16.03.2014 Views

ﮐﺎرل ﻣﺎرﮐس

ﮐﺎرل ﻣﺎرﮐس

ﮐﺎرل ﻣﺎرﮐس

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

نامساعد به شرايط توليد مساعد]‏ نيز امکان پذير است،‏ زمين می تواند از يک رده بندی به رده بندی<br />

ديگر گذار کند ‏(در اثر پيشرفت های فن کشاورزی،‏ رشد شهرها و غيره)،‏ و<br />

‏«قانون بازده نزولی»‏<br />

معروف که گناه محدوديت ها و تضادهای سرمايه داری را به گردن طبيعت می اندازد خطای عميقی<br />

است.‏ افزون بر اين،‏ برابر شدن ‏[نرخ]‏ سود در همۀ شاخه های صنعت و اقتصاد ملی به طور کلی<br />

مستلزم آزادی کامل رقابت و جريان آزاد سرمايه از شاخه ای به شاخۀ ديگر است.‏ اما مالکيت<br />

خصوصی زمين انحصار به وجود می آورد که مانع اين جريان آزاد می شود.‏ به خاطر اين انحصار،‏<br />

محصولات کشاورزی که با ترکيب ارگانيک پائين تر و در نتيجه با نرخ سود انفرادی بالاتری مشخص<br />

می شوند در روند کاملا آزاد برابر شدن نرخ سود شرکت نمی کنند و زميندار به عنوان انحصارگر می<br />

تواند قيمت را بالاتر از متوسط نگاه دارد و اين قيمت انحصاری،‏ رانت يا اجارۀ مطلق را به وجود می<br />

آورد.‏ در نظام سرمايه داری اجارۀ تفاضلی از ميان رفتنی نيست اما امکان از بين رفتن اجارۀ مطلق<br />

وجود دارد ‏(مثلا با ملی کردن زمين و تبديل آن به مالکيت دولت).‏ تبديل زمين<br />

به مالکيت دولتی<br />

انحصار خصوصی زمين را از ميان برمی دارد و کاربرد رقابت آزاد در حوزۀ کشاورزی را<br />

سيستماتيک تر و کامل تر می کند.‏ از اين رو مارکس خاطرنشان می کند که بورژوا راديکال ها در<br />

طول تاريخ همواره خواست پيشرو بورژوائیِ‏ ملی کردن زمين را به پيش کشيده اند،‏ اما اين خواست<br />

موجب وحشت اکثريت بورژوازی می شود،‏ زيرا از نزديک،‏ انحصار ديگری را ‏«لمس می کند»‏ که<br />

در زمان ما به ويژه مهم و حساس است:‏ انحصارِ‏ وسايل توليد به طور کلی.‏ ‏(مارکس در نامۀ<br />

20<br />

اوت ۲<br />

‎۱۸۶۲‎و نيز در نامۀ ۹ اوت ‎۱۸۶۲‎به انگلس،‏ توضيح ساده،‏ موجز و روشنی دربارۀ نظريه اش مربوط<br />

به نرخ سود متوسط سرمايه و اجارۀ مطلق ارائه می دهد).‏ همچنين توجه به تاريخ ‏[تحول]‏ اجاره در<br />

تحليل مارکس مهم است:‏ او نشان می دهد که چگونه اجاره در شکل کار ‏(هنگامی که دهقان با کار در<br />

زمين ارباب برای او محصول اضافی توليد می کند)‏ به اجارۀ جنسی تبديل می شود ‏(هنگامی که دهقان<br />

در زمين خود محصول اضافی توليد می کند و آن را براساس ‏«جبر غير اقتصادی»‏ به ارباب واگذار<br />

می نمايد)،‏ سپس به اجارۀ نقدی ‏(که همان اجارۀ جنسی است که در اثر تکامل توليد کالائی به پول تبديل<br />

شده است،‏ اجارۀ مالکانه<br />

quitrent<br />

15<br />

و سرانجام به اجارۀ سرمايه دارانه،‏ هنگامی که<br />

در روسيۀ قديم)‏ F14<br />

دهقان جای خود را به سرمايه دار ‏[آنتروپرونور]‏ کشاورزی می دهد که زمين را به کمک کارِ‏ مزدی<br />

به زير کشت می برد.‏ در پيوند با ‏«به وجود آمدن اجارۀ زمين سرمايه دارانه»‏ بايد به شماری از ايده<br />

های عميق و نافذی که مارکس در زمينۀ تحول سرمايه داری در کشاورزی<br />

بيان کرده است توجه نمود<br />

‏(که به ويژه در مورد کشورهای عقب مانده ای مانند روسيه مهم اند).‏ مارکس می نويسد:‏ ‏«تحول اجارۀ<br />

جنسی به اجارۀ نقدی نه تنها ضرورتا همراه با تشکيل طبقه ای از کارگران روز مزد بدون مالکيت

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!