Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
E shtunë, 24 mars 2012 25<br />
Fjalët e Botës<br />
Sjellja e tyre vazhdon<br />
të vrastare dhe<br />
plotësisht e papranueshme<br />
në sytë e botës.<br />
legjitimitetit të tyre demokratik. Pierre<br />
Manent, në librin e tij Një botë përtej<br />
politikës, shkruan se “europianët janë<br />
përfshirë në një aventurë të pasigurt<br />
për të ndërtuar një demokraci pa një<br />
popull”. Sipas tij, ndërsa “amerikanët<br />
duket se gjithnjë e më shumë e identifi<br />
kojnë çdo gjë që ata bëjnë (dhe çdo<br />
gjë që ata janë) me demokracinë, europianët<br />
përpiqen t’i ndajnë virtytet e<br />
tyre demokratike nga të gjitha karakteristikat<br />
e tjera të tyre dhe, në këtë<br />
mënyrë, të shkëputen nga mëkatet e<br />
tyre të së kaluarës”.<br />
Edhe pse Bashkimi Europian mund<br />
të mendohet se është bërë sot “blloku<br />
më i madh ekonomik dhe unioni<br />
më i madh demokratik, i përbërë nga<br />
gjysmë milliard njerëz”, BE-ja ndoshta<br />
nuk do të jetë asnjëherë në gjendje të<br />
sigurojë atë unitet në marrjen e vendimeve<br />
që e gjejmë në Shtetet e Bashkuara,<br />
ose në të gjitha fuqitë e mëdha<br />
tradicionale, sidomos kur është fjala<br />
për krijimin dhe zbatimin e një politike<br />
të përbashkët europiane të jashtme<br />
dhe të sigurisë, e cila t’i shërbente<br />
një interesi të përbashkët europian.<br />
Arsyeja është e thjeshtë: nuk ka një<br />
“interes kombëtar europian”. Në fushën<br />
e politikës së jashtme, BE-së i<br />
mungon ajo çfarë Robert Schuman e<br />
quante “solidaritet de facto”. Në Bashkimin<br />
Europian nuk gjen as kohezion<br />
të brendshëm apo solidaritet, dhe as<br />
vullnet politik për të patur një politikë<br />
të përbashkët europiane të jashtme<br />
apo të sigurisë. Kjo e bën Bashkimin<br />
Europian esencialisht inefektiv dhe<br />
legjitimon shqetësimin real që ndërsa<br />
Ballkani po europianizohet gjithnjë<br />
e më shumë, vetë Europa mund të<br />
ballkanizohet.<br />
Me gjithë arritjet e mëdha në drejtim<br />
të një integrimi gjithnjë e më të<br />
thellë ekonomik, politik, juridik dhe<br />
social, Bashkimi Europian vazhdon<br />
të mbetet një grupim vendesh tepër<br />
heterogjene, pa objektiva afatmesme<br />
dhe afatgjata, të cilat të përputheshin<br />
në çdo rast me interesat dhe objektivat<br />
e veçanta të shteteve anëtare.<br />
Paradoksi i një Europetë tillë është,<br />
siç vë në dukje Brzezinski, se “Komuniteti<br />
Europian, me zgjerimin e tij, u<br />
vetequajt Bashkimi Europian. Por,<br />
ajo që ka ndodhur në të vërtetë është<br />
se, si rrjedhojë e zgjerimit, Bashkimi<br />
Europian është bërë Komuniteti<br />
Europian”. Për arsyet e mësipërme,<br />
BE-ja ka sot një aftësi të kufi zuar për<br />
të vepruar si një organizëm i vetëm<br />
politik. Ndërsa në nivelin e shteteve të<br />
veçanta Europa vazhdon të jetë vitale,<br />
kolektivisht ajo është shumë më pak<br />
WILLIAM HAGUE,<br />
sekretar i Jashtëm britanik,<br />
për sanksionet e vendosura<br />
të premten ndaj katër<br />
anëtarëve të familjes së<br />
Bshar al-Assad, përfshirë<br />
këtu gruan e tij Asma, dhe<br />
ndaj tetë ministrave të<br />
qeverisë siriane.<br />
se shuma e pjesëve të saj.<br />
Aktualisht, Bashkimi Europian<br />
ndodhet në një udhëkryq të tillë, në<br />
të cilin ai ende nuk di se ç’drejtim<br />
duhet të marrë për të vazhduar më<br />
tej. Arsyet për të qenë pesimistë për<br />
të ardhmen e tij janë po aq të shumta<br />
dhe të rëndësishme sa edhe ato që<br />
motivojnë optimizmin e disave. Kriza<br />
aktuale e Eurozonës dhe ndikimi i saj<br />
në ekonominë europiane dhe atë globale<br />
na bën të mendojmë se Projekti<br />
Europian edhe mund të dështojë.<br />
Qysh në kohën kur në Bon, në Paris<br />
dhe në Bruksel fi lluan të mendojnë<br />
seriozisht dhe të planifi kojnë krijimin<br />
e euros, si monedhë e përbashkët e<br />
vendeve të BE-së, Gjermania, e cila<br />
përfaqëson ekonominë më të fuqishme<br />
në Europë dhe kondiserohet si<br />
“shkëmbi” i Unionit Monetar Europian,<br />
nuk e fshihte shqetësimin e vet<br />
se, me euron, një krizë fi nanciare në<br />
Europë do ta “ngrinte” ekonominë e<br />
saj. Kancelari gjerman në atë kohë,<br />
Helmut Kohl, paralajmëronte se,<br />
nëqoftëse për anëtarësimin në Eurozonë<br />
nuk viheshin kushte dhe nuk<br />
zbatoheshin rregulla strikte, unioni i<br />
ri monetar do të ishte i paqëndrueshëm.<br />
Me krijimin e aurozonës, në<br />
vitin 1999, Milton Friedman, fituesi<br />
i Çmimit Nobel në ekonomi (më<br />
1976), paralajmëroi se euro nuk do<br />
të mund t’i rezistonte krizës së parë<br />
ekonomike në Europë. Kriza e sotme<br />
fi nanciare dëshmon se Kohl dhe Friedman<br />
kishin plotësisht të drejtë.<br />
Londra, gjithashtu, e shqetësuar për<br />
fatin e ekonomisë britanike, nëse ajo<br />
do të hiqte dorë nga monedha e saj e<br />
fortë, vazhdon të refuzojë hyrjen në<br />
Eurozonë. Kohët e fundit, madje, në<br />
Britaninë e Madhe, janë intensifi kuar<br />
zërat e atyre që kërkojnë daljen e<br />
vendit të tyre edhe nga vetë Bashkimi<br />
Europian.<br />
Unë mendoj se vizioni i Hygosë për<br />
“Shtetet e Bashkuara të Europës”, sado<br />
i iluminuar që është, nuk ka gjasa të<br />
materializohet në një kontinent, i cili,<br />
pavarësisht paqes së gjatë dhe prosperitetit<br />
të arritur qysh nga mbarimi i<br />
Luftës së Dytë Botërore, vuan një krizë<br />
strukturore, një krizë legjitimiteti dhe,<br />
ipso facto, dëshmon defi citin demokratik<br />
të Bashkimit Europian. Nëse<br />
integrimi europian nuk thellohet në<br />
drejtim të federalizimit të Europës,<br />
mund të ndodhë që pesha dhe roli i<br />
kontinentit tonë në ekonominë dhe<br />
në politikën globale të bien përballë<br />
Amerikës, Kinës dhe fuqive të tjera që<br />
po ngrihen.<br />
(Mapo.al)<br />
Mendimi im është se në<br />
vitin 2013 do të na<br />
nevojitet një forcë e<br />
konsiderueshme luftarake.<br />
GJENERALI JOHN R. ALLEN,<br />
komandant i Forcave<br />
Ndërkombëtare të Sigurisë<br />
dhe Asistimit (ISAF), në<br />
Afganistan, lidhur me<br />
nevojën e prezencës<br />
ushtarake amerikane gjatë<br />
vitit të ardhshëm.<br />
Është ky një hap i<br />
madh, shumë i<br />
madh, për demokracinë.<br />
SOUMAILA CISSE,<br />
ish-ministër i shtetit<br />
perëndimor afrikan Mali, ku<br />
përmes një grusht-shteti<br />
të enjten është rrëzuar<br />
qeveria e presidentit<br />
Amadou Toumani Toure.<br />
Ta shënosh 100 vjetorin<br />
e pavarësisë me libra!<br />
Naim Berisha<br />
Shpeshherë këto ditë e kemi<br />
dëgjuar togfjalëshin “100 vjetori<br />
i pavarësisë”. Muaji janar<br />
ishte muaj feste në shumë<br />
vende në mbarë trojet shqiptare,<br />
në mënyrë solemne<br />
fi lluan aktivitetet për këtë jubile.<br />
Këtë vit bëhen 100 vjet<br />
nga shpallja e pavarësisë së<br />
Shqipërisë, kremtohet rruga<br />
e gjatë kombëtare me shumë<br />
peripeci për shtetëndërtim<br />
dhe shtetëformim. Rëndësinë<br />
e këtij përvjetori jubilar e<br />
dëshmon fakti se këshillin<br />
organizativ që merret me<br />
organizimin e aktiviteteve festuese<br />
e udhëheq kryeministri<br />
i Shqipërisë z. Sali Beisha. Shumë<br />
qytete në mbarë hapësirën<br />
shqiptare tashmë i kanë fi lluar<br />
aktivitetet për festimin e këtij<br />
përvjetori shumë domethënës<br />
për mbarë popullin shqiptar.<br />
Në shumë fjalime e shkrime,<br />
protagonistet e tyre e fi llojnë<br />
apo e theksojnë togfjalëshin<br />
“për nder të 100 vjetorit”. Nderimi<br />
ndaj atdheut do ta merrte<br />
kuptimin e tij të vërtetë me<br />
punë konkrete, me aktivitete<br />
të cilat në të vërtetë e nderojnë<br />
gjithë kombin. Ndonëse tashmë<br />
është formuar këshilli që<br />
do të merret me organizimin<br />
e këtyre aktiviteteve, për t’ia<br />
shtuar madhështinë këtij jubileu<br />
shumë të rëndësishëm,<br />
“dikujt” i ra në mend ta nderoj<br />
veten dhe kombin me diçka<br />
për të cilën shqiptarët luftuan<br />
dhe derdhën gjak për breza<br />
me radhë.<br />
E si mund ta nderosh veten<br />
dhe kombin?, e njëkohësisht<br />
të festosh në mënyrë shumë<br />
dinjitoze me mbarë vëllezërit<br />
dhe motrat shqiptare, një<br />
shtëpi botuese nga Shkupi<br />
e ka zgjedhur një mënyrë të<br />
veçantë, me libra! Libri, pjesa<br />
e munguar e shpirtit shqiptar<br />
për shumë kohë, burimi i dijes<br />
dhe forcës kombëtare, është<br />
“monumenti” identifikues<br />
i kësaj rruge të Shqipërisë si<br />
shtet. Mënyra më e veçantë<br />
për ta festuar 100 vjetorin e<br />
shpalljes së pavarësisë, për<br />
mendimin tim, është ajo e<br />
shtëpisë botuese LLOGOS-A<br />
nga Shkupi, e cila këto ditë ka<br />
fi lluar një aktivitet me moton<br />
“ 100 mijë libra për 100 vjetorin<br />
e pavarësisë” .<br />
Ndoshta askush nuk mund<br />
ta marrte me mend që një<br />
shtëpi botuese nga Shkupi<br />
të shpërndajë me rastin e<br />
100 vjetorit të pavarësisë së<br />
Shqipërisë dhe fl amurit shqiptar<br />
mbi 100 mijë libra shqip<br />
falas! Sipas organizatorëve të<br />
këtij aksioni 30 mijë libra do<br />
të shpërndahen në Maqedoni,<br />
30 mijë në Shqipëri dhe 40<br />
mijë në Kosovë. Duke i pasur<br />
parasysh rrethanat kulturorepolitike<br />
në të cilat po kalon<br />
kombi ynë, këto shifra librash<br />
dhe ky aktivitet të bën të ndihesh<br />
mirë si dashamirës i librit<br />
dhe si shqiptar njëkohësisht.<br />
Me të dëgjuar këtë lajm,<br />
të them të drejtën, u ndjeva<br />
krenar se jam shqiptar dhe e<br />
harrova zhgënjimin që isha<br />
duke e përjetuar nga ngjarjet e<br />
fundit, si në Shqipëri, Kosovë<br />
dhe Maqedoni. Menjëherë<br />
më erdhi në mend t’i shkruaj<br />
dy fjalë falënderimi për ta, dy<br />
fjalë gëzimi për të gjithë shqiptarët<br />
kudo që janë, e të jap një<br />
mesazh modest për shtëpitë<br />
botuese në përgjithësi.<br />
100 mijë tituj është një shifër<br />
shumë e madhe, besoj se<br />
shumë institucione arsimore<br />
dhe shkencore do të nderohen<br />
me një numër të caktuar të<br />
këtyre librave. Këtë punë besoj<br />
se shtëpia botuese nga Shkupi<br />
e ka menduar mirë. Sipas një<br />
lajmi të publikuar në medie,<br />
këto libra do të shpërndahen<br />
dhe shumëkush do të pyeste<br />
se cilat janë ato institucione që<br />
do ta kenë fatin e marrjes së<br />
një numri të caktuar të tyre? Si<br />
një shqiptar që ndjehet krenar<br />
me këtë aktivitet, si një njeri i<br />
librit, ndoshta kam të drejtë të<br />
jap edhe një propozim!<br />
Pakkujt mund t’i ketë<br />
shkuar në mendje që për këtë<br />
përvjetor të rëndësishëm dhe<br />
njëkohësisht për këtë aktivitet<br />
shumë të qëlluar, librin shqip<br />
ta dërgoj aty ku njerëzit kanë<br />
kohë më së shumti për lexim,<br />
aty ku shpirti i tyre vetëm me<br />
libra do të mund ta plotësonte<br />
sadopak zbrazëtinë shpirtërore<br />
që e kanë. Është fjala për<br />
burgjet, vendi ku njerëzit<br />
janë aty për vuajte dënimi,<br />
për t’u penduar për veprat e<br />
bëra, për t’ia dhënë vetes dhe<br />
familjes një shans të dytë për<br />
një fi llim të mbarë nga e para.<br />
E si do të mund ta plotësonin<br />
nevojën shpirtërore për<br />
këtë?, e ta zhvillonin dijen për<br />
të gjykuar drejtë për veprimet<br />
në të ardhmen, vetëm se me<br />
libra! Dhurimi i librave për të<br />
burgosurit, besoj se do të ishte<br />
një veprim i qëlluar dhe një<br />
“standard plus” i plotësuar i<br />
shoqërisë tonë demokratike,<br />
andaj, u propozoj organizatorëve<br />
të kësaj nisme që ta<br />
marrë në konsideratë këtë<br />
propozim! Sipas informacioneve<br />
që unë kam, burgjet<br />
e kanë nga një bibliotekë<br />
për lexim. Duke e krahasuar<br />
kohën e tyre të mjaftueshme<br />
për lexim dhe fondin e librave<br />
në dispozicion, na rezulton se<br />
libri nëpër burgje nuk është i<br />
mjaftueshëm. Andaj, një pasurim<br />
sado modest i këtyre<br />
bibliotekave, nga shtëpitë<br />
botuese në përgjithësi dhe<br />
nga LLOGOS-A në veçanti,<br />
besoj se do të ishte shumë e<br />
mirëseardhur.<br />
Uroj që ky shembull shumë<br />
domethënës i dhurimit<br />
të librave t’i prekë mendjet<br />
dhe zemrat e shqiptarëve që<br />
të festojnë dinjitetshëm, të<br />
ndihmojnë secili në mënyrën<br />
e vet në këtë organizim dhe të<br />
bashkohen për këtë 100 vjetor<br />
jubilar drejt të ardhmes evropiane.
Change language