Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
E shtunë, 24 mars 2012<br />
Një pjesë po i kërkojnë dhe Merkelit në veçanti, dhe partive<br />
konservatore në Parlamentin europian në përgjithësi, që<br />
të distancohen prej praktikave të Orbanit. Mirëpo, sulmet<br />
e kritikat nga brenda kampeve ideologjike nuk janë një<br />
praktikë e njohur në politikën europiane.<br />
E kemi tepruar kur<br />
kemi folur për regjimin<br />
e Orbanit? Asnjë çik<br />
Mustafa Nano<br />
Vizita e Kryeministrit tonë në Hungari, ku u ftua<br />
dhe u prit nga homologu i tij, Victor Orban, ndolli<br />
natyrshëm vëmendjen e mediave të Tiranës, sidomos<br />
të atyre që janë kritike me pushtetin, të cilat<br />
e përshkruan ngjarjen si një takim diktatorësh. U<br />
përcoll mesazhi pra, se Kryeministri hungarez, Victor<br />
Orban, po ndërton një regjim që s’ka lidhje me<br />
demokracinë e me praktikat ‘rule of law’, dhe se ai<br />
është macja e zezë e Europës. Tek-tuk këto kritika<br />
janë parë si teprime, që kanë synuar të shfryjnë<br />
disi faktin që Orbani e priti me pompë të madhe<br />
Berishën. Tani, që Orbani i bëri një pritje të mirë<br />
Berishës, kjo s’mund të mohohet (e në fakt, s’e ka<br />
mohuar askush); por duhet thënë se në komentet<br />
mbi Orbanin nuk kanë pasur asnjë teprim. Madje,<br />
duhet thënë e kundërta. Shtypi ynë nuk u fokusua<br />
ashtu si duhet në fenomenin ‘Orban’, që – ata që<br />
janë të informuar e dinë mirë këtë gjë – është shumë<br />
më problematik sesa mendohet në Shqipëri.<br />
Victor Orban fitoi zgjedhjet parlamentare në<br />
vitin 2010. Në maj, Orbani u votëbesua si Kryeministër<br />
nga mbi 260 deputetë të vetët në një<br />
Parlament me 386 vende. Siç shihet, bëhej fjalë<br />
për një mazhorancë, që e lejonte atë deri dhe të<br />
ndryshonte Kushtetutën. Dhe ai bëri pikërisht këtë<br />
gjë. Hungaria ka tanimë një Kushtetutë të re të stilit<br />
orban-ian (është miratuar vjet në prill, dhe ka<br />
hyrë në fuqi qysh në janar të këtij viti). Është një<br />
Kushtetutë, ku bien në sy nënvizime autoritariste<br />
e nacionaliste. Hungaria përkufi zohet në ligjin e ri<br />
themeltar të shtetit, jo më si Republika e Hungarisë,<br />
por thjesht si Hungaria, dhe ky përcaktim, tok me<br />
përcaktimin se krishterimi është vlerë konstituive<br />
e kombit hungarez e me përcaktime të tjera të këtij<br />
lloji, krijojnë bazat për një diskriminim të pakicave<br />
të tjera etnike, që nuk e gjejnë veten të përfshirë te<br />
nocioni ‘Hungari’. Në fi llim mund të fl itej për një<br />
diskriminim në teori, por tanimë është fjala për<br />
një diskriminim në praktikë. Viktimat më të para<br />
e më të kollajta janë romët, të cilët kapin shifrën<br />
e 700 mijë vetëve në Hungari. Nuk ka ditë që ata<br />
të mos dhunohen nga banda të një partie ultra të<br />
djathtë, Jobbik. Kjo e fundit është në opozitë sot,<br />
por Fidesz, d.m.th partia në pushtet nuk bën asgjë<br />
për shkurajuar banda të tilla; madje, sipas një shkrimi<br />
të gazetës italiane “La Repubblica”, bën çmos<br />
t’i bëjë të vetat teoritë e frymëzimet doktrinore të<br />
kësaj partie ksenofobe. Në këto rrethana po ndodh<br />
që në shkolla të ketë një veçim e izolim të romëve.<br />
Ndërsa policia, sa herë këta të fundit kanë nevojë,<br />
ose nuk shkon, ose shkon për të bërë sehir.<br />
Problemet nuk mbarojnë me Kushtetutën. Me të,<br />
fi llojnë. Madje, tendencat e praktikat e kontrollit<br />
të mass-media-s nga ana e pushtetit kanë fi llu-<br />
ar shumë më përpara se të hartohej e miratohej<br />
