okrutny sposób zosta∏ pozbawiony ˝ycia ks. O∏dziejewski, któremu
˝o∏nierze radzieccy zadali kilkanaÊcie ran bagnetami, w tym w oczy, a tak˝e odci´li j´zyk. W Braƒsku
˝o∏nierze Armii Czerwonej zamordowali bagnetami trzy kobiety, inni wrzucili granat do schronu
ziemnego, wiedzàc, ˝e znajdujà si´ tam tylko kobiety z dzieçmi, a wybuch pozbawi∏ ˝ycia Helen´
Krawczykowicz oraz spowodowa∏ dotkliwe obra˝enia cia∏a innych dzieci. W okolicach
Zab∏udowa funkcjonariusze NKWD masowo rozstrzeliwali osoby, których nie zdà˝yli wywieêç
w g∏àb ZSRR. Zgin´∏a wówczas nauczycielka Helena Zaziemska, Aleksander Kwiatkowski, Ignacy
P∏oƒski. Zebrany dotychczas materia∏ dowodowy wykazuje, i˝ do podobnych czynów dosz∏o
w ZaÊciankach, Sokó∏ce i innych miejscowoÊciach. ˚o∏nierze Armii Czerwonej, funkcjonariusze
NKWD dopuszczali si´ zabójstw ludnoÊci, traktujàc jà jako wrogà wobec w∏adzy radzieckiej oraz
w odwecie za to, ˝e Armia Czerwona musi opuÊciç niedawno zagarni´te tereny.
Ustalono aktualne adresy zamieszkania 13 osób, które zostanà przes∏uchane w charakterze
Êwiadków na okolicznoÊci zwiàzane z rozstrzelaniem przez funkcjonariuszy NKWD osób cywilnych
w rejonie Zab∏udowa oraz aresztowanych w Ciechanowcu i Braƒsku. Kontynuowane b´dà kwerendy
materia∏ów archiwalnych. Planowane sà czynnoÊci zmierzajàce do ustalenia przynajmniej niektórych
sprawców zbrodni.
– sygn. akt S 82/02/Zk
Âledztwo wszcz´te 18 grudnia 2002 r. przeciwko funkcjonariuszowi PUBP w Sokó∏ce – Bronis∏awowi
B. – podejrzanemu o zn´canie si´ nad osobami zatrzymanymi w dniu 9 lutego 1947 r.
w Grodzisku oraz o pobicie Antoniego Gniedziejki, które skutkowa∏o jego zgonem. W tym samym
Êledztwie post´powanie toczy si´ przeciwko by∏emu szefowi PUBP w Sokó∏ce Stanis∏awowi B. podejrzanemu
o niedope∏nienie obowiàzków s∏u˝bowych, polegajàce na braku nadzoru nad podleg∏ymi
mu pracownikami oraz odstàpienie od wyjaÊnienia okolicznoÊci Êmierci zatrzymanego Antoniego
Gniedziejki.
Przed zgromadzeniem dowodów pozwalajàcych na przedstawienie zarzutów przes∏uchano kilkunastu
Êwiadków oraz dokonano ogl´dzin akt Wojskowego Sàdu Rejonowego w Bia∏ymstoku,
w których jako oskar˝eni wyst´powa∏y osoby zatrzymane wspólnie z Antonim Gniedziejkà. Do∏àczono
do akt niniejszej sprawy wybrane fragmenty ze sprawozdaƒ funkcjonariuszy PUBP w Sokó∏ce.
Zapoznano si´ z aktami osobowymi funkcjonariuszy PUBP w Sokó∏ce, którzy brali udzia∏
w przygotowaniu procesów osób zatrzymanych w Grodzisku. Na podstawie wspomnianych wy˝ej
materia∏ów ustalono, i˝ grupa operacyjna, dowodzona przez funkcjonariusza PUBP w Sokó∏ce
Bronis∏awa B., w dniu 9 lutego 1947 r. zatrzyma∏a w trakcie zabawy karnawa∏owej w Grodzisku
m.in.: Antoniego Gniedziejk´, Sabina Kaszczewskiego, Wac∏awa Borkowskiego, Wac∏awa Mikutowicza,
Antoniego Winkiewicza, Wac∏awa Pieszk´, Józefa Stupaka, s. Nikodema, Józefa Stupaka,
s. Jana, Edwarda Reçk´, Kazimierza Lulewicza, Henryka Oszmiana. Osadzono ich w budynku
w Suchowoli oddanym do dyspozycji funkcjonariuszy UB. W trakcie tzw. wst´pnych badaƒ zatrzymani
byli bici przez przes∏uchujàcych ich funkcjonariuszy PUBP w Sokó∏ce. Po takim przes∏uchaniu,
funkcjonariusze UB zabrali Antoniego Gniedziejk´ do Grodziska, po to, by wskaza∏ miejsce
ukrycia broni. W drodze wymieniony zmar∏ w wyniku doznanych obra˝eƒ cia∏a. Zw∏oki Antoniego
Gniedziejki przywieziono do Sokó∏ki. Wydano je po licznych interwencjach cz∏onków rodziny
zmar∏ego. Lekarz Rudziƒski, po zewn´trznych ogl´dzinach zw∏ok Antoniego Gniedziejki, stwierdzi∏,
i˝ za ˝ycia z∏amano aresztowanemu nog´. Denat posiada∏ te˝ liczne siƒce na ca∏ym ciele. Po
zakoƒczeniu czynnoÊci z udzia∏em podejrzanych zostanie skierowany przeciwko nim akt oskar˝enia
do Sàdu Okr´gowego w Bia∏ymstoku.
– sygn. akt S 20/03/Zk
Âledztwo prowadzone od 29 maja 2003 r. przeciwko Arkadiuszowi W. podejrzanemu o to, ˝e
w dniu 7 sierpnia 1950 r. w Suwa∏kach, jako funkcjonariusz tamtejszego PUBP, stosowa∏ przemoc
49