Knjiga u pdf. formatu - PALGO centar

LOKALNI EKONOMSKI RAZVOJ Zašto su jedne opštine dobitnici, a druge gubitnici tranzicije
Grafikon 1:
DA LI JE VAŠA OPŠTINA RAZVILA ILI JOŠ UVEK
RAZVIJA NEKI OPŠTINSKI ILI MEĐUOPŠTINSKI
STRATEŠKI/AKCIONI PLAN
Ne
13%
Da
87%
Izvor: Neobjavljeno istraživanje Tima za sprovođenje strategije za smanjenje siromaštva
potpredsednika Vlade Republike Srbije iz aprila 2007. godine.
Strateški plan lokalnog ekonomskog razvoja ima ulogu veze između sadašnjosti i budućnosti. 34 Zato još
pre pristupanja njegovoj izradi mora postojati svest o potrebi i svrsi strateškog plana lokalnog ekonomskog
razvoja, kao i snažna politička volja da se on i primeni. Moraju postojati i volja i sposobnost da se u
proces izrade plana, makar na nivou konsultacija, uključe svi oni koji imaju šta da kažu na tu temu.
Nažalost, nisu retke opštine u Srbiji koje su donele strateški plan lokalnog ekonomskog razvoja u čijoj
izradi nije učestvovao nijedan privrednik. S druge strane, postoje i opštine u kojima proces izrade strateškog
plana vode saveti za ekonomski razvoj ili slična tela, u kojima ravnopravno učestvuju funkcioneri
lokalnih samouprava, zaposleni u upravi, privrednici i stručnjaci. Prema podacima iz istraživanja u sklopu
projekta „Preduzetnička Srbija”, koji su sprovodili UNDP, Ministarstvo privrede i Stalna konferencija gradova
i opština, i koje je predstavljeno u aprilu 2007. godine, čak 82% regionalnih agencija za mala i srednja
preduzeća učestvovalo je u izradi planova lokalnog ekonomskog razvoja u opštinama koje one pokrivaju.
Prosečan broj aktera uključenih u izradu strateških planova u 31 opštini sa kojima je radio program USAID/
MEGA iznosi 83. Ipak, podatak o rasponu broja učesnika u ovom procesu je interesantniji od samog proseka
– u Pirotu je taj broj bio 7, u Paraćinu 12, u Vršcu i Pančevu 200, a u Vranju čak 500.
U sistemima u kojima se strateški planovi donose da bi se i primenili, izrada strategija lokalnog ekonomskog
razvoja je naglašeno multisektorski i multidisciplinarni zadatak. Prema istraživanju Međunarodne
asocijacije gradskih/okružnih menadžera, 35 u Sjedinjenim Američkim Državama u čak 77% slučajeva predstavnici
privrednih komora učestvuju u izradi ovih strategija, privrednici neposredno učestvuju u 55% slučajeva,
savetodavni odbori građana u 50%, javno-privatna partnerstva u 41%, državni organi u 30%, javna
preduzeća u 29% i privatne fondacije za ekonomski razvoj u 22% slučajeva.
Sastavni deo procesa strateškog planiranja je donošenje nekih teških odluka – koji od mogućih pravaca
razvoja su prioritet, a koji nisu. Šta uraditi već sutra, a šta kasnije, kada se za to steknu uslovi. I na
kraju, potrebno je definisati konkretne projekte koji će se sprovoditi da bi strateški plan dao rezultate.
36
34 U Srbiji se ovi planovi donose na rokove od četiri, pa sve do 18 godina (u Pančevu). Ipak, najčešći rok važenja je 10 godina.
35 Bartik, T., “Local Economic Development Policies”, str. 2.