maszyny górnicze 2/2011 - Instytut Techniki Górniczej KOMAG
maszyny górnicze 2/2011 - Instytut Techniki Górniczej KOMAG
maszyny górnicze 2/2011 - Instytut Techniki Górniczej KOMAG
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Rys.1. Ścięty kołnierz wtyku podczas badania złącza<br />
wtykowego na ciśnienie próbne<br />
Źródło: Dokumentacja fotograficzna <strong>KOMAG</strong>-u<br />
Tego rodzaju uszkodzenie występuje najczęściej<br />
w wyniku zadawania ciśnienia pulsującego i moŜe być<br />
efektem zastosowania niewłaściwego (zbyt kruchego)<br />
gatunku stali, względnie stali o niedostatecznej wytrzymałości<br />
na rozciąganie.<br />
Nawet zastosowany, właściwy pod względem składu<br />
chemicznego gatunek stali nie zawsze gwarantuje<br />
w pełni osiągnięcie wymaganych własności wytrzymałościowych.<br />
Istotny jest równieŜ zastosowany proces<br />
wytwarzania tej stali, decydujący o ostatecznych własnościach<br />
materiału.<br />
Warto w tym miejscu stwierdzić, Ŝe często pomijane<br />
badania składu materiałowego stali stosowanej do wytwarzania<br />
poszczególnych elementów wtyków mają istotne<br />
znaczenie przy kształtowaniu, a takŜe ocenie parametrów<br />
wytrzymałościowych.<br />
Opisane powyŜej problemy oraz sygnalizowane<br />
przez uŜytkowników i jednostki oceniające, liczne postulaty<br />
spowodowały, Ŝe zaistniała konieczność nowelizacji<br />
normy i dostosowania jej do potrzeb uŜytkowników<br />
oraz aktualnego stanu techniki.<br />
W 2010 roku dzięki zaangaŜowaniu finansowemu<br />
<strong>Instytut</strong>u <strong>Techniki</strong> Górniczej <strong>KOMAG</strong> oraz Ośrodka Badań,<br />
Atestacji i Certyfikacji OBAC sp. z o.o., jak równieŜ<br />
aktywności przedstawicieli firm: AGR Ewa Rojowiec<br />
Zakład Pracy Chronionej z Knurowa (producent przewodów<br />
hydraulicznych i armatury wysokiego ciśnienia)<br />
oraz FPHU BASTAR Mysłowice (producent przetyczek),<br />
rozpoczęto prace nad projektem nowej normy<br />
PN-G-32000 „Górnicze napędy i sterowania hydrauliczne<br />
– Złącza wtykowe – Wymagania”, dotyczącej złączy<br />
wtykowych, stosowanych głównie w instalacjach hydraulicznych<br />
maszyn i urządzeń górniczych.<br />
3. Wymagania dla złączy wtykowych w projekcie<br />
nowej normy<br />
ZałoŜeniem autorów projektu nowej normy było<br />
sformułowanie wymagań opisujących zarówno geome-<br />
tryczne, jak i materiałowe cechy konstrukcyjne złączy<br />
wtykowych, które obejmą swoim zakresem wszystkie<br />
stosowane we współczesnej technice górniczej typy<br />
hydraulicznych przewodów giętkich. Przyjęto, Ŝe wymagania<br />
wytrzymałościowe, stanowiące podstawę dla<br />
przeprowadzenia oceny zgodności dla złączy wtykowych,<br />
muszą być spójne z wymaganiami stawianymi<br />
przewodom (węŜom hydraulicznym), do łączenia których<br />
przeznaczone są dane złącza.<br />
W nowej normie przedstawiono wymagania dla złączy<br />
wtykowych, stosowanych do połączeń: węŜy dwuoplotowych<br />
według PN-EN 853:1999 oraz PN-EN 857:<br />
2002, a takŜe węŜy cztero- i wielooplotowych według<br />
PN-EN 856:2002 i R15 w pełnym zakresie oraz do ich<br />
łączenia z innymi urządzeniami hydraulicznymi, stosowanymi<br />
w górnictwie podziemnym [3]. W normie zdefiniowano<br />
złącze jako połączenie wtyku i gniazda zabezpieczone<br />
przetyczką i uszczelnione pierścieniem<br />
uszczelniającym o przekroju kołowym z pierścieniem<br />
oporowym oraz poszerzono typoszereg wielkości złączy<br />
wtykowych wprowadzając dziewięć wielkości złączy:<br />
DN6, DN10, DN12, DN19, DN25, DN31, DN38,<br />
DN51, DN63.<br />
Określono takŜe maksymalne ciśnienia robocze dla<br />
złączy wtykowych, przedstawione w tabeli 1.<br />
Tworząc projekt normy autorzy zaproponowali ogólną<br />
postać konstrukcyjną złącza wtykowego, co przedstawiono<br />
na rysunku 2.<br />
Z uwagi na szereg rozwiązań konstrukcyjnych oraz<br />
wykonań złączy wtykowych, w projekcie nowelizowanej<br />
normy PN-G-32000 dokonano podziału złączy, ze względu<br />
na wykonanie wytrzymałościowe, rozróŜniając:<br />
54 MASZYNY GÓRNICZE 2/<strong>2011</strong><br />
−<br />
−<br />
−<br />
złącze standardowe,<br />
złącze w wykonaniu wzmocnionym,<br />
złącze w wykonaniu cięŜkim.<br />
RozróŜniono takŜe odmiany konstrukcyjne poszczególnych<br />
elementów złącza:<br />
−<br />
−<br />
−<br />
wtyk:<br />
−<br />
−<br />
bez rowka demontaŜowego,<br />
z rowkiem demontaŜowym,<br />
gniazda:<br />
−<br />
−<br />
gniazdo o zewnętrznym prostokątnym przekroju<br />
poprzecznym,<br />
gniazdo o zewnętrznym kołowym przekroju poprzecznym,<br />
przetyczki:<br />
−<br />
−<br />
−<br />
zwykła,<br />
dwugniazdowa,<br />
czterogniazdowa,<br />
− typu C,<br />
− typu H.