You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
12<br />
Bota Rreshteri<br />
redaktor: Arsim Buxhovi<br />
e-mail: arsim.buxhovi@gazetaexpress.com<br />
tel: 038 76 76 76 fax: 038 76 76 78<br />
Moska përfundimisht ndryshoi<br />
mendje të mërkurën, kur u pajtua<br />
me një deklaratë joobliguese<br />
që shpreh “shqetësimin e thellë<br />
për përkeqësimin e situatës në<br />
Siri”, dhe tërthorazi kërcënon “për<br />
hapa të mëtejmë”, nëse presidenti<br />
al-Assad nuk i përmbahet planit<br />
paqësor të propozuar nga i dërguari<br />
i Ligës Arabe dhe i OKB’së, Kofi<br />
Annan.<br />
Hezitimi i Rusisë për t’i dhënë<br />
perëndimit një çek blanko refl ekton<br />
një frikë të thellë të dorëzimit<br />
të terrenit kryesor dhe të fundit në<br />
rajon që nga epoka sovjetike, ku që<br />
nga kryengritjet e Pranverës Arabe<br />
po shfaqet një bilanc i ri i fuqive.<br />
Që nga vitet e 70’a Moska ka<br />
mbajtur lidhje të ngushta ekonomike,<br />
politike e ushtarake me<br />
elitën qeveritare të Damaskut.<br />
Kompanitë ruse të armëve ende<br />
mbesin furnizuesit kryesorë të<br />
ushtrisë siriane, ndërkaq marina<br />
ruse vazhdon të mbajë një bazë të<br />
saj në bregdetin mesdhetar sirian,<br />
në Tartus. Kjo është baza e vetmja<br />
detare ruse jashtë ish-Bashkimit<br />
Sovjetik.<br />
Paralelisht, me rënien e regjimit<br />
të Moammar Gaddafi’t në Libi,<br />
Kremlini humbi aleatët kryesorë<br />
në Lindjen e Mesme, kështu që<br />
lidhjet e Moskës me Assad’in u<br />
bënë edhe më të rëndësishme.<br />
“Raporti mes Sirisë dhe Rusisë<br />
paraqet mbetjen e fundit të<br />
politikave sovjetike në Lindjen e<br />
Mesme. Po të mos ishte Bashar al-<br />
Assad dhe Siria, kush do të ishte<br />
atje në një vijë me Rusinë? Askush.<br />
Kjo pra është pika e fundit e<br />
prezencës post-sovjetike në rajon.<br />
Është shumë vështirë për Putinin<br />
dhe për elitën ruse që ta pranojë<br />
këtë gjë”, sqaron eksperti për politikë<br />
të jashtme në Carnegie Center,<br />
në Moskë, Aleksey Malashenko.<br />
Rusia ka vënë dy herë veto ndaj<br />
rezolutave të Këshillit të Sigurimit<br />
të cilat do të dënonin aksionet bru-<br />
tale të Assad’it, dhe që mbështeteshin<br />
nga fuqitë perëndimore<br />
dhe nga Liga Arabe. Madje, sipas<br />
OKB’së si pasojë e këtyre sulmeve<br />
janë vrarë mbi 8,000 civilë.<br />
Rusia, po ashtu, nuk ka ndërprerë<br />
armatosjen e Sirisë. Përderisa<br />
konfl ikti në Siri po thellohet,<br />
të dhënat e plota të furnizimit me<br />
armë mbeten të paqartë. Por, Instituti<br />
Ndërkombëtar për Kërkime<br />
Paqësore, me seli në Stockholm,<br />
vlerëson se mes viteve 2007-2011<br />
pjesëmarrja e Rusisë në importin<br />
e armëve në Siri ka qenë 72<br />
përqind. Sipas po këtij instituti,<br />
Rusia planifi kon që atje të dërgojë<br />
36 aeroplanë luftarakë e trajnues<br />
të tipit Yak-130, si dhe aeroplanë<br />
MIG-29M2. Vetëm kontrata për<br />
Yak-130 vlen 550 milionë dollarë.<br />
Megjithëkëtë, preokupimi më i<br />
madh rus është ruajtja e ndikimit<br />
17 akuza kundër rreshterit Bayles<br />
i ushtrisë amerikane, Robert<br />
Bayles, do të ngarkohet me 17 akuza<br />
për vrasjen e civilëve afganë. Mediat<br />
amerikane, të cilat citojnë një “zyrtar<br />
amerikan”, njoftuan se, sipas tij, përveç<br />
kësaj në mesin e akuzave të tjera ndaj<br />
