Knjiga u pdf. formatu - PALGO centar

LOKALNI EKONOMSKI RAZVOJ Zašto su jedne opštine dobitnici, a druge gubitnici tranzicije
Ono što se zaboravlja jeste da svaku dažbinu, na kraju krajeva, plate sami građani, i to tako što privredni
subjekti na građane kao krajnje kupce prevaljuju povećane troškove zbog novih ili uvećanih javnih nameta.
Pored toga, rezultat prevelikog opterećenja onih koji stoje bolje, a poštede onih koji stoje lošije,
može da bude to da se prvi demotivišu da ulažu ili se čak dovedu u finansijske probleme, a da oni koji su
pošteđeni svejedno propadnu. Ovim se svakako ne čuva socijalni mir. Zbog toga je uloga kancelarije za
privredu naročito delikatna: ona ne samo da treba da se bori za što manje opterećenje privrede i što veće
subvencije i ulaganja u infrastrukturu već treba, zajedno sa odeljenjem za finansije, da iznađe optimalan
odnos oporezivanja različitih tipova preduzeća.
4.4. Upravljanje komunalnim uslugama
Obim i kvalitet komunalnih usluga su među ključnim faktorima koji određuju atraktivnost svake sredine
za investicije, kao i konkurentnost lokalne privrede spram privreda drugih lokaliteta. Sredina koju karakteriše
razgranata mreža dobro održavanih lokalnih puteva, mogućnost jednostavnog priključenja na
vodovodnu i kanalizacionu mrežu, dostupnost daljinskog grejanja, opremljenost sistemima za preradu
otpadnih voda i efikasan sistem prikupljanja i odnošenja čvrstog otpada daleko je poželjnija destinacija za
investicije od sredine u kojoj većina ovih mogućnosti nije na raspolaganju.
Kada su ove usluge dostupne i u industrijskim zonama, onda su te zone samo na korak do takozvanog
statusa „ključ u ruke”, koji označava mogućnost da se sa privrednom aktivnošću može početi u najkraćem
roku nakon izbora lokacije. Ako se one nadograde i funkcionalnim sistemom javnog prevoza, koji zadovoljava
potrebe privrede u određenoj sredini povezujući i industrijske zone sa rezidencijalnim, time se šalje
snažan signal investitorima da se radi o lokalnoj sredini spremnoj da aktivno servisira potrebe privrede.
U osnovne komunalne delatnosti spadaju: prečišćavanje i distribucija vode; prečišćavanje i odvođenje
atmosferskih i otpadnih voda; proizvodnja pare i tople vode i snabdevanje njima (daljinsko grejanje); prevoz
putnika u gradskom i prigradskom saobraćaju; prikupljanje i zbrinjavanje komunalnog otpada; održavanje
čistoće na javnim površinama; uređenje i održavanje parkova, zelenih i rekreacionih površina; održavanje
ulica, puteva i drugih javnih površina; javna rasveta; uređenje i održavanje groblja i sahranjivanje.
Razlog zbog koga ovde nisu razdvojene one komunalne delatnosti koje su od isključivog interesa za privredne
aktivnosti od onih koje su od značaja za građane (kao što je održavanje parkova, na primer) jeste to
što je za atraktivnost neke sredine za investicije važan celokupan kvalitet života koji ona može da ponudi,
a ne samo direktan servis privredi.
Ključne karakteristike pružanja komunalnih usluga značajne za konkurentnost lokalne privrede su sledeće:
1. Obim komunalnih usluga – Različite jedinice lokalne samouprave, pre svega u zavisnosti od njihove
veličine i finansijske snage, pružaju različiti obim komunalnih usluga. Nisu retke opštine koje u svom asortimanu
komunalnih usluga nemaju preradu otpadnih voda, nemaju gradski prevoz, nemaju daljinsko grejanje...
Odlučivanje o obimu komunalnih usluga koje će biti deo asortimana ponude neke opštine zahteva
pažljivo odmeravanje troškova uvođenja nove usluge i koristi koje će od toga nastati.
40
Uvek je važno imati u vidu koje kategorije stanovnika i poreskih obveznika će imati koristi od uvođenja
nove usluge, a koje će platiti cenu tog uvođenja. Uvođenje gradskog prevoza je dobar primer za to.