Polish PDF

jaką mógł im, „zwłaszcza żołnierzom i zmarłym wskutek zarazy”, jak zaznacza
w Norma vitae, często opuszczonym i zapomnianym przez najbliższych, zaoferować,
była modlitwa wspierająca ich w przejściu przez czyściec. Przepisany Zgromadzeniu
szczególny obowiązek modlitwy za dusze czyśćcowe nie jest jedynie
wyrazem osobistej pobożności o. Papczyńskiego, nie tłumaczą go wystarczająco
wizje mistyczne tych dusz i ich cierpień, o których to wizjach wspominają świadkowie.
Żarliwa osobista pamięć o zmarłych i przeżycia pobożne z tym związane
zdają się mieć swoje główne źródło raczej w nader częstym, poruszającym
o. Papczyńskiego doświadczeniu zetknięcia się z ofiarami wojen, chorób i nędzy.
Znamienne jest, że w Testamencie II określa swe „maleńkie Zgromadzenie”
jako „Zgromadzenie Niepokalanego Poczęcia Wspomagające Zmarłych”, łącząc
w jedno dwa tradycyjne jego znamiona: cześć do Niepokalanej Dziewicy oraz
pamięć o zmarłych. Bo też istotnie: w tajemnicy Niepokalanego Poczęcia Maryi
można dostrzec szczególny blask i godność każdego ludzkiego życia, każdego
człowieka, o którym – jako mistycznej świątyni Bożej – tyle pięknych słów powiedział
o. Papczyński w Templum Dei mysticum. Zniszczenie tej świątyni: zniszczenie
przez gwałtowną śmierć grzesznika, który nie zdołał się do niej godnie, po
chrześcijańsku przygotować, jest jego szczególnie dojmującym nieszczęściem,
wołającym o miłosierne, modlitewne wsparcie.
b) Przejął się także stanem duchowym prostego ludu, któremu postanowił
służyć już w zakonie pijarów, a o którym nie zapomniał w założonym przez siebie
Zgromadzeniu. Jak czytamy w Norma vitae, „nie będzie jednak zakazane tym,
którzy byliby obdarzeni tego odpowiednimi zdolnościami, pokornie pomagać
proboszczom w pracach kościelnych (...), ponieważ nie jest dla was odpowiednie
tak surowe życie kontemplacyjne, chociaż zostaliście założeni w stanie eremitów”
(NV, I 3). Apostolska gorliwość winna cechować każdego z jego duchowych
synów. W szczególności przestrzega ich o. Stanisław przed lekceważeniem najuboższych:
„Sam wywnioskuj, jak wielkiej dopuszczałeś się niegodziwości, jeśli
(...) przy pełnieniu obowiązku dotyczącego zbawienia wyżej ceniłeś magnatów
od plebejuszów i ludzi bogatych od ubogich. Jak bardzo odchodziłeś od nauki
Niebieskiego Mistrza, jeżeli odwiedzałeś jedynie salony szlacheckie ze względu
na ich okazałość, a z pogardą unikałeś biedniejszych i jeżeli nie z taką samą gotowością
służyłeś małym, jak wielkim” (IC, f. 119v).
c) Nie omieszkał wreszcie zabrać głosu w sprawach publicznych, poruszony
nadużyciami w kierowaniu nawą państwową. Owszem, wychwala dar wolności
i gorąco broni jej zachowania w praktyce parlamentarnej, ale podkreśla różnicę
między wolnością, która służy rozwojowi człowieka przez ukierunkowanie jej
na miłość i poddanie jej woli Miłosiernego Stwórcy, a samowolą służącą prywacie
i prowadzącą do największej niewoli, bo niewoli grzechu. Takie nadużycie
wolności oburza o. Stanisława do głębi, grzmi więc: „I oto za zgodą senatu, bez
sprzeciwu szlachty, ktoś jeden wprawdzie wolny wyrywa się ze swoim veto, po-
28