BORXHLI I KEQ - Gazeta Express

E shtunë, 24 mars 2012
40 milionë për bujqësinë
Prishtinë, 23 mars – Kompania
“Agrovizion” në fshatin Llugaxhi në
Komunën e Lipjanit ia ka pa hairin
USAID-it. Të premten ajo ka fi tuar
një hektar mollë, një hektar dardhë,
një hektar dredhëz varietete të reja,
një sipërfaqe me marulla, trajnime
të ndryshme dhe vizitë studimore
më 2009, 60 milionë më 2010 dhe
30 milionë tjera vitin e kaluar.
Por, sipas tabelave të këtij raporti,
kjo ndërmarrje nuk ia ka
paguar qeverise asnjë pjesë të
borxhit, edhe pse të gjitha kreditë
e marra kishin “grace periudhë”
prej 1 viti, ndërsa afatin e kthimit
8 vjet.
Zyrtarë të Korporatës Energjetike
të Kosovës thonë se dy herë
deri tani kanë kërkuar nga Ministria
e Financave që t’u shtyhet
afati i kthimit të borxhit në mungesë
të mjeteve fi nan-
ciare.
Ndryshe nga raporti
i Ministrisë se
Financave, zëdhënësi
i KEK-ut, Viktor Buzhala,
thotë se KEK deri
tani i ka kthyer mbi 11
milionë euro.
“Të gjitha kreditë e marra kishin
grace periudhë prej 1 viti,
ndërsa afatin e kthimit 8 vjet. KEK
kishte fi lluar menjëherë gjatë vitit
2009 kthimin e interesit dhe të
principalit dhe deri në vitin 2010
i ka kthyer buxhetit të Kosovës
mjete në vlerë prej 7.7 milionë eurosh.
KEK në fi llim të vitit 2012 ka
paguar edhe 4 milionë euro principal”,
ka thënë Buzhala.
Vonesat në pagesën e interesit,
Buzhala i arsyeton me faktin se
Korporata kishte marrëveshje për
këtë me Ministrinë e Financave.
Në dy raste ishin marrë vesh që të
shtyhet afati i kthimit të mjeteve.
Në vitin 2010, KEK ishte marrë
vesh me Qeverinë e Kosovës që
“Grace Perioda” të shtyhet edhe
për një vit, pra të jetë 2 vjet dhe
periudha e kthimit 8 vjet.
“Në bazë të marrëveshjes,
kredia duhet të nisë të kthehet
Prishtinë, 23 mars - Me gati një vit
vonesë Agjencia e Statistikave të
Kosovës, gjegjësisht Departamenti
i Statistikave Ekonomike dhe Llogarive
Kombëtare, publikoi Indeksin e
Çmimeve të Importit për tremujorin
e katërt 2011. Indeksi i çmimeve të
importit në Kosovë u ngrit për 1.0
për qind mes tremujorit të tretë 2011
dhe tremujorit të katërtë 2011. Krahasuar
me tremujorin e katërt 2010,
çmimet e importit u ngritën në një
mesatare prej 6.9 për qind. Ngritje
më të mëdha sipas sektorëve, ishin
në Itali, që kapin vlerën rreth 50
mijë euro. Kjo kompani, e cila ka
120 hektarë sipërfaqe me varietete
të ndryshme, deri më tani ka qenë
edhe përfi tuese e mbi 54 mijë
eurove nga Ministria e Bujqësisë
dhe Zhvillimit Rural. Zëvendësadministratorja
e USAID-it për
KEK kishte filluar menjëherë gjatë vitit 2009
kthimin e interesit dhe të principalit dhe deri
në vitin 2010 i ka kthyer buxhetit të Kosovës mjete
në vlerë prej 7.7 milionë eurosh. KEK në fillim të vitit
2012 ka paguar edhe 4 milionë euro principal .” Viktor Buzhala
Borxhi
total i
KEK-ut është
187,539,992.”
