OCHRONA ŚRODOWISKA I ZASOBÓW NATURALNYCH nr 35/36

Iwona Skoczko
Użycie pestycydów stanowi także częściowo przedmiot uregulowań dyrektyw: 89/391/
EWG, 98/24/WE oraz 89/656/EWG, które chronią zdrowie i bezpieczeństwo pracowników.
W Polsce podstawą prawną dla działań zmierzających do redukcji zagrożenia powodowanego
przez stosowanie pestycydów stanowią regulacje następujących ustaw:
● ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin 2004;
● ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska 2001;
● ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia 2006;
oraz
● ustawa z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych 2001.
●
Do podstawowych, bazowych aktów prawnych należy również zaliczyć:
rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 kwietnia 2004 r. w sprawie najwyższych
dopuszczalnych poziomów pozostałości chemicznych środków ochrony roślin, które
mogą znajdować się w środkach spożywczych lub na ich powierzchni 2004 oraz rozporządzenie
Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 5 marca 2002 r. w sprawie szczegółowych
zasad wydawania zezwoleń na dopuszczenie środków ochrony roślin do obrotu
i stosowania 2002.
Przepisy krajowe podlegają ciągłym zmianom, co wiąże się również z transpozycją
zmienionych regulacji Unii Europejskiej do polskiego prawodawstwa. Na obecnym etapie
Rzeczpospolita Polska spełnia formalnie wszystkie postanowienia Konwencji Sztokholmskiej,
spełnienie zaś tych postanowień w gospodarce zostanie osiągnięte wcześniej niż
wymaga tego Konwencja Sztokholmska (ze względu na wcześniejsze terminy wynikające
z dyrektyw Unii Europejskiej, z uwzględnieniem wynegocjowanych okresów przejściowych
i przepisów prawa krajowego). Stan taki jest wynikiem prowadzonych w kraju od wielu lat
badań i analiz, skutkujących wprowadzaniem zmian w przepisach prawnych, ukierunkowanych
na ograniczenie negatywnego oddziaływania środków ochrony roślin na zdrowie ludzi
i środowisko.
PODSUMOWANIE I WNIOSKI. Na stosowanie pestycydów bezpośredni lub pośredni
wpływ ma prawodawstwo z innych obszarów polityki, takich jak: polityka wodna, polityka rolna,
ochrona pracowników i badania naukowe. Niezbędne jest więc wypracowanie podejścia
horyzontalnego i przekrojowego, które znacznie wykroczy poza stosunkowo ograniczony
zakres tych szczegółowych instrumentów prawnych.
Polityka zrównoważonego stosowania pestycydów powinna obejmować m.in.:
● sporządzenie krajowych planów działania, w których określone będą cele dla członków
Unii Europejskiej ukierunkowane na zmniejszenie zagrożeń i zależności od chemicznej
ochrony roślin;
● stworzenie systemu szkolenia profesjonalnych użytkowników pestycydów;
● podnoszenie świadomości ogółu społeczeństwa;
● regularne i obowiązkowe kontrole sprzętu do stosowania pestycydów;
● zakaz prowadzenia oprysków z powietrza;
36