ï®ïºØ±Ù ï»£ïºØ±ï®Ø³

More documents

Recommendations

Info

ماترياليسم فلسفی مارکس از سال های ايده 6 ۱۸۴۴-۱۸۴۵ که ديدگاه هايش شکل گرفت ماترياليست،‏ به ويژه پيرو فويرباخ بود که بعدها مارکس جنبه های ضعيف او را تنها در اين می دانست که ماترياليسم فويرباخ به حد کافی پيگير و همه جانبه نيست.‏ از ديد مارکس اهميت تاريخی و ‏«دوران ساز»‏ فويرباخ،‏ گسستِ‏ قاطعانۀ او از ايده آليسم هگلی و اعلام گرويدن به ماترياليسم بود ‏«[ماترياليسمی که]‏ در سدۀ هيجدهم،‏ به ويژه در فرانسه،‏ نه تنها با نهادهای موجود سياسی ... و دين و يزدان شناسی،‏ بلکه با هرگونه متافيزيک ‏(به معنی ‏«گمانه زنی ‏[فلسفه بافی]‏ مسموم)‏ متمايز از ‏«فلسفۀ متين عقلانی»)‏ مبارزه می کرد»‏ ‏(مارکس،‏ خانوادۀ مقدس،‏ در ‏«ميراث ادبی»).‏ مارکس در ‏«پس گفتار چاپ دوم سرمايه جلد اول»‏ » زا نوشت:‏ نظر هگل ... روند تفکر،‏ که او آن را تحت نام ايده،‏ حتی به عامل فعال ‏[سوژۀ]‏ مستقلی تبديل می کند،‏ خالق جهان است...‏ از نظر من به عکس،‏ ايده آل ‏[آنچه به ايده مربوط می شود]‏ چيزی جز دنيای مادی نيست که در ذهن بشر بازتاب يافته و به صور انديشه مبدل شده است».‏ انگلس در توافق کامل با اين فلسفۀ ماترياليستی مارکس و در توضيح آن در آنتی دورينگ ‏(که مارکس دست نوشت آن را خوانده بود)‏ می نويسد:‏ ‏«وحدت جهان در هستی آن نيست ... وحدت واقعی جهان در ماديت آن است و اين امر با تکامل طولانی و توان فرسای فلسفه و علوم طبيعی به اثبات رسيده است»‏ ... ‏«حرکت،‏ شکل وجودی ماده است.‏ هرگز و هيچ جا مادۀ بدون حرکت وجود نداشته و حرکت بدون ماده نمی تواند وجود داشته باشد ... اما اگر اين پرسش مطرح شود که فکر و آگاهی واقعا چه هستند و از کجا می آيند،‏ روشن است که آنها محصول مغز انسان اند و انسان خود،‏ محصول طبيعت است که در طبيعت و با محيط آن تکامل يافته است؛ بنابراين بديهی است که محصولات مغز انسان نيز که در تحليل نهائی محصول طبيعت اند با بقيۀ پيوندهای طبيعت،‏ تناقضی ندارند و متناظر آنها هستند».‏ ‏«هگل ايده آليست بود يعنی از نظر او افکارش تصاوير کمابيش مجرد يا بازتابِ‏ اشيا و روندهای واقعی در ذهن نيستند کلمۀ گاهی ‏(انگلس ‏«نقش و حک يا کُپی»‏ را به کار می گيرد)،‏ بلکه به عکس،‏ اشيا و تکامل آنها تصاويری تحقق يافته از اند که در جائی حتی پيش از وجود جهان وجود داشته است».‏ پايان فلسفۀ کلاسيک آلمان]‏ – انگلس در لودويگ فويرباخ ] و که در آن ديدگاه های خود و مارکس دربارۀ فلسفۀ فويرباخ را تشريح می کند و آن را پس از مطالعۀ دست نوشت قديمی ای که خود او و مارکس در سال های دربارۀ هگل،‏ فويرباخ و درک مادی تاريخ نوشته بودند به چاپ رساند – می نويسد:‏ ۱۸۴۴-۱۸۴۵ ‏«مسألۀ بنيادی بزرگ همۀ فلسفه ها،‏ به ويژه فلسفۀ مدرن اخير،‏ مسألۀ رابطۀ بين انديشه و هستی ... رابطۀ بين روح و طبيعت است يعنی اينکه روح مقدم است يا طبيعت؟ فيلسوفان برحسب پاسخ هائی که
به اين پرسش داده اند به دو اردوی بزرگ تقسيم می شوند.‏ آنهائی که تقدم روح بر طبيعت را تأييد می کنند و آفرينش را به شکلی می پذيرند اردوی ايده آليسم را تشکيل می دهند.‏ ديگران که تقدم طبيعت را می پذيرند متعلق به مکتب های مختلف ماترياليسم اند.‏ هر کاربرد ديگری از مفهوم ‏(فلسفی)‏ ايده آليسم و ماترياليسم به سردرگمی و پريشان فکری می انجامد.