Raporti
Importi i shtrenjtë
që nga janari i vitit 2012. Por,
marrëveshja për shtyrje të grace
periudhës është shtyrë serish në
marrëveshje me Ministrinë e Financave”,
tha ai. Sipas tij, KEK-u
do t’i përmbahet me përpikëri
marrëveshjes dhe do të fi llojë kthimin
e obligimeve ashtu siç edhe
parashihet me marrëveshje.
Ndërkaq, nga mjetet e shpenzuara
për investime, sipas Buzhalës,
është siguruar vazhdimësia
e prodhimit të qymyrit derisa të
mbyllen dy termocentralet ekzistuese
si dhe, siç thotë
ai, është rritur stabiliteti
dhe siguria në punë e
termocentraleve.
Ndryshe, KEK-ut i
janë ndarë deri tani
nga buxheti i Kosovës
gjashtë kredi për periudhën
2008-2013 mje-
te në vlerë prej 229 milionë eurosh.
Të gjitha këto kredi janë për
investime kapitale në minierën
e re “Sibovci Jugperëndimor”
(SJP) dhe në dy termocentralet,
përkatësisht TC “Kosova A” dhe
TC “Kosova B”. Deri në fund të
vitit 2011 ishte paraparë të shpenzohen
192 milionë euro. Prej
tyre janë lejuar dhe shpenzuar
175 milionë euro. KEK kishte të
lejuar kredinë e parë për investime
në njësinë A5 të TC “Kosova A”
në vlerën 9.4 milionë euro. Pastaj,
kredia e dytë në vlerën prej 5.4 milionë
eurosh për dy njësitë e TC
“Kosova B” dhe kredia e tretë për
investime në SJP në vlerën prej
75 milionë eurosh. Edhe kredia e
katërt ishte lejuar për investime
në SJP në vlerën prej 70 milionë
eurosh, ndërsa kredia e katërt në
vlerën 58 milionë euro po për investime
në SJP.
te tekstili dhe artikujt e tekstilit, vajrat
ushqyese, artikujt ushqimorë të
përgatitur, pijet dhe duhani, produktet
minerale e shumë produkte tjera
që vinë nga importi.
Evropë dhe Azi, Paige Alexander
është shprehur e kënaqur që po
përkrahin ata që duan punën si
dhe idetë e reja për mbjelljen e
varieteteve të reja në të ardhmen.
Alexander ka thënë se shuma që
USAID-i ka ndarë për sektorin e
bujqësisë është 40 milionë euro.
Prishtinë, 23 mars – Privatizimi i
ndërmarrjeve shoqërore nuk po
del të jetë proces për t’u lavdëruar.
Tani, 10 vjet pas, ekspertët e
çështjeve ekonomike këtë proces
e konsiderojnë të pasuksesshëm
dhe me efekte negative në ekonominë
e Kosovës. Ata thonë se
kosovarët në këtë proces kanë
qenë vetëm vëzhgues, ndërkohë
që faktori ndërkombëtar ka qenë
ai që i ka pasur të gjitha në dorë.
Eksperti i çështjeve ekonomike,
Lekë Musa, thotë se nëse shikohen
efektet e privatizimit gjatë
këtyre 10 viteve, mund të thuhet
se ka qenë i pasuksesshëm, pasi
që, siç thotë ai, interesi i investuesve
ka qenë i mangët.
“Ne kemi ftohur investitorët
potencialë, sepse në vend që t’i
japim mundësi që të investohet
në renovimin e ndërmarrjeve
shoqërore që kanë pasur nevojë,
ne i kemi dhënë përparësi çmimit
të lartë, gjë që ka pasur efekt
negativ”, thekson Musa.
Procesi i privatizimit, sipas
tij, nuk ka qenë i orientuar drejt
krijimit të vendeve të punës dhe
tërheqjes së investime, por më
shumë drejt mbledhjes së mjeteve
të privatizimit. “Problem tjetër
me privatizimin është kushtëzi-
“USAID ka ndarë 40 milionë dollarë
për sektorin e bujqësisë dhe është
mundësi e mirë për të punuar me
ministrinë drejtpërdrejt në programet
që qeveria ka për bujqësinë.”