Bayles hyjnë edhe gjashtë pika, të cilat<br />
kanë të bëjnë me vrasje në tentativë, si dhe<br />
politik në rajonin që po ndryshon<br />
me shpejtësi të madhe, pas revolucioneve<br />
në Tunizi, Egjipt dhe Libi.<br />
“Më të rëndësishëm se faktorët<br />
ekonomikë janë ata politikë, sepse<br />
Lindja e Mesme po merr formë të<br />
re. Ekziston një situatë e re në Magreb<br />
dhe një bilanc i ri i fuqive atje.<br />
Egjipti s’po zhduket në aspektin<br />
politik, por roli i tij po bëhet më<br />
i vogël. Ekziston një rend i ri në<br />
rajon, dhe Rusia nuk është indiferente<br />
ndaj kësaj gjëje”, thekson<br />
Aleksander Konovalov, president<br />
i Institutit për Analiza Strategjike<br />
në Moskë.<br />
Megjithatë, ka pasur sinjale se<br />
Moska po e zbutë pozitën e saj. Të<br />
hënën Rusia iu bashkua thirrjeve<br />
të Komitetit Ndërkombëtar të<br />
Kryqit të Kuq për armëpushim të<br />
menjëhershëm njëditor prej dy<br />
orësh nga të “gjitha grupet e ar-<br />
gjashtë akuza për sulm të rëndë, braktisje<br />
të detyrës dhe shkelje të ligjit ushtarak.<br />
Ndryshe, rreshteri Bayles akuzohet se në<br />
mëngjesin e 11 marsit ka braktisur bazën<br />
e tij në Afganistanin jugor, dhe pastaj ka<br />
shkuar në dy fshatra afgane, ku ka vrarë<br />
nëntë fëmijë dhe shtatë të rritur. Disa prej<br />
të vrarëve pastaj ua , ka djegur trupat.<br />
matosura”. Për më tepër, ministri<br />
i Jashtëm rus, Sergey Lavrov, përdori<br />
të martën një gjuhë të ashpër<br />
dhe tepër kritike ndaj Assad’it.<br />
“Ne besojmë se udhëheqja siriane<br />
reagoi në mënyrë të gabueshme<br />
ndaj shfaqjes së protestave<br />
të para paqësore, dhe ajo është<br />
duke bërë shumë, tepër shumë<br />
gabime”, tha Lavrov për radion<br />
‘Kommersant-FM’.<br />
“Fatkeqësisht, kjo ka bërë që<br />
konfl ikti të arrijë në këtë fazë të<br />
egër”, shtoi ai.<br />
Të mërkurën, ndërkaq, Lavrov<br />
deklaroi se Moska e mbështet<br />
plotësisht deklaratën e re të<br />
OKB’së, duke sqaruar se “gjëja më<br />
e rëndësishme është se aty s’ka ultimatume”.Moska<br />
insiston se secila<br />
rezolutë që kërkon armëpushim<br />
duhet të respektohet, si nga opozita<br />
ashtu edhe nga forcat e Assad’it.<br />
E shtunë, 24 mars 2012<br />
E FRIKESON HUMBJA E S<br />
Në përpjekje për të<br />
fi tuar mbështetjen<br />
ruse, fuqitë perëndimore<br />
këtë javë<br />
kanë qarkulluar një<br />
projektdeklaratë të<br />
zbutur të Këshillit të<br />
Sigurimit për trazirat<br />
në Siri.<br />
Nga ana tjetër, Departamenti<br />
Amerikan i Shtetit kumtoi se forcat<br />
e Assad’it duhet të jenë të parat<br />
në ndaljen e përdorimit të forcës,<br />
sepse ato “bartin përgjegjësinë<br />
kryesore për dhunë”.<br />
Sipas analistëve, bashkëpunimi<br />
potencial i Rusisë me Perëndimin<br />
lidhur me Sirinë është penguar për<br />
shkak të rezultateve që prodhuan<br />
aksionet e NATO’s në Libi - nën<br />
mandat të OKB’së. Në fakt, Moska<br />
frikësohet se Perëndimi dhe<br />
shtetet arabe, që duan dorëzimin e<br />
Assad’it, mund të përdorin ndonjë<br />
rezolutë të OKB’së për imponimin<br />
e zgjidhjeve të tyre për Sirinë, pa e<br />
pyetur fare Rusinë.<br />
Moska ishte pajtuar me zonën e<br />
ndalim-fl uturimit në Libi, atëherë<br />
kur nuk e përdori veton e saj në<br />
Këshillin e Sigurimit. Por, më<br />
vonë, ajo e akuzoi NATO’n për