Zwrot cyfrowy w humanistyce - Repozytorium Centrum Otwartej Nauki
Zwrot cyfrowy w humanistyce - Repozytorium Centrum Otwartej Nauki
Zwrot cyfrowy w humanistyce - Repozytorium Centrum Otwartej Nauki
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Kazimierz Krzysztofek<br />
Kluczowa staje się umiejętność badania coraz bardziej zaawansowanych innowacji technologicznych<br />
pod kątem potrzeb konkretnych jednostek, społeczności, grup społecznych, kultur<br />
i różnych innych zbiorowości. W dzisiejszym społeczeństwie tworzenie bogactwa<br />
i miejsc pracy bazuje na innowacjach i nowych ideach, na naukach społecznych i nauce<br />
o organizacji, sztuce, nowych procesach biznesowych, trafianiu w potrzeby konsumentów<br />
związane z produkcją niszową, specjalistycznymi produktami i usługami nastawionymi na<br />
jakość życia, atrakcyjny design, odwoływanie się do indywidualnych gustów.<br />
Wiele firm urosło w siłę nie dlatego, że dokonały odkryć w fizyce, biologii molekularnej,<br />
biomedycynie czy chemii, lecz dzięki innowacyjności ludzkiej pracy i praktyk organizacyjnych<br />
dokonywanych w radykalnie nowy sposób. Do stworzenia potężnych innowacji<br />
techno-kulturowych w sieci: Google, YouTube, E-Bay, Facebook i wielu innych nie trzeba<br />
było inwestować w badania podstawowe. Dwaj studenci o relatywnie niewielkiej wiedzy<br />
matematycznej stworzyli potężny algorytm Google wart w szczytowym okresie $150 mld.<br />
Wystarczyła im wiedza logiczno-matematyczna na poziomie magisterskim (Master of Science).<br />
Radykalnie obniża się wiek wynalazców w zakresie technologii sieciowych. Innowacje<br />
są coraz częściej dziełem bardzo młodych ludzi – „dzieciaków-sieciaków”. Dlatego tak ważny<br />
jest dostęp do wiedzy młodocianych innowatorów, którzy nie mają środków, aby nabyć<br />
wartościową wiedzę. Liczy się nie tyle specjalizacja, ile integracja: synteza, design, wyobraźnia.<br />
To są „silniki tworzenia” – Engines of Creation, by użyć określenia Erica Drexlera z jego<br />
znanej książki o nanotechnologii. Nabiera ekonomicznej i kulturowej wagi nurt w naukach<br />
społecznych i humanistycznych nazywany psychologią, socjologią i antropologią kreatywności.<br />
Użytkownicy kreują własną przestrzeń autoregulacji. Stało się to możliwe dzięki upowszechnieniu<br />
smartfonów i innych urządzeń mobilnych. Użytkownik ma kontrolę nad ofertą<br />
handlową, wie kto i za ile oferuje dany towar – wystarczy zeskanować kod kreskowy<br />
i umieścić go na porównywarce cen. Przed epoką telefonii mobilnej można było „wciskać<br />
ciemnotę” producentom gdzieś w interiorach, ponieważ z powodu braku łączności nie byli<br />
zorientowani w cenach na rynku. Dziś każdy w tych interiorach ma komórkę i może się<br />
szybko zorientować w realiach cenowych 12 .<br />
Odchodzi do lamusa to, co nazywaliśmy digital divide, czyli luka cyfrowa dzieląca bogate,<br />
wykształcone oraz biedne, zapóźnione cywilizacyjnie społeczeństwa o wysokim odsetku<br />
analfabetów, w tym analfabetów komputerowo-sieciowych. Dziś w biednych krajach nie<br />
12<br />
Ciekawą i wielce wymowną ilustracją ekonomicznego empowerment za pośrednictwem IT jest handel liśćmi<br />
tytoniu w Internecie. To jest z jednej strony przykład na to, jak technologia wyprzedza prawo, z drugiej zaś, jak<br />
to prawo można ominąć unikając handlu wyrobami tytoniowymi, który jest nielegalny bez licencji i handlując<br />
właśnie liśćmi, co jest legalne, podobnie jak przetwarzanie tych liści – z użyciem …maszynek do makaronu – na<br />
krajankę tytoniową, z której robi się papierosy. Bez Internetu ten handel byłby znacznie utrudniony albo wręcz<br />
niemożliwy.<br />
42 <strong>Zwrot</strong> <strong>cyfrowy</strong> w <strong>humanistyce</strong>
Change language