OCHRONA ŚRODOWISKA I ZASOBÓW NATURALNYCH nr 35/36

Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 35/36, 2008 r.
ODBIÓR SPOŁECZNY ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ NA PODLASIU*
WPROWADZENIE. Rolnictwo ekologiczne jako system zrównoważony pod względem
ekologicznym, ekonomicznym i społecznym stanowi jedną z najszybciej rozwijających się
gałęzi rolnictwa na świecie, zwłaszcza w krajach Unii Europejskiej. Wciąż jednak gospodarstw
ekologicznych jest za mało i są one zbyt rozproszone, aby mogły sprostać wymogom
stawianym przez sfery przetwórstwa w kraju oraz wśród odbiorców z zagranicy. Na
rynku krajowym niska świadomość konsumentów, a także słaba zasobność ich portfela,
przy wciąż wysokich cenach żywności ekologicznej, również nie sprzyjają rozwojowi tej gałęzi
rolnictwa [Krysztofiak 2006].
Perspektywy rolnictwa ekologicznego są uzależnione od skali popytu na tego rodzaju produkty.
Istotne zatem jest wskazanie czynników kształtujących zapotrzebowanie konsumentów
na żywność ekologiczną oraz określenie problemów rynkowych tej grupy produktów.
CEL BADAŃ. Celem badań było określenie stanu i perspektyw rozwoju produkcji rolnictwa
ekologicznego na Podlasiu, przy uwzględnieniu uwarunkowań społecznych oraz potrzeb,
percepcji i stopnia świadomości ekologicznej badanych konsumentów tego rodzaju
żywności.
MATERIAŁY I METODY. Informacje w badaniach zgromadzono metodą wywiadu bezpośredniego,
przy wykorzystaniu kwestionariusza ankiety. W badaniach uczestniczyło
sześćdziesięciu konsumentów żywności ekologiczne, pochodzących ze środowisk miejskich,
wiejskich i małomiasteczkowych województwa podlaskiego. Badania realizowano jesienią
2007 r. Ocena wybranych cech żywności ekologicznej pozwoliła na poznanie świadomości
ekologicznej badanych respondentów. Hierarchia atrybutów, jakie ankietowani
przypisywali żywności ekologicznej, wskazywała poziom tej świadomości.
WYNIKI BADAŃ I DYSKUSJA
Percepcja konsumencka żywności ekologicznej wśród badanych konsumentów.
Głównymi czynnikami kształtującymi popyt na produkty żywnościowe są postawy konsumentów
wobec żywności, wiedza na temat produktów żywnościowych oraz świadomość walorów
żywności. W analizie zachowań konsumentów na rynku żywności ekologicznej, konieczne
staje się identyfikowanie stopnia ich świadomości, stanu wiedzy, co do tego rodzaju produktów.
W badaniach podjęto próbę weryfikacji znajomości żywności ekologicznej oraz oceny
atrybutów, jakie wyróżniają tę żywność na rynku. Wszyscy badani twierdzili, że spotkali się
z pojęciem „żywność ekologiczna”. Zdecydowana ich większość, aż 94%, potrafiła poprawnie
zdefiniować to pojęcie, mając do wyboru kilka, którymi opisano te produkty.
* Dr Mariola Grzybowska-Brzezińska – Katedra Analizy Rynku i Marketingu,
Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
30