‏ مارکس نه تنها قاطعانه ايده آليسم را که همواره به نحوی با مذهب پيوند دارد،‏ بلکه ديدگاه های هيوم و کانت،‏ لاادری گری،‏ مکتب انتقادی،‏ پوزيتيويسم در اشکال گوناگون آن را نيز که نظرات رايج در زمان ما هستند رد کرد و چنين فلسفه ای را دادن امتيازات ‏«ارتجاعی»‏ به ايده آليسم و در بهترين حالت ‏«پذيرش شرمگينانه و پنهانی ماترياليسم و انکار آشکار آن در برابر عموم»‏ می دانست.‏ دربارۀ اين مسأله علاوه بر آثاری از انگلس و مارکس که در بالا نام برديم به نامۀ مورخ ۱۸۶۶ دسامبر ۱۲ مارکس به انگلس رجوع کنيد.‏ در اين نامه مارکس به گفته ای از توماس هاکسلی طبيعی دادن معروف که ‏«ماترياليستی تر»‏ از حرف های معمول او بود ارجاع می دهد:‏ هاکسلی می پذيرد ‏«تا آنجا که ما به طور واقعی مشاهده می کنيم و می انديشيم احتمالا نمی توانيم از ماترياليسم کناره بگيريم»‏ و مارکس به او خرده می گيرد که سوراخی برای ورود لاادری گری و مکتب هيوم باز گذاشته است.‏ آنچه به ويژه توجه بدان اهميت دارد نظر مارکس دربارۀ رابطۀ بين آزادی و ضرورت است:‏ ‏«آزادی درک ضرورت است»،‏ ‏«ضرورت تنها هنگامی کور است که فهميده نشده باشد»‏ ‏(انگلس،‏ آنتی دورينگ).‏ اين به معنی به رسميت شناختن قانون عينی در طبيعت و تبديل ديالکتيکی ضرورت به آزادی است ‏(مانند تبديل ‏«شيئی در خودِ»‏ ناشناخته اما قابل شناخت به ‏«شيئی برای ما»‏ و تبديل ‏«ماهيت اشيا»‏ به ‏«پديده ها ‏[نمود ها]»).‏ مارکس و انگلس کمبودهای اساسیِ‏ ماترياليسم ‏«کهن»‏ و از جمله ماترياليسم فويرباخ ‏(و از آن بيشتر ماترياليسم عاميانۀ بوشنر،‏ فوگت و مولشوت)‏ را در اين می دانستند که ۱) اين ماترياليسم عمدتا ‏«مکانيکی»‏ است يعنی آخرين تکامل های شيمی و زيست شناسی ‏(در عصر ما بايد اضافه شود نظريۀ الکتريکی ماده)‏ را در نظر نمی گيرد،‏ ۲) اينکه ماترياليسم کهن غير تاريخی و غير ديالکتيکی ‏(يعنی متافيزيکی در معنی ضد ديالکتيکی)‏ بود و به نحوی منطقی و همه جانبه ديدگاه تکاملی نداشت،‏ ۳) اينکه ماترياليسم کهن ‏«جوهر انسانی»‏ را امری مجرد می ديد و نه همچون مجموعۀ ‏«پيچيده»‏ ای از تمام ‏«روابط اجتماعی»‏ ‏(که به صورت انضمامی توسط تاريخ تعيين شده اند)‏ و بنابراين تنها به ‏«تفسير يا تعبير»‏ جهان بسنده می کرد در حالی که نکتۀ اصلی ‏«تغيير»‏ جهان است؛ به عبارت ديگر ماترياليسم کهن اهميت ‏«فعاليت عملی انقلابی»‏ را درک نکرد.‏ 7
Page 1 and 2: 1 کارل مارکس F0 ‏(زند
Page 3 and 4: F«4 نشان]‏ درۀ موزل M
Page 5: بسيار ژرف،‏ روشن،
Page 9 and 10: F«7 خود را به نحو تار
Page 11 and 12: علوم طبيعی امکان پذ
Page 13 and 14: عرضه کرده و به روشن
Page 15 and 16: ارزش ا ضافی در مرحل
Page 17 and 18: سرمايۀ ثابت می شود
Page 19 and 20: شاخه به شاحۀ ديگر
Page 21 and 22: است،‏ بلکه به وجود
Page 23 and 24: قرنی که از مرگ مارک
Page 25 and 26: به عنوان دولت است.‏
Page 27 and 28: جلد اول)‏ تا آنها
Page 29 and 30: بدون نبرد.‏ چنين تس
Page 31 and 32: F19 شد؛ و نيز در اندي
Page 33 and 34: آلمانی).‏ اين فهرس
Page 35 and 36: برجسته از اين قرارن
Page 37 and 38: سرمايه ‏(زمان نو،‏
Page 39 and 40: Deutsch-Französische Jarbücher -
Page 41 and 42: درک نخستين،‏ مرده،
Page 43 and 44: (12 از همزيستی به علي
Page 45 and 46: الف)‏ نه تنها در سي
Page 47 and 48: ‏"محصول زمين ام - يع
Page 49 and 50: غيره)‏ را عوامل مقا
Page 51 and 52: طور فيزيکی نيز ‏(مث
Page 53 and 54: محصول را می خرد که ا
Page 55 and 56: نرخ ارزش اضافی باعث
Page 57 and 58:
کل طبقۀ انقلابی،‏
Page 59 and 60:
خود استفاده می کند
show all

ï®ïºØ±Ù ï»£ïºØ±ï®Ø³

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

ï®ïºØ±Ù ï»£ïºØ±ï®Ø³