OCHRONA ŚRODOWISKA I ZASOBÓW NATURALNYCH nr 35/36

Joanna Kostecka, Janusz R. Mroczek
Pochodną obsady zwierząt gospodarskich jest emisja amoniaku. W roku 2006 stwierdzono
ograniczenie o około 136 tys. ton depozycji tego gazu do otoczenia w porównaniu do
depozycji w roku 1990 [Mroczek, Kostecka 2008], co spowodowane było głównie zmniejszeniem
liczebności pogłowia: bydła, owiec i koni. Oceniając wielkość emisji amoniaku,
pochodzącego od zwierząt utrzymywanych w gospodarstwach rolnych Podkarpacia wykazano,
że kształtuje się ona na poziomie 7,4-7,9 tys. ton rocznie, co stanowi niespełna 4%
emisji krajowej.
Dla ludności wiejskiej województwa podkarpackiego, rolnictwo jest istotnym elementem
działalności zarobkowej. Wśród rolników obserwuje się wyraźny wzrost zainteresowania
nowymi sposobami gospodarowania, w tym produkcją żywności ekologicznej. W tych
działaniach pomocne stają się programy rolnośrodowiskowe, na których wdrażaniu najbardziej
mogą zyskać gospodarstwa małoobszarowe [Kostecka, Mroczek 2006]. W ostatnich
czterech latach w kraju obserwuje się bardzo intensywny rozwój gospodarstw ekologicznych.
Warto wspomnieć, że w 1999 roku na terenie województwa podkarpackiego funkcjonowały
tylko dwa gospodarstwa ekologiczne. W roku 2007 było już 1307 gospodarstw z certyfikatem
i będących w okresie konwersji, co stawia województwo podkarpackie na drugim
miejscu w kraju, po województwie małopolskim (tab. 2).
Tabela 2. Liczba gospodarstw ekologicznych w Polsce
Województwo
Lata
2004 2005 2006 2007
Wzrost liczby gospodarstw
2004–2007 [%]
Dolnośląskie 197 393 481 552 180,2
Kujawsko-pomorskie 89 143 173 192 115,7
Lubelskie 393 773 1072 1172 198,2
Lubuskie 66 190 256 289 337,9
Łódzkie 71 174 218 231 225,3
Małopolskie 697 1191 1363 1574 125,8
Mazowieckie 434 849 1028 1124 158,9
Opolskie 26 36 46 50 92,3
Podkarpackie 430 852 1165 1307 203,9
Podlaskie 207 482 628 702 239,1
Pomorskie 66 181 222 232 251,5
Śląskie 47 93 116 124 163,8
Świętokrzyskie 547 787 892 924 68,9
Warmińsko-mazurskie 244 432 586 607 148,8
Wielkopolskie 70 201 264 318 354,3
Zachodniopomorskie 176 405 678 737 318,7
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ARiMR.
W procesie ekologizacji rolnictwa istotną rolę odgrywa czynnik ludzki, wraz z jego
szczególną cechą, wykształceniem i stanem świadomości ekologicznej. W województwie
podkarpackim jedynie 2,5% producentów rolnych legitymuje się wykształceniem wyższym,
a ponad 50% właścicieli gospodarstw posiada tylko podstawowe. Tymczasem wykształce-
50