Ndërsa ministri i Bujqësisë, Blerand
Stavileci, ka pohuar se puna më e
mirë është kur gjejnë zbatues të
mi, i cili është i ndërlidhur ngushtë
me privatizimin e që ka të
bëjë më ngrirjen e fondeve nga
procesi i privatizimit dhe kjo ka
pasur efekt kontraktual në ekonomi.
Mjetet që janë gjeneruar
nga privatizimi janë të ngrira,
derisa biznesi, në anën tjetër,
është dashur të hyjë në kredi”,
thekson Musa.
Me procesin e privatizimit të
ndërmarrjeve shoqërore nuk
janë të kënaqur as përfaqësuesit
e Bashkimit të Sindikatave të
Pavarura të Kosovës.
Kryetari Haxhi Arifi e quan
të dështuar kohën kur procesi i
privatizimit udhëhiqej nga AKMja,
ndërkaq kohën kur më këtë
proces ka udhëhequr AKP-ja,
ai thotë se ka pasur ndryshime
pozitive.
“Në periudhën e ekzistimit të
AKP-së gjithçka që ka ndryshuar
në konotacionin pozitiv dhe
shumëçka është vu në binarë.
Shumë privatizime i kanë mbetur
barrë e AKP-së nga AKM-ja.
Edhe kjo periudhë e AKP-së ka
pasur pengesa, derisa nuk është
nxjerrë ligji i AKP-së dhe ligji i
privatizimit”, thotë Arifi .
Ndryshe, procesi i privatizimit
deri në muajin prill të vitit 2008
EKONOMI
mirë për programet e tyre. Stavileci
ka thënë se me gjithë mbështetjen
e shumë të tjerëve, USAID-i është
një hap para të tjerëve. “USAID-i
mbetet një hap para të tjerëve, do
të thosha në disa iniciativa të përkrahjes
së fermerëve që nuk kanë
qenë më parë.
Proces i dështuar
Edhe 10 vjet pas, njohës të çështjeve ekonomike procesin e privatizimit e konsiderojnë
të pasuksesshëm dhe me efekte negative në ekonominë e Kosovës. Ky proces
thuhet se nuk ka qenë i orientuar drejt krijimit të vendeve të punës dhe tërheqjes së
investime, por më shumë drejt mbledhjes së mjeteve nga shitja e ndërmarrjeve.
11
është mbikëqyrur nga Agjencia
Kosovare e Mirëbesimit, ndërkaq,
pas hyrjes në fuqi të Kushtetutës
së Republikës së Kosovës,
kompetencat kanë kaluar në
Agjencinë Kosovare të Privatizimit.
Zëdhënësi i Agjencisë Kosovare
të Privatizimit (AKP), Ylli
Kaloshi, procesin e privatizimit
e konsideron si mjaft të suksesshëm.
Ai thotë se nga fi llimi e
deri më tani janë privatizuar më
shumë se gjysma e ndërmarrjeve
shoqërore.
“Nga këto ndërmarrje të
privatizuara janë krijuar 640
ndërmarrje të reja dhe Agjencia
ka përmbyllur 636 kontrata
të shitjes, prej tyre 611 janë
më metodën ‘spin off’, kurse
me likuidim deri më tani janë
nënshkruar 200 kontrata. Në
fondet e mirëbesimit janë grumbulluar
rreth 590 milionë euro”,
thekson ai.
Një e arritur e Agjencisë Kosovare
të Privatizimit është edhe
ndarja e 20 përqindëshit për
punëtorët, thotë Kaloshi. Sipas
tij, deri më tani janë arritur të
shpërndahen rreth 50 milionë
euro.
(REL)
Valuta $ € �
$ 1.00000 0.75369 0.62996
€ 1.32680 1.00000 0.83592
� 1.58740 1.19629 1.00000
FOTO: ATDHE MULLA