Kushtetuta e re. Një nga aksionet e para në fushën<br />
legjislative të Victor Orban-it ka qenë miratimi i një<br />
pakete mbi mass-media-n. Ai ka krijuar – kjo duket<br />
e papërfytyrueshme, por është e vërtetë – një autoritet<br />
nacional të kontrollit të informacionit, të cilit<br />
(autoritetit) i njeh të drejtën për të penguar informacionin<br />
që gjykohet se është në dhunim të ca rregullave<br />
të caktuara, e për të sanksionuar gazetarët<br />
që e bëjnë këtë informacion. Agjencitë publike të<br />
informacionit, dhe mediat e këtij lloji (si televizioni<br />
publik) janë spastruar nga gazetarët mistrecë, dhe<br />
janë në dorë të gazetarëve që mbështesin regjimin.<br />
Janë pushuar nga puna një mijë gazetarë.<br />
Në Budapest verifi kohen pothuaj të njëjtat probleme<br />
që kemi në Tiranë, veçse në një formë jo<br />
kaq brutale (fjala vjen, as mund ta mendojë njeri<br />
që në qendër të Budapestit të qëllohet me armë<br />
mbi opozitën). Orbani ka nisur qysh në krye të<br />
herës një sulm mbi të gjitha institucionet publike<br />
e shtetërore, e mbi pushtetet e tjera. Këshilli i Europës<br />
dënoi me një deklaratë më 19 mars faktin që<br />
qeveria hungareze ka krijuar një agjenci a strukturë<br />
të vetën, e cila ka për detyrë të kontrollojë sistemin<br />
e drejtësisë, dhe në krye të kësaj strukture është një<br />
grua, mikeshë e familjes së Kryeministrit. Përveç<br />
kësaj, për të bërë dalje ca gjyqtarë ‘jashtë kontrollit’<br />
e për të marrë nën komandë ca gjykata të rëndësishme,<br />
mazhoranca ka miratuar një ligj, me anë të<br />
të cilit detyrohen të dalin në pension gjyqtarët që<br />
janë mbi 62 vjeç.<br />
Sa për në Parlament, atje Orban-i bën ç’të dojë,<br />
pasi ka dhe 2/3 e votave. Nëse ka një projektligj,<br />
që i duhet shpejt e shpejt i miratuar, ai e injoron<br />
axhendën parlamentare, dhe e fut me procedurë<br />
të përshpejtuar. Dhe është Parlamenti që e ka<br />
ndihmuar për të vënë në jetë të gjithë projektin e<br />
vet autoritarist. Aty janë miratuar shkurtimet nga<br />
puna të opozitarëve, gjë që është maskuar pas ligjesh<br />
e projektligjesh, ndërtimi i një administrate<br />
publike të mbushur me militantë partie, e deri te<br />
miratimi i Kushtetutës së re.<br />
E bukura është se armiku më i madh i Orban-it<br />
në këtë paudhësi nuk është BE-ja, që ka reaguar në<br />
mënyrë të ndrojtur, por ekonomia e vendit, që po<br />
heq prej krizës, prej borxhit publik e prej default-it.<br />
BE-ja dhe FMN-ja kanë bërë gati një fond prej 15-<br />
20 miliardë eurosh për qeverinë e Orban-it, dhe të<br />
dyja këto organizata janë nën presion që këtë kredi<br />
ta lidhin me kushte të caktuara. Mirëpo, Orban-i<br />
nuk po lëshon pe (“Nuk jemi koloni; ligjet tona do<br />
t’i bëjmë vetë”, vijon të thotë ai), dhe në këto rrethana<br />
të gjithë janë në pritje të qëndrimeve të BE-së.<br />
Një pjesë po i kërkojnë dhe Merkelit në veçanti,<br />
dhe partive konservatore në Parlamentin europian<br />
në përgjithësi, që të distancohen prej praktikave<br />
të Orbanit. Mirëpo, sulmet e kritikat nga brenda<br />
kampeve ideologjike nuk janë një praktikë e njohur<br />
në politikën europiane. Prandaj, shpresa mbetet te<br />
një reagim i BE-së. Që deri tani, e thamë, ka qenë i<br />
matur dhe i kujdesshëm.<br />
BIG<br />
BROTHER 5<br />
ËSHTË<br />
KËTU!<br />
Big Brother 5 për tërë<br />
edicionin ju kushton vetëm 7€,<br />
për të gjithë abonuesit e<br />
TV Digjital IPKO.<br />
Për më shumë informata<br />
vizitoni dyqanet e IPKO-së.<br />
3
Change language