Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
mjesec lipanj i srpanj. Konačno je istoj uspjelo dokazati da Graphium ulmi<br />
imade i savršenu plodnu formu, koju je nazvala Ceratostomella ulmi (Schw.)<br />
Buism. (= Ophiostoma ulmi (Buism.) Nannf). Već jeMarchal naslućivao da,<br />
su podkornjaci raznašaći te bolesti, a B e t r e m je bio mišljenja da oni to čine prilikom<br />
regeneracionog žderanja, što su kasnije jasno i nedvoumno potvrdila istraživanja<br />
Fransena i Buismanove.<br />
Što se tiče proširenja te bolesti iz Nizozemske, prvog njenog žarišta, u druge<br />
zemlje moramo istaknuti da je to usliedilo upravo napadno brzim korakom, jer<br />
nisu mogle biti pravodobno poduzete mje re zaštite pošto u to doba još nije bio poznat<br />
njezin jedini način raznošenja po podkornjacima. Na taj način javila se ta<br />
bolest već 1921. u Njemačkoj, Belgiji i Francuskoj, 1926., 1927. u Austriji i Engleskoj,<br />
1928.—1929. već je ona poznata u Poljskoj, Češkoj, Švicarskoj, Rumunjskoj,<br />
Ugarskoj i Hrvatskoj, možda istodobno ili nedugo zatim u Bugarskoj i Italiji.<br />
Nešto kasnije godine 1930. već ju nalazimo i u Sjedinjenim američkim državama,<br />
kraj svega toga što se tamo primjenjuje veoma oštar nadzor nad uvozom<br />
živih bilina, živih biljnih djelova i sjemena. Bolest je u svim spomenutim zemljama<br />
prouzročila ugibanje briestova u velikim razmjerima, pa tako i u nas prieti da<br />
upravo izkorjeni briest u našim šumama.<br />
2. Opis bolesti .<br />
Posvuda gdje rastu briestovi bilo to u šumi, u parkovima, uz puteve ili u<br />
ogradama opaža se da oni više ili manje trpe od jedne veoma karakteristične bolesti.<br />
U prvoj polovici lipnja opažamo da pojedina stabla ili skupine stabala imađu<br />
mlohavo, obješeno lišće. Nakon nekoliko dana vidimo da listovi posmeđe kao da<br />
su vatrom opaljeni, brzo padaju na zemlju, a grane koje su u to doba još slabo<br />
odrvenjele zakrive se na vršku. Vršni listovi takovih grana opadaju najzadnji, pa<br />
takve izkrivljene grane sa 2—3 suha lista na vrhu izgledaju kao »zastavice«. Opisano<br />
naglo venuće i TDropadanje<br />
može nastupiti i kasnije tečajem<br />
sjedine, no ako je takav gubitak<br />
lista u pojedinih stabala nastupio<br />
dosta rano kao posljedica te bolesti,<br />
događa se da gole grane<br />
kasnije u lieti još iednom prolistaiu,<br />
no tada su ti listovi maleni<br />
i malobroini. Kadkad zapažamo<br />
da u bolesnih stabala istjeraju na<br />
deblu i debljim granama spavajući<br />
pupovi nove izboike, koji su<br />
tada u listu dok je čitavo stablo<br />
bez lišća, no često je slučaj da<br />
takovi izbojci ubrzo uginu nakon<br />
što su se tek pojavili. Opisani<br />
znakovi značaini su za akutno<br />
obolenje (si. 1).<br />
Ta se bolest javlja i u blažem<br />
obliku tako da su samo pojedine<br />
grane bez lišća, a krošnja je u<br />
cielosti prorieđena i lišće žućkaste<br />
boje. U najblažem obliku javlja<br />
se tako da drveće kasnije lista,<br />
pojedine grane uopće ne listaju,<br />
a ponešto lišća pada ranije<br />
dok ie još preostala krošnia zelena.<br />
Ovaj posljednii način propadanja<br />
karakterističan je za kronično<br />
obolenje.<br />
Pod kraj vegetacije ugibaju<br />
stabla potpuno, kora se lupi, a<br />
SI. 1. Akutna forma brijestove bolesti (orig) drvo postaje suho, no imade ih<br />
66
Change language