Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
24<br />
shkurteshqip<br />
Shkurt e shqip / e-mail: shkurteshqip@gazetaexpress.com<br />
tel: 038 76 76 76, fax: 038 76 76 78 adresa: Dardania 1/1 , Prishtinë<br />
Komentet e lexuesve në <strong>Express</strong> Online<br />
<strong>Express</strong>, 23 mars 2012<br />
A do të hapë<br />
rrugë?<br />
Dosti<br />
Nuk duhet të japë dorëheqje, jo së paku derisa ta kryejë gjysmën e mandatit<br />
që do të thotë që më pas të gëzojë privilegjet e Presidentit.<br />
Ekonomisti<br />
Presidentja Jahjaga është zgjedhur me shumicën e votave të deputetëve të Parlamentit<br />
të Kosovës që është në pajtim të plotë me Kushtetutën e Kosovës<br />
dhe nuk ka kurrfarë arsye të japë dorëheqje. Së nga kush ka ardhur propozimi<br />
është plotësisht irrelevante. Një situatë të tillë e kemi edhe këtu në Gjermani<br />
me zgjedhjen e Presidentit të ri, ku propozimi erdhi nga opozita.<br />
Vesel<br />
Në fakt, nuk varet gjithçka nga presidentja. ajo mundet me u shkarku me 23 e votave<br />
të deputetëve. andaj, përgjegjesi pikë së pari do të jetë e LDK dhe PDK nëse<br />
arrijnë konsensus për me rrzu presidenten e rrjedhimisht me shku në zgjedhje.<br />
po, në PDK me gjasë s’janë të interesuar për zgjedhje, s’janë të interesuar me<br />
zbatu marrëveshjen. pra, nuk është bash krejt përgjegjesi e presidentes.<br />
Metushi<br />
U kënaq duke shëtitur edhe duke blerë sende!<br />
AGA<br />
Kjo nuk është presidente e popullit po e . Po e lanë, ajo kurrë nuk<br />
jep dorëheqje edhe 20 vjet, se është halitur goxha keq.<br />
Luli<br />
Po se është trnuar ajo të japë dorëheqje, të gjithë po luftojnë për atë pozitë<br />
e ajo të japë dorëheqje, kjo hiq nuk ma mbush mendjen; asaj njëherë<br />
i ka ardhur vera kah dera e marrëveshjet le t’i zbatojnë ata që i kanë bërë<br />
ato marrëveshje, por send të keqe nuk kish kjo farë presidente.<br />
E trashin luksin<br />
Ilmi<br />
Pse po qitni vetëm tituj negativë? psh. rritja ekonomike në Kosovë për 2011 është rritja<br />
më e madhe në Evropë. pse s’e qitni këtë titull?<br />
Lindi<br />
Edhe Shqipëria gjatë periudhës së Enver Hoxhes e tejkalonte planin, por planet kanë<br />
qenë joreale, plane të bazuara në mbjellje me shati e korrje me drapër. Buxheti i Kosovës<br />
është sa i një klubi serioz futbollistik e këta thonë e kemi tejkaluar planin. Sikur<br />
të ishte plani i të hyrave real me siguri se nuk do të realizoheshin planet as 50 %.<br />
BIN KOSOVA<br />
Këqyre çfarë dinakërie, thotë i kanë kursyer 5 milionë euro a vetëm për derivate kanë<br />
harxhuar 5 mil. më shumë e 200 mijë më shumë për tel. Plus, një numër i madh" faturash<br />
janë bartur për këtë vit, dmth kanë pasur defi cit të parave dhe ne do t’i paguajmë ato<br />
borxhe këtë vit (përfshirë nja 50 mije euro të Edita Tahirit dhe grave qeveritare për piknikun<br />
e 8 marsit). Po cilat ndërtesa more i ndërtuat me 23 milionë euro. Unë s’po shoh kurkrund<br />
anekënd Kosovës ndërtesa (ndoshta po mendon për pallatet tuaja private) qe po i<br />
ndërtoni me para të buxhetit (popullit). Këto janë demagogjitë e këtyre hajduteve profi të<br />
republikës sonë...duhet protesta masovike deri sa t’i rrezojmë prej pushteti këta horra sepse<br />
o njerëz jemi kthyer në shek.xx...zot jep mend ku s’ka e merr ku ka, e po get këta kanë.<br />
Topi<br />
Po e trashin kryet dhe qafen janë bërë si thitë, që asht e lëkurë kanë qenë, jo LUXIN.<br />
Shasivari<br />
Pse jo? Para të budallenjve.<br />
Sqarim<br />
Opinionet e botuara në rubrikën "Shkurteshqip"<br />
nuk shprehin qëndrimet e redaksisë.<br />
<strong>Express</strong><br />
E shtunë, 24 mars 2012<br />
Pse nuk ka vend për<br />
euro-optimizëm?<br />
Fatos Tarifa<br />
Në mes të viteve 2000, kur Jeremy Rifkin<br />
botoi librin e tij The European Dream, ishin<br />
të shumtë ata që, edhe këtë herë, e besuan<br />
fabulën mbi fundin e “ëndrrës amerikane”<br />
dhe triumfi n përfundimtar të Projektit<br />
Europian. Autori i këtyre radhëve nuk bën<br />
pjesë ndër ta. Në këtë ese unë përpiqem të<br />
argumentoj tezën se “Ëndrra europiane”<br />
nuk është bërë dhe s’mund të bëhet realitet.<br />
Në vitin 1870, Viktor Hygo ishte ndër<br />
të parët intelektualë europianë që kishte<br />
vizionin e njëEuropetë bashkuar. Atë vit,<br />
duke mbjellë në kopshtin e tij fi danin e një<br />
peme, Hygoi parashikoi se, kur ai fi dan të<br />
rritej, bashkë me të do të ishin krijuar edhe<br />
“Shtetet e Bashkuara të Europës”. Kanë<br />
kaluar më shumë se 140 vjet dhe ëndrra e<br />
Hygoit, ashtu si edhe pema që mbolli ai,<br />
është akoma gjallë, veçse jo e tillë që të justifi<br />
kojë optimizmin tonë. Sukseset e mëdha<br />
të Europës pas Luftës së Dytë Botërore nuk<br />
mund të mohohen. Ajo mundi t’u japë fund<br />
armiqësive dhe luftrave që e kishin karakterizuar<br />
historikisht kontinentin tonë; krijoi<br />
një balancë të re midis të drejtave pronësore<br />
të individit dhe të mirës publike, midis<br />
politikës rregullatore në ekonomi dhe tregut<br />
të lirë, midis lirisë dhe barazisë. Këto<br />
suksese e kishin bazën në eksperiencën e<br />
hidhur historike dhe në mësimet e nxjerra<br />
nga tmerret e dy luftrave botërore, si edhe<br />
nga mësimet e nxjerra nga diktaturat fashiste<br />
dhe komuniste.<br />
Brezi i elitave europiane të pasluftës<br />
projektoi krijimin e shoqërive më demokratike<br />
në Europë. Ata kërkuan të reduktonin<br />
varfërinë ekstreme dhe t’u ofronin<br />
qytetarëve të tyre shërbimet sociale të domosdoshme,<br />
në një mënyrë që qeveritë e<br />
periudhës midis dy luftrave nuk e kishin<br />
bërë. Për dekada me radhë, shumë shoqëri<br />
europiane i arritën pak a shumë këto qëllime<br />
dhe, në fakt ato kanë plotësisht të drejtë<br />
të krenohen me to. Qysh pas mbarimit të<br />
Luftës së Dytë Botërore, Europa Perëndimore<br />
ka qenë e qetë dhe ekonomikisht shumë<br />
e zhvilluar; ajo s’ka njohur asnjë luftë.<br />
Sistemi i shtetit të mirëqenies ka qenë i<br />
admirueshëm, deri sa ai u bë shumë i kushtueshëm<br />
dhe thuajse i papërballueshëm,<br />
në atë masë sa ritmet e rritjes ekonomike në<br />
Europë ranë shumë duke e bërë të vështirë<br />
për të që të konkurojë në tregjet globale.<br />
Suksesi i Projektit Europian mendohet<br />
se ka patur për bazë edhe ndjenjën e një<br />
identiteti të përbashkët europian dhe të vlerave<br />
të përbashkëta europiane si, respekti<br />
për dinjitetin njerëzor, shteti i së drejtës,<br />
paqja, kujdesi për mjedisin, toleranca ndaj<br />
diversitetit të kulturave etj., edhe pse vlera<br />
të tilla nuk janë specifi kisht europiane. Por,<br />
a ishin vallë vlerat e përbashkëta, apo ishin<br />
interesat materiale të përbashkëta ato që i<br />
ofruan vendet e Europës Perëndimore për<br />
të formuar komunitetin ekonomik europian<br />
më 1957? Është e vërtetë që Zhan Mone,<br />
ideatori i Bashkimit Europian, është shprehur<br />
më vonë se, nëse do t’i duhet ta niste<br />
Projektin e tij nga e para, ai do t’i kish dhënë<br />
më shumë rëndësi kulturës sesa ekonomisë.<br />
Sidoqoftë, Europa që ai projektoi nisi<br />
me ekonominë, dhe jo pa arsye. Me gjithë<br />
përpjekjet që janë bërë për të krijuar dhe<br />
forcuar ndjenjën e një tradite kulturore të<br />
përbashkët dhe të vlerave të përbashkëta<br />
(krijimi i himnit dhe i fl amurit europian,<br />
caktimi çdo vit i një kryeqyteti europian të<br />
kulturës, festivali i këngës në Eurovizion<br />
etj.), sentimentet e një solidariteti europian<br />
dhe të vlerave të përbashkëta europiane<br />
nuk kanë ardhur duke u forcuar në ndonjë<br />
mënyrë të ndjeshme. Madje, europianët<br />
akoma nuk bien dakord se deri ku shtrihet<br />
kontinenti i tyre dhe nëse Britania e Madhe<br />
është më pranë Shteteve të Bashkuara<br />
dhe Kanadasë, apo është më pranë Bullgarisë,<br />
Greqisë dhe Turqisë. Sepse, në fakt,<br />
ndjenjat e solidaritetit midis kombeve kaq<br />
të ndryshëm, si ata që përbëjnë BE-në, të<br />
krijuara në këta dhjetëvjeçarët e fundit, nuk<br />
mund të krahasohen dhe të konkurrojnë<br />
lehtë ndjenjat kombëtare të rrënjosura në<br />
shekuj. 90 përqind e europianëve të sotëm<br />
ndjehen të lidhur më fort me vendin dhe<br />
kulturën në të cilën janë lindur, sesa me një<br />
institucion supranacional, siç është Bashkimi<br />
Europian.<br />
Mëse një herë në historinë e këtyre 40-50<br />
vjetëve të fundit, është besuar se modeli europian<br />
kishte krijuar një epërsi të ndjeshme<br />
ndaj çdo modeli tjetër dhe se atij i takonte<br />
e ardhmja. Në vitet 1980, ishte shumë i<br />
përhapur besimi se Europa (madje edhe<br />
vetëm Gjermania, ashtu si edhe Japonia),<br />
shumë shpejt do e linin pas Amerikën nga<br />
pikëpamja e zhvillimit teknologjik dhe e<br />
fuqisë ekonomike. Në mes të viteve 1990,<br />
ishin të shumtë ata që mendonin se Europa<br />
e bashkuar ofronte një “model për mënyrën<br />
sesi do të organizohej bota në shekullin e<br />
21-të”. Disa mendonin se Europa po e<br />
udhëhiqte botën drejt një “epoke postmoderne”,<br />
në të cilën interesat kombëtare të<br />
shteteve dhe politika e fuqisë do t’ua linin<br />
vendin të drejtës ndërkombëtare, institucioneve<br />
supranacionale dhe “sovranitetit në<br />
ortakësi”. Të tjerë shpreheshin se Europa<br />
është bërë “fuqia kryesore civile e botës”, e<br />
cila projekton një infl uencë dominuese në<br />
një “sistem global gjithnjë e më paqësor dhe<br />
bashkëpunues”. Fatkeqësisht, edhe sot ka<br />
njerëz naivë, të cilët besojnë sinqerisht se<br />
bota po ndjek të njëjtën rrugë që ka ndjekur<br />
Bashkimi Europian.<br />
Por, nëse gjërat shihen me realizëm, Europa<br />
nuk është zhvilluar si një shtet “postmodern”,<br />
“post-westfalian”, apo si një<br />
“post-nation-state”, jashtë strukturave të<br />
sistemit shtetëror, për t’u bërë eventualisht<br />
avangarda e rendit të ardhshëm botëror, në<br />
të cilin marrëveshjet dhe institucionet juridike<br />
ndërkombëtare që synojnë zbatimin e<br />
normave humanitare do të mund të parandalonin<br />
çdo konfl ikt midis shteteve dhe çdo<br />
burim luftrash. Madje, 55 vjet pas nënshkrimit<br />
të Traktatit të Romës, i cili shënoi fi llimin<br />
e “Projektit Europian”, vetë europianët<br />
vazhdojnë të jenë të pasigurtë se cila është<br />
Europa që ata po krijojnë, ose që duan të<br />
krijojnë.Askush nuk e vë në dyshim faktin<br />
që unifi kimi europian ka bërë progres shumë<br />
të madh qysh nga fi llimet e pasigurta<br />
të periudhës pas Luftës së Dytë Botërore.<br />
Megjithatë, në vend që të ushqejmë iluzione<br />
mbi një Europë të bashkuar si një projekt<br />
postmodern dhe si liderja e ardhshme e<br />
globit, ne duhet të pranojnë realitetin e një<br />
Europe të përbërë nga shtete të pavarura<br />
kombëtare, ku BE-ja vazhon të luajë një rol,<br />
por ama një rol dytësor në përcaktimin e<br />
fatit politik të kontinentit. Institucionet<br />
qendrore të Bashkimit Europian vazhdojnë<br />
të kritikohen gjerësisht për mungesë efektiviteti<br />
dhe, akoma më shumë, për defi citin e