You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
živanja zoologa su pokazala da se zajednice<br />
nekih životinjskih vrsta dobro<br />
uklapaju u zajednice biljaka. Rezultati<br />
istraživanja se često tako dobro poklapaju,<br />
da je fitocenoza u najvećem broju<br />
slučajeva ujedno i zoocenoza, odnosno<br />
biooenoza.<br />
Sistem biljnih zajednica zasnovan na<br />
florističkom sastavu i vezanosti vrsta<br />
ima ogromne prednosti, jer se u<br />
florističkom sastavu automatski<br />
ističu i druge važne osobine zajednice<br />
kao što su: fizionomija, stepen razvijenosti,<br />
životne prilike, odnosi konkurencije,<br />
areal rasprostranjenja i t. d. O<br />
pitanju da li je ovaj sistem prirodan,<br />
po autorovom mišljenju, bespredmetno<br />
je raspravljati, jer to za razvoj jedne naučne<br />
discipline nema nikakav značaj.<br />
U daljem izlaganju, autor u kratkim,<br />
ali sadržajnim poglavljima daje pregled<br />
raščlanjenomu i suštine naučne zgrade<br />
na koju se oslanja sociologija bilja. Govoreći<br />
o florističkom ograničavanju tipova<br />
vegetacije, on naglašava da se ono<br />
osniva na podudarnosti (prilika)<br />
staništa (übereinstimmenden Standortsverhältnissen),<br />
a ne samo na biljkama<br />
koje »prevladavaju«. Opće primjenjena<br />
metoda osniva se na »pravilnom«<br />
podudaranju izvjesnih skupina biljnih<br />
vrsta pod sličnim prilikama staništa. Tu<br />
i nehotice dolazimo do veze biljaka-tlo,<br />
odnosno biljna asocijacija-tip zemljišta.<br />
Autor posebno govori o mogućnosti<br />
prepoznavanja i opisivanja asocijacija.<br />
Ono nije uvijek jednostavno, i to naročito<br />
kada se radi o nestabilnim jedinicama<br />
(naseljima) ili o njihovoj mješavini<br />
(međusobnom prodiranju) na manjem<br />
prostoru. Vrlo su važni kvantitativni i<br />
kvalitativni odnosi unutar asocijacije —<br />
»konstanca« i tzv. »vjernost zajednici«.<br />
Iz ovoga proizlaze veoma važni zaključci<br />
za iskorišćavanje podataka dobivenih<br />
standardnom metodom uzimanja »snimaka«<br />
pri terenskim istraživanjima.<br />
Jednu važnu napomenu iz ovog eseja<br />
trebali bi da prihvate i naši biljni sociolozi,<br />
a ta je da se autor priklanja mišljenju<br />
Schwickera t-a po kojemu<br />
asocijacije treba uzeti prostorno<br />
široko, a lokalne promjene smatrati<br />
subasoeijacijama, varijantama, odnosno<br />
za asocijacije treba uzeti zajednice<br />
sa skupom karakterističnih vrsta na<br />
osnovi klimatskih, i fiziografski dobro<br />
ograničenih područja.<br />
Po mišljenju autora, taksonomija biljnih<br />
zajednica nije još danas toliko napredovala,<br />
da bi mogla dati »generalni<br />
pregled zajednica«, ali zato postoje<br />
dobri regionalni pregledi pojedinih<br />
područja među koja ubraja i Jugoslaviju.<br />
Po' našem mišljenju, ipak je<br />
to samo djelomično tačna konstatacija<br />
jer ni mi još nemamo potpuni pregled,<br />
nego više jednu gomilu nesistematizovane<br />
građe o našim, (pretežno šumskim)<br />
biljnim zajednicama. Međutim, sasvim<br />
je tačna konstatacija da je otežano sastavljanje<br />
jednog takovog dobrog sistema<br />
jer se u materijalima istraživanja<br />
nailazi i na prelazne i osiromašene zajednice,<br />
kao i na mješavine koje nije<br />
lako uvrstiti u sistem.<br />
Raspravljajući dalje o nizu pitanja koja<br />
su iskrsla u najnovijim radovima,<br />
autor nam daje predlog nove definicije<br />
za asocijaciju. Ona bi trebala da glasi:<br />
»asocijacija je biljna zajednica određene<br />
kombinacije vrsta i određenih zahtjeva<br />
na stanište, koja kroz prisustvo karakterističnih<br />
vrsta (vjernih, čvrstih ili stalnih)<br />
pokazuje florističku i ekološku samostalnost.«<br />
S tim u vezi ističe da težište<br />
definicije asocijacije leži u »karakterističnoj<br />
vezi vrsta sa staništem«, a ne<br />
u samim karakterističnim vrstama koje<br />
ne moraju biti čak ni prisutne u svakoj<br />
konkretnoj sastojini te asocijacije. Prema<br />
tome izbor karakterističnih vrsta<br />
jedne zajednice nije stvar slučajnog izbora,<br />
nego rezultat i dobrog poznavanja<br />
njihove autekologije. Karakteristične<br />
vrste pokazuju tipičnu<br />
formaciju asocijacije, mi bi<br />
rekli možda, njenu »optimalnu fazu«,<br />
dok u inicijalnoj i terminalnoj fazi ne<br />
mora biti prisutna ni jedna od karakte-<br />
66
Change language