OCHRONA ÅRODOWISKA I ZASOBÃW NATURALNYCH nr 35/36
OCHRONA ÅRODOWISKA I ZASOBÃW NATURALNYCH nr 35/36
OCHRONA ÅRODOWISKA I ZASOBÃW NATURALNYCH nr 35/36
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Marek Kłodziński<br />
łeczności lokalne, włączając je zarówno w procesy planowania, jak i uczestnictwa w realizacji<br />
lokalnego rozwoju. Niezwykle ważnym zadaniem w procesie rozwoju obszarów wiejskich<br />
jest uwzględnienie ich wielofunkcyjnego rozwoju, polegającego na odejściu od dotychczasowego<br />
monofunkcyjnego (rolniczego) ich charakteru.<br />
Mimo ogromnego postępu w ogólnym rozwoju, jaki dokonał się na polskiej wsi, tempo<br />
rozwoju wielofunkcyjnego w wielu gminach jest dość powolne i nie spełnia oczekiwań<br />
mieszkańców wsi. Społeczeństwo wiejskie oczekuje natomiast szybkich zmian. Tymczasem<br />
dywersyfikacja działalności gospodarczej na wsi będzie przebiegała powoli, ponieważ<br />
muszą zostać spełnione warunki polegające głównie na tym, że na danym obszarze,<br />
w tym samym czasie, muszą zaistnieć jednocześnie takie czynniki, jak: przedsiębiorczość<br />
ludzka, kapitał, popyt, promocja, kompleksowa infrastruktura, dobry poziom wykształcenia,<br />
umiejętność strategicznego planowania, [Woś, 1998]. Tego typu warunki są na wsi trudne<br />
do jednoczesnego spełnienia, co powoduje, że realne szanse wielofunkcyjnego rozwoju są<br />
ograniczone. Dlatego w wielu gminach wiejskich rozwój będzie powolny, będzie odbywał<br />
się „małymi krokami”. Zarówno środki Unii Europejskiej, jak i przedsiębiorczość ludności<br />
lokalnej, jej chęć do wzajemnej współpracy i władze będące dobrym gospodarzem terenu<br />
mogą ten rozwój znacznie przyspieszyć. Wymaga to nie tylko umiejętnego wykorzystania<br />
własnego potencjału, ale i strategicznego planowania rozwoju wskazującego, jakie cele należy<br />
osiągnąć w pierwszej kolejności, skąd brać środki itp. Bez wypracowanej wizji rozwoju<br />
trudno jest racjonalnie zarządzać gospodarką gminy [Kłodziński, Siekierski 1997]. Władze<br />
gminne bardzo często takiej wizji nie mają. Racjonalne planowanie wydatkowania niemałych<br />
już w tej chwili środków jest sprawą niezwykle ważną.<br />
ODDOLNA DROGA ROZWOJU – KAPITAŁ SPOŁECZNY POLSKIEJ WSI. Przyspieszenie<br />
rozwoju obszarów wiejskich w Polsce należy upatrywać w lokalnych inicjatywach.<br />
Trudna sytuacja gospodarcza małych miasteczek, gmin, powinna wywoływać próby podejmowania<br />
własnych inicjatyw w celu przeciwstawienia się biedzie, bezrobociu i innym<br />
niekorzystnym zjawiskom. Aby tak się stało większy nacisk należy położyć na rozwój kapitału<br />
społecznego, ludzkiego i budowę społeczeństwa obywatelskiego na wsi [Kłodziński,<br />
2006].<br />
Dobrobyt, nowe drogi, szkoły powinny powstać tylko w wyniku zbiorowego wysiłku obywateli.<br />
Milton Friedman, noblista z dziedziny ekonomii udowodnił, że wpompowanie w dany<br />
obszar w postaci „manny z nieba” ogromnych sum pieniędzy nie uczyni tego regionu bogatszym<br />
– wprost przeciwnie - uśpi przedsiębiorczość. Najlepszym dowodem na to są obszary<br />
byłej NRD na których wybudowano wspaniałą infrastrukturę, dochody ludności prawie się<br />
zrównały z dochodami ludności Niemiec Zachodnich, rozdmuchano do niebywałych rozmiarów<br />
pomoc socjalną ale zabrakło własnej inicjatywy, powstały frustracje, gdyż zdemoralizowano<br />
ludność byłej NRD tą górą pieniędzy. Nie byli zmuszeni do wysiłku uczestnictwa aktywnego<br />
w tym procesie. Polsce oczywiście taki scenariusz (szczególnie chodzi o tę górę<br />
pieniędzy) nie grozi, tym niemniej większa aktywność społeczna ludności wiejskiej, włączenie<br />
jej w małe programy rozwojowe, danie wędki zamiast ryby – to jedno z ważniejszych<br />
zadań teraz i w przyszłości.<br />
12
Change language