17.11.2012 Views

BORXHLI I KEQ - Gazeta Express

BORXHLI I KEQ - Gazeta Express

BORXHLI I KEQ - Gazeta Express

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

24<br />

shkurteshqip<br />

Shkurt e shqip / e-mail: shkurteshqip@gazetaexpress.com<br />

tel: 038 76 76 76, fax: 038 76 76 78 adresa: Dardania 1/1 , Prishtinë<br />

Komentet e lexuesve në <strong>Express</strong> Online<br />

<strong>Express</strong>, 23 mars 2012<br />

A do të hapë<br />

rrugë?<br />

Dosti<br />

Nuk duhet të japë dorëheqje, jo së paku derisa ta kryejë gjysmën e mandatit<br />

që do të thotë që më pas të gëzojë privilegjet e Presidentit.<br />

Ekonomisti<br />

Presidentja Jahjaga është zgjedhur me shumicën e votave të deputetëve të Parlamentit<br />

të Kosovës që është në pajtim të plotë me Kushtetutën e Kosovës<br />

dhe nuk ka kurrfarë arsye të japë dorëheqje. Së nga kush ka ardhur propozimi<br />

është plotësisht irrelevante. Një situatë të tillë e kemi edhe këtu në Gjermani<br />

me zgjedhjen e Presidentit të ri, ku propozimi erdhi nga opozita.<br />

Vesel<br />

Në fakt, nuk varet gjithçka nga presidentja. ajo mundet me u shkarku me 23 e votave<br />

të deputetëve. andaj, përgjegjesi pikë së pari do të jetë e LDK dhe PDK nëse<br />

arrijnë konsensus për me rrzu presidenten e rrjedhimisht me shku në zgjedhje.<br />

po, në PDK me gjasë s’janë të interesuar për zgjedhje, s’janë të interesuar me<br />

zbatu marrëveshjen. pra, nuk është bash krejt përgjegjesi e presidentes.<br />

Metushi<br />

U kënaq duke shëtitur edhe duke blerë sende!<br />

AGA<br />

Kjo nuk është presidente e popullit po e . Po e lanë, ajo kurrë nuk<br />

jep dorëheqje edhe 20 vjet, se është halitur goxha keq.<br />

Luli<br />

Po se është trnuar ajo të japë dorëheqje, të gjithë po luftojnë për atë pozitë<br />

e ajo të japë dorëheqje, kjo hiq nuk ma mbush mendjen; asaj njëherë<br />

i ka ardhur vera kah dera e marrëveshjet le t’i zbatojnë ata që i kanë bërë<br />

ato marrëveshje, por send të keqe nuk kish kjo farë presidente.<br />

E trashin luksin<br />

Ilmi<br />

Pse po qitni vetëm tituj negativë? psh. rritja ekonomike në Kosovë për 2011 është rritja<br />

më e madhe në Evropë. pse s’e qitni këtë titull?<br />

Lindi<br />

Edhe Shqipëria gjatë periudhës së Enver Hoxhes e tejkalonte planin, por planet kanë<br />

qenë joreale, plane të bazuara në mbjellje me shati e korrje me drapër. Buxheti i Kosovës<br />

është sa i një klubi serioz futbollistik e këta thonë e kemi tejkaluar planin. Sikur<br />

të ishte plani i të hyrave real me siguri se nuk do të realizoheshin planet as 50 %.<br />

BIN KOSOVA<br />

Këqyre çfarë dinakërie, thotë i kanë kursyer 5 milionë euro a vetëm për derivate kanë<br />

harxhuar 5 mil. më shumë e 200 mijë më shumë për tel. Plus, një numër i madh" faturash<br />

janë bartur për këtë vit, dmth kanë pasur defi cit të parave dhe ne do t’i paguajmë ato<br />

borxhe këtë vit (përfshirë nja 50 mije euro të Edita Tahirit dhe grave qeveritare për piknikun<br />

e 8 marsit). Po cilat ndërtesa more i ndërtuat me 23 milionë euro. Unë s’po shoh kurkrund<br />

anekënd Kosovës ndërtesa (ndoshta po mendon për pallatet tuaja private) qe po i<br />

ndërtoni me para të buxhetit (popullit). Këto janë demagogjitë e këtyre hajduteve profi të<br />

republikës sonë...duhet protesta masovike deri sa t’i rrezojmë prej pushteti këta horra sepse<br />

o njerëz jemi kthyer në shek.xx...zot jep mend ku s’ka e merr ku ka, e po get këta kanë.<br />

Topi<br />

Po e trashin kryet dhe qafen janë bërë si thitë, që asht e lëkurë kanë qenë, jo LUXIN.<br />

Shasivari<br />

Pse jo? Para të budallenjve.<br />

Sqarim<br />

Opinionet e botuara në rubrikën "Shkurteshqip"<br />

nuk shprehin qëndrimet e redaksisë.<br />

<strong>Express</strong><br />

E shtunë, 24 mars 2012<br />

Pse nuk ka vend për<br />

euro-optimizëm?<br />

Fatos Tarifa<br />

Në mes të viteve 2000, kur Jeremy Rifkin<br />

botoi librin e tij The European Dream, ishin<br />

të shumtë ata që, edhe këtë herë, e besuan<br />

fabulën mbi fundin e “ëndrrës amerikane”<br />

dhe triumfi n përfundimtar të Projektit<br />

Europian. Autori i këtyre radhëve nuk bën<br />

pjesë ndër ta. Në këtë ese unë përpiqem të<br />

argumentoj tezën se “Ëndrra europiane”<br />

nuk është bërë dhe s’mund të bëhet realitet.<br />

Në vitin 1870, Viktor Hygo ishte ndër<br />

të parët intelektualë europianë që kishte<br />

vizionin e njëEuropetë bashkuar. Atë vit,<br />

duke mbjellë në kopshtin e tij fi danin e një<br />

peme, Hygoi parashikoi se, kur ai fi dan të<br />

rritej, bashkë me të do të ishin krijuar edhe<br />

“Shtetet e Bashkuara të Europës”. Kanë<br />

kaluar më shumë se 140 vjet dhe ëndrra e<br />

Hygoit, ashtu si edhe pema që mbolli ai,<br />

është akoma gjallë, veçse jo e tillë që të justifi<br />

kojë optimizmin tonë. Sukseset e mëdha<br />

të Europës pas Luftës së Dytë Botërore nuk<br />

mund të mohohen. Ajo mundi t’u japë fund<br />

armiqësive dhe luftrave që e kishin karakterizuar<br />

historikisht kontinentin tonë; krijoi<br />

një balancë të re midis të drejtave pronësore<br />

të individit dhe të mirës publike, midis<br />

politikës rregullatore në ekonomi dhe tregut<br />

të lirë, midis lirisë dhe barazisë. Këto<br />

suksese e kishin bazën në eksperiencën e<br />

hidhur historike dhe në mësimet e nxjerra<br />

nga tmerret e dy luftrave botërore, si edhe<br />

nga mësimet e nxjerra nga diktaturat fashiste<br />

dhe komuniste.<br />

Brezi i elitave europiane të pasluftës<br />

projektoi krijimin e shoqërive më demokratike<br />

në Europë. Ata kërkuan të reduktonin<br />

varfërinë ekstreme dhe t’u ofronin<br />

qytetarëve të tyre shërbimet sociale të domosdoshme,<br />

në një mënyrë që qeveritë e<br />

periudhës midis dy luftrave nuk e kishin<br />

bërë. Për dekada me radhë, shumë shoqëri<br />

europiane i arritën pak a shumë këto qëllime<br />

dhe, në fakt ato kanë plotësisht të drejtë<br />

të krenohen me to. Qysh pas mbarimit të<br />

Luftës së Dytë Botërore, Europa Perëndimore<br />

ka qenë e qetë dhe ekonomikisht shumë<br />

e zhvilluar; ajo s’ka njohur asnjë luftë.<br />

Sistemi i shtetit të mirëqenies ka qenë i<br />

admirueshëm, deri sa ai u bë shumë i kushtueshëm<br />

dhe thuajse i papërballueshëm,<br />

në atë masë sa ritmet e rritjes ekonomike në<br />

Europë ranë shumë duke e bërë të vështirë<br />

për të që të konkurojë në tregjet globale.<br />

Suksesi i Projektit Europian mendohet<br />

se ka patur për bazë edhe ndjenjën e një<br />

identiteti të përbashkët europian dhe të vlerave<br />

të përbashkëta europiane si, respekti<br />

për dinjitetin njerëzor, shteti i së drejtës,<br />

paqja, kujdesi për mjedisin, toleranca ndaj<br />

diversitetit të kulturave etj., edhe pse vlera<br />

të tilla nuk janë specifi kisht europiane. Por,<br />

a ishin vallë vlerat e përbashkëta, apo ishin<br />

interesat materiale të përbashkëta ato që i<br />

ofruan vendet e Europës Perëndimore për<br />

të formuar komunitetin ekonomik europian<br />

më 1957? Është e vërtetë që Zhan Mone,<br />

ideatori i Bashkimit Europian, është shprehur<br />

më vonë se, nëse do t’i duhet ta niste<br />

Projektin e tij nga e para, ai do t’i kish dhënë<br />

më shumë rëndësi kulturës sesa ekonomisë.<br />

Sidoqoftë, Europa që ai projektoi nisi<br />

me ekonominë, dhe jo pa arsye. Me gjithë<br />

përpjekjet që janë bërë për të krijuar dhe<br />

forcuar ndjenjën e një tradite kulturore të<br />

përbashkët dhe të vlerave të përbashkëta<br />

(krijimi i himnit dhe i fl amurit europian,<br />

caktimi çdo vit i një kryeqyteti europian të<br />

kulturës, festivali i këngës në Eurovizion<br />

etj.), sentimentet e një solidariteti europian<br />

dhe të vlerave të përbashkëta europiane<br />

nuk kanë ardhur duke u forcuar në ndonjë<br />

mënyrë të ndjeshme. Madje, europianët<br />

akoma nuk bien dakord se deri ku shtrihet<br />

kontinenti i tyre dhe nëse Britania e Madhe<br />

është më pranë Shteteve të Bashkuara<br />

dhe Kanadasë, apo është më pranë Bullgarisë,<br />

Greqisë dhe Turqisë. Sepse, në fakt,<br />

ndjenjat e solidaritetit midis kombeve kaq<br />

të ndryshëm, si ata që përbëjnë BE-në, të<br />

krijuara në këta dhjetëvjeçarët e fundit, nuk<br />

mund të krahasohen dhe të konkurrojnë<br />

lehtë ndjenjat kombëtare të rrënjosura në<br />

shekuj. 90 përqind e europianëve të sotëm<br />

ndjehen të lidhur më fort me vendin dhe<br />

kulturën në të cilën janë lindur, sesa me një<br />

institucion supranacional, siç është Bashkimi<br />

Europian.<br />

Mëse një herë në historinë e këtyre 40-50<br />

vjetëve të fundit, është besuar se modeli europian<br />

kishte krijuar një epërsi të ndjeshme<br />

ndaj çdo modeli tjetër dhe se atij i takonte<br />

e ardhmja. Në vitet 1980, ishte shumë i<br />

përhapur besimi se Europa (madje edhe<br />

vetëm Gjermania, ashtu si edhe Japonia),<br />

shumë shpejt do e linin pas Amerikën nga<br />

pikëpamja e zhvillimit teknologjik dhe e<br />

fuqisë ekonomike. Në mes të viteve 1990,<br />

ishin të shumtë ata që mendonin se Europa<br />

e bashkuar ofronte një “model për mënyrën<br />

sesi do të organizohej bota në shekullin e<br />

21-të”. Disa mendonin se Europa po e<br />

udhëhiqte botën drejt një “epoke postmoderne”,<br />

në të cilën interesat kombëtare të<br />

shteteve dhe politika e fuqisë do t’ua linin<br />

vendin të drejtës ndërkombëtare, institucioneve<br />

supranacionale dhe “sovranitetit në<br />

ortakësi”. Të tjerë shpreheshin se Europa<br />

është bërë “fuqia kryesore civile e botës”, e<br />

cila projekton një infl uencë dominuese në<br />

një “sistem global gjithnjë e më paqësor dhe<br />

bashkëpunues”. Fatkeqësisht, edhe sot ka<br />

njerëz naivë, të cilët besojnë sinqerisht se<br />

bota po ndjek të njëjtën rrugë që ka ndjekur<br />

Bashkimi Europian.<br />

Por, nëse gjërat shihen me realizëm, Europa<br />

nuk është zhvilluar si një shtet “postmodern”,<br />

“post-westfalian”, apo si një<br />

“post-nation-state”, jashtë strukturave të<br />

sistemit shtetëror, për t’u bërë eventualisht<br />

avangarda e rendit të ardhshëm botëror, në<br />

të cilin marrëveshjet dhe institucionet juridike<br />

ndërkombëtare që synojnë zbatimin e<br />

normave humanitare do të mund të parandalonin<br />

çdo konfl ikt midis shteteve dhe çdo<br />

burim luftrash. Madje, 55 vjet pas nënshkrimit<br />

të Traktatit të Romës, i cili shënoi fi llimin<br />

e “Projektit Europian”, vetë europianët<br />

vazhdojnë të jenë të pasigurtë se cila është<br />

Europa që ata po krijojnë, ose që duan të<br />

krijojnë.Askush nuk e vë në dyshim faktin<br />

që unifi kimi europian ka bërë progres shumë<br />

të madh qysh nga fi llimet e pasigurta<br />

të periudhës pas Luftës së Dytë Botërore.<br />

Megjithatë, në vend që të ushqejmë iluzione<br />

mbi një Europë të bashkuar si një projekt<br />

postmodern dhe si liderja e ardhshme e<br />

globit, ne duhet të pranojnë realitetin e një<br />

Europe të përbërë nga shtete të pavarura<br />

kombëtare, ku BE-ja vazhon të luajë një rol,<br />

por ama një rol dytësor në përcaktimin e<br />

fatit politik të kontinentit. Institucionet<br />

qendrore të Bashkimit Europian vazhdojnë<br />

të kritikohen gjerësisht për mungesë efektiviteti<br />

dhe, akoma më shumë, për defi citin e

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!