Małopolska. Szlak Architektury Drewnianej
Małopolska. Szlak Architektury Drewnianej
Małopolska. Szlak Architektury Drewnianej
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
SZLAK<br />
ARCHITEKTURY<br />
DREWNIANEJ<br />
O Sz l a k u Ar c h i t e k t u ry Dr e w n i a n e j<br />
Kwiatoniu, Polanach, Owczarach,<br />
Hańczowej. Wspomnieć również należy<br />
o cerkwi greckokatolickiej św. Kosmy i<br />
Damiana z 1842 r. w Bartnem, która pełni<br />
obecnie funkcję filii Muzeum Budownictwa<br />
Ludowego w Szymbarku z ekspozycją łemkowskiej<br />
sztuki cerkiewnej i ludowej.<br />
Wśród zabytków niesakralnej architektury<br />
drewnianej w Małopolsce<br />
wyróżniają się dwory: w Goszycach,<br />
Laskowej, mieszczański dworek „Zacisze”<br />
w Miechowie i dwór w Dołędze ze starannie<br />
odtworzonym wnętrzem. Niezwykłymi zabytkami<br />
są też: karczma „Rzym” w Suchej<br />
Beskidzkiej oraz wille w Zakopanem wzniesione<br />
w stylu zakopiańskim, zwłaszcza<br />
uważane za najbardziej oryginalne pod<br />
względem architektonicznym: willa „Koliba”<br />
i willa „Pod Jedlami”.<br />
Jednymi z najbardziej interesujących obiektów<br />
na <strong>Szlak</strong>u <strong>Architektury</strong> <strong>Drewnianej</strong> są<br />
skanseny, w których prezentowane są zabytki<br />
ludowej kultury materialnej z różnych<br />
regionów Małopolski. Do najciekawszych<br />
należą: Nadwiślański Park Etnograficzny<br />
w Wygiełzowie (budownictwo drewniane<br />
Krakowiaków Zachodnich), Orawski Park<br />
Etnograficzny w Zubrzycy Górnej (budownictwo<br />
regionu Orawy), Sądecki Park<br />
Etnograficzny w Nowym Sączu (budownictwo<br />
Lachów Sądeckich, Pogórzan, Górali<br />
Sądeckich i Łemków Nadpopradzkich).<br />
Kolejną grupą obiektów drewnianych są<br />
zespoły zabytkowej zabudowy regionalnej,<br />
zachowanej w oryginalnych, historycznych<br />
układach przestrzennych. Przykładem<br />
mogą być relikty budownictwa jurajskiego<br />
zachowane w Ojcowie, a także pamiątki<br />
po XIX-wiecznym uzdrowisku z parkiem,<br />
willami i domami w tzw. stylu szwajcarskoojcowskim.<br />
Lanckorona urzeka układem<br />
urbanistycznym z 1366 r. z czworobocznym<br />
rynkiem i zabudową składającą się z charakterystycznych<br />
drewnianych domów<br />
z XIX w. W Zalipiu – malowanej wsi – zachował<br />
się XIX-wieczny zwyczaj zdobienia<br />
domów i sprzętów gospodarstwa domowego<br />
barwnymi wzorami kwiatowymi.<br />
W Uściu Solnym znajduje się niezwykła<br />
ulica – stoją przy niej stodoły o ścianach<br />
wyplatanych wikliną i krytych słomianą<br />
strzechą, pochodzące z 2. poł. XIX w. Nie<br />
sposób nie wymienić tu Chochołowa,<br />
zwanego „żywym skansenem”, swoistego<br />
rezerwatu podhalańskiego budownictwa<br />
drewnianego z XIX i 1.poł. XX w. Góralską<br />
zabudowę (w większości z ok. poł. XIX<br />
stulecia) zobaczymy także w Zakopanem<br />
przy ul. Kościeliskiej. Unikatem jest zabytek<br />
archaicznej kultury materialnej ziem górskich<br />
– zespół 56 szałasów pasterskich na<br />
Polanie Podkólne koło Jurgowa. Odwiedzić<br />
warto też Krynicę i Szczawnicę z zespołami<br />
XIX-wiecznej zabudowy uzdrowiskowej<br />
(m.in. drewnianymi willami wzniesionymi<br />
w stylu „szwajcarsko-tyrolskim”), a także<br />
Ciężkowice, gdzie przy rynku i przy sąsiednich<br />
ulicach ocalały pozostałości głównie<br />
XIX-wiecznej zabudowy podcieniowej, oraz<br />
Stary Sącz.<br />
Otwarty <strong>Szlak</strong><br />
<strong>Architektury</strong> <strong>Drewnianej</strong><br />
Koncepcja <strong>Szlak</strong>u <strong>Architektury</strong> <strong>Drewnianej</strong><br />
narodziła się przed dwudziestoma laty, niemniej<br />
dopiero od 2008 roku szlak stał się<br />
dostępny dla zwiedzających na szerszą ska-<br />
Książka do nabożeństwa (ŁO)